Corpora præbemus plagis: ut sæpe sagittis,
Cum populus manicas deposuisse vetat :
Utve gravem candens ubi tolli vacca securim,
Aut stringi cultros in sua colla videt.
Sæpe meas vento frondes tremuisse putastis:
Sed metus in nobis causa tremoris erat.

175

Si merui, videorque nocens; imponite flammæ;
Nostraque fumosis urite membra focis.

Si merui, videorque nocens; excidite ferro:
Et liceat miseræ dedecus esse semel.
Si nec cur urar, nec cur excidar, habetis,
Parcite. Sic coeptum perficiatis iter.

180

tenent sub terra. Exhibemus corpora vulneribus: ut sæpe reus sagittis cum populus prohibet removisse manicas: et ut vacca alba cum cernit securim ponderosam attolli, aut cultros nudari in sua colla. Sæpe credidistis mea folia trepidasse aura: sed timor erat in nobis causa trepidationis. Si merui, et sons videor; immittite membra nostra in ignem, et cremate focis fumidis. Si merui et sons videor; resecate ferro; et concedatur infelici esse semel ignominia. Si nec habetis quamobrem incendar, nec quamobrem resecer ; ignoscite: sic absolvatis iter inceptum.

bricius Quem populus.-173 Vulg. Utque gravem pavida est: Alii grav. patiens, vel pascens vel pandens. Heins. emend. candens.-177 Erasmus conj. imponite flammam.-180 Heins. vult Ut lic. mis. dedoluisse semel: Burm. deperiisse.

A. SABINI

EPISTOLÆ TRES,

TRIBUS

OVIDII EPISTOLIS

RESPONDENTES.

AULUS Sabinus imperante Octavio atque Ovidii temporibus claruit. Ad Trisenam amicam Elegiarum librum dedit. Fastorum inchoatos reliquit. Scripsit etiam epistolas, quibus Ulysses Penelopa, Hippolytus Phædræ, Æneas Didoni, Demophoon Phyllidi, Iason Hypsipylæ, Phaon Sapphoni respondent. Quæ omnes, præter has tres quas nunc præ manibus habemus, sæculorum ignavia perierunt.

EPISTOLA I.

ULIXES PENELOPE.

PERTULIT ad miserum tandem tua casus Ulixen,

Penelope, chartis verba notata piis.

Agnovi caramque manum, gemmasque fideles.
Solamen longis illa fuere malis.

Arguis ut lentum: mallem quoque forsitan esse;
Quam tibi quæque tuli dicere, quæque feram.

Non hoc objecit mihi Græcia: cum mea fictus
Detinuit patrio littore vela furor.

Sed thalamis nec velle tuis, nec posse carere:
Causaque fingendæ tu mihi mentis eras.

5

10

1 Douza mallet Pertulit ad miserum tandem quis casus Ulixen Penelope, chartis verba notata tuis?-5 Heins. mallem quod.—6 Idem pro feram vult fero; vel totum versum sic refingit, Quam tibi quæ tulerim dicere, quæque feram.— 10 Douza corrigebat Et mihi tu falsi causa furoris eras; vel Fingendique miki,

Nil tibi rescribam curæ est, properemque venire.
Dum propero, adversi vela tulere Noti.

Non me Troja tenet, Graiis odiosa puellis;
Jam cinis, et tantum flebile, Troja, solum.

Deiphobusque jacet, jacet Asius, et jacet Hector:
Et quicumque tui causa timoris erat.

15

Evasi et Thracum cæso duce prælia Rheso,

In mea captivis castra revectus equis:

Tutus et e media Phrygiæ Tritonidis arce
Fatalis palmæ pignora capta tuli.

20

Nec timui commissus equo; male sedula quamvis
Clamabat vates, Urite, Troës, equum:

Urite; mendaci celantur robore Achivi:

Et Phrygas in miseros ultima bella ferunt. Perdiderat tumuli supremum munus Achilles, Sed Thetidi est humeris redditus ille meis. Nec laudem Danai tanto renuere labori : Erepti pretium corporis arma tuli.

25

Quid refert? pelago sunt obruta. Non mihi classes;

Non ferus Antiphates, nec in uno corpore dissors
Parthenope, blandis insidiosa modis.

35

Non quod Colchiacis Circe tentaverit herbis,
Non quod solennes altera Diva toros.

Utraque se nobis mortalia demere fila
Spondebat, Stygias utraque posse vias.
Tc tamen, hac etiam spreta mercede, petivi,
Passurus terra tot mala, totque mari.

40

-11 Cura est conj. Heins. vulg. curas.—16 Erat pr. Edd. alii erant.—17 Qui• dam sic corrigit, Evasi, ut Thracum ceciderunt prælia Rheso.-21 Heins. male credita quanquam.-24 Burm. Sec. conj. ultima tela.-31 Heins. casibus unum. −33 Niseia restituit Heins. vulgo Nereia.-35 Dissors reponit Heins. pro discors.-36 Pro modis Douza vult notis.-37 Colchiacis Circe corr. Heins. vulgo Colchiacas artes: Heusing. mavult Colchiacas Circe tentaverat herbas.--Delph, et Var. Clas.

Ovid.

3 H

Sed tu foemineo nunc forsan nomine tacta,

Non secura leges cetera verba mea.

Quæque mihi Circe, quæ sit mihi causa Calypso,
Jamdudum ignoto solicitere metu.

Certe ego cum Antinoum, Polybumque, Medontaque legi,
Heu toto sanguis corpore nullus erat!

Tot juvenes inter, tot vina licentia, semper

45

(Hei mihi! quo credam pignore ?) casta manes.

50

Curve placent ulli, si sunt in fletibus ora,

Deperit et lacrymis non decor iste tibi?

Pacta quoque es thalamo, nisi mendax tela moretur,
Et cœptum revoces callida semper opus.

Ars pia; sed quoties oculos frustrabere lana,

55

Successum toties ars dabit ista tibi.

Ah melius, Polypheme, tuo superatus in antro,

Vidi ubi (nequicquam quod me tua litera celat)
Sospes digresso quæ mihi mater erat.

Retulit illa domus eadem mala: meque querentem

65

Fugit, ab amplexu ter resoluta meo.

Phyllaciden vidi; contemtis sortibus ille

Primus in Hectoreas intulit arma domos. Felix laudata cum conjuge! læta per umbras Illa suum fortes it comitata virum.

70

-40 Heins. corr. Spondebant.-45 Swarthins in Analectis 11. 2. e vet. libro cauta Calypso.-48 Ut toto Heins. Francius In toto.-49 Licentia vult Heins. e conj. Barthii et Swarthii: vulgo liquentia.-50 Vulgo Hei mihi! quid credam? pign. c. m.-51 Heins. conj. Curve places; et Francius, si sordent fletibus.-53 Burm. thalamos, nisi pacta passive usurpatur.-54 Revoces callida a conj. Heins. vulgo revocas pallida.-55.56 Heins. vult quoties...lana? Succ. quoties a. d. i. tibi? atque ita ed. Gryph. ann. 1554.-57 Swarthius e vet. libro At melius; deinde tuo si pransus in antro.-58 Salmasius ac mala; Heins. ob mala.-65 Delrius Comment. Senec. Troad. 459. terque querentem legit.66 Pro resoluta Heins. vult revoluta.-70 Fortes it conj. Swarth. et Heins. vulg. forte sit. Douza malebat fortis est; Salmas. fertur sic: qui et superiore

Necdum illi Lachesis dictos numeraverat annos:
Sed juvat ante suum sic cecidisse diem.
Vidi, nec lacrymas oculi tenuere cadentes,
Deformem Atriden (hei mihi) cæde nova.
Illum Troja virum non læserat: ille furentem
Nauplion, Euboicos transieratque sinus.

75

Quid refert? animam per vulnera mille profudit,
Jam reduci solvens debita vota Jovi.

Tyndaris has illi læso pro fœdere pœnas

Struxerat; externos ipsa secuta viros.

80

Ah! mihi quid prodest (captivas Teucridas inter
Cum staret conjux Hectoris, atque soror)
Defectis Hecuben potius legisse sub annis,
Ne tibi suspectus pellicis esset amor?
Prima meis omen metuendum puppibus illa
Fecit: non membris ipsa reperta suis.
Latratu miseras finivit moesta querelas;

Et stetit in rabidam protinus acta canem.
Prodigio tali placidum Thetis abstulit æquor,
Æolus infusis incubuitque Notis.

Pervagus hinc toto non felix differor orbe;
Et, quocumque vocat fluctus et aura, feror.

Sed si Tiresias tam læti providus augur,
Quam verax vates in mala nostra fuit;

85

90

Et terra et pelago, quicquid mihi triste canebat,
Emensus fato jam meliore vagor.

95

Jam mihi nescio quo comitem se in littore jungit
Pallas, et hospitibus per loca tuta trahit.
Nunc primum Pallas versæ post funera Troja
Visa mihi: medium temporis ira tulit.

100

versu laudato cum conjuge.-71 Heins. mallet perneverat annos.-77 Vetus liber Swarth. per adultera tela.—79 Vulg. lætas pro fædere.-80 Heins. toros pro viros.-82 Idem Cum starent.-83 Al. Hecubam. Prima Ed. Hecuben potui. Potui etiam ed. Bersm. Plantin. et Gryph. ann. 1554.-86 Heins. conj. Fecit anus membris orba reperta suis: Burm. mallet Fecit anus membris lapsa [vel cassa] repente suis; vel Fecit, non membris usa repente suis.--90 Heins. Eolus effusis. 91 Margo Bersm. Pervagus hoc totum enim felix.-92 Al. edd. quacumque.