LIBER SECVNDVS

I

Hvc quoque Caesarei pervenit fama triumphi,
languida quo fessi vix venit aura Noti.
nil fore dulce mihi Scythica regione putavi:

iam minus hic odio est, quam fuit ante, locus.
tandem aliquid pulsa curarum nube serenum
vidi, fortunae verba dedique meae.
nolit ut ulla mihi contingere gaudia Caesar,
velle potest cuivis haec tamen una dari.

di quoque, ut a cunctis hilari pietate colantur,
tristitiam poni per sua festa iubent.
denique, quod certus furor est audere fateri,
hac ego laetitia, si vetet ipse, fruar.
Iuppiter utilibus quotiens iuvat imbribus agros,
mixta tenax segeti crescere lappa solet.
nos quoque frugiferum sentimus inutilis herba
numen, et invita saepe iuvamur ope.
gaudia Caesareae mentis pro parte virili
sunt mea: privati nil habet illa domus.

gratia, Fama, tibi, per quam spectata triumphi
incluso mediis est mihi pompa Getis.

indice te didici, nuper visenda coisse innumeras gentes ad ducis ora sui:

quaeque capit vastis inmensum moenibus orbem, hospitiis Romam vix habuisse locum.

5

ΙΟ

15

20

I 7 illa a5: noluit illa E 17 gentis Heinsius, improbante Schreuders, p. 43

15

tu mihi narrasti, cum multis lucibus ante
fuderit assiduas nubilus Auster aquas,
numine caelesti solem fulsisse serenum,
cum populi vultu conveniente die,

atque ita victorem cum magnae vocis honore
bellica laudatis dona dedisse viris,
claraque sumpturum pictas insignia vestes
tura prius sanctis inposuisse focis,
iustitiamque sui caste placasse parentis,

illo quae templum pectore semper habet, quaque ierit, felix adiectum plausibus omen, saxaque roratis erubuisse rosis;

protinus argento versos imitantia muros
barbara cum pictis oppida lata viris,

fluminaque et montes et in altis proelia silvis,
armaque cum telis in strue mixta sua,
deque tropaeorum, quod sol incenderit, auro
aurea Romani tecta fuisse fori,

totque tulisse duces captivis addita collis
vincula, paene hostis quot satis esse fuit.
maxima pars horum vitam veniamque tulerunt,
in quibus et belli summa caputque Bato.
cur ego posse negem minui mihi numinis iram,
cum videam mitis hostibus esse deos?
pertulit hic idem nobis, Germanice, rumor,
oppida sub titulo nominis isse tui.

26 assuetas C

t to C placuisse C 35 adiunctum 5

33 caste Scaliger:

25

30

35

40

45

50

castaeA: castos Bo: iustos 0: parentes Bo 34 quae Scaliger: quo codd. 36 iactatis excerpta Pol.: odoratis conieci ; cf. Trist. v. 3. 3 37 ueros ES 38 uictis BCEOS 39 proelia Merkel: proflua awH: pascua EOS excerpt. Scal. montes et in altas proflua siluas Heinsius 40 suis B205 incenderit Basileensis: incenderet a5: incenderat EOS tiuis 5 Naugerius: captiuos a 44 hostis A: hostes

fluminaque in

46 bato A excerpta Scal.: fuit B(in ras.) EHOW: tenet C
mites cett.
49 rettulit B

A

50 esse aEOS

4I 43 capcett.. codd.

48 mitis

atque ea te contra nec muri mole nec armis

nec satis ingenio tuta fuisse loci.

di tibi dent annos, a te nam cetera sumes,

sint modo virtuti tempora longa tuae.

quod precor, eveniet: sunt quiddam oracula vatum : nam deus optanti prospera signa dedit.

te quoque victorem Tarpeias scandere in arces laeta coronatis Roma videbit equis;

maturosque pater nati spectabit honores,

gaudia percipiens, quae dedit ipse suis.

бо

iam nunc haec a me, iuvenum belloque togaque maxime, dicta tibi vaticinante nota.

hunc quoque carminibus referam fortasse triumphum, sufficiet nostris si modo vita malis,

65

inbuero Scythicas si non prius ipse sagittas, abstuleritque ferox hoc caput ense Getes. quae si me salvo dabitur tua laurea templis, omina bis dices vera fuisse mea.

II

ILLE domus vestrae primis venerator ab annis,
pulsus ad Euxini Naso sinistra freti,
mittit ab indomitis hanc, Messaline, salutem,
quam solitus praesens est tibi ferre, Getis.
ei mihi, si lecto vultus tibi nomine non est
qui fuit, et dubitas cetera perlegere !
perlege, nec mecum pariter mea verba relega :
urbe licet vestra versibus esse meis.
non ego concepi, si Pelion Ossa tulisset,
clara mea tangi sidera posse manu,

55 quiddam Heumann et Heinsius: quaedam aw
II 5 ei] o (oe B) a: heu ES

quid B(expunctus) Co

5

ΙΟ

67 quod o

si AB(corr.) HO5; cf. iv. 8. 13:

nec nos Enceladi dementia castra secuti

in rerum dominos movimus arma deos, nec, quod Tydidae temeraria dextera fecit,

numina sunt telis ulla petita meis.

est mea culpa gravis, sed quae me perdere solum
ausa sit, et nullum maius adorta nefas.
nil nisi non sapiens possum timidusque vocari:
haec duo sunt animi nomina vera mei.
esse quidem fateor meritam post Caesaris iram
difficilem precibus te quoque iure meis;
quaeque tua est pietas in totum nomen Iuli,

te laedi, cum quis laeditur inde, putas.
sed licet arma feras et vulnera saeva mineris,
non tamen efficies ut timeare mihi.

puppis Achaemeniden Graium Troiana recepit, profuit et Myso Pelias hasta duci.

confugit interdum templi violator ad aram, nec petere offensi numinis horret opem. dixerit hoc aliquis tutum non esse.

fatemur.

sed non per placidas it mea puppis aquas. tuta petant alii: fortuna miserrima tuta est : nam timor eventu deterioris abest. qui rapitur spumante salo, sua brachia tendens porrigit ad spinas duraque saxa manus, accipitremque timens pennis trepidantibus ales audet ad humanos fessa venire sinus, nec se vicino dubitat committere tecto, quae fugit infestos territa cerva canes.

da, precor, accessum lacrimis, mitissime, nostris, nec rigidam timidis vocibus obde forem,

32 euentu AB: euentus Co 33-34 om. BC sic praestant Erfurtanus ac Lipsiensis salo] freto Erfurt. qui rapitur | porrigit spinas dura quae saxa A mutilum archetypon nactus; cf. Senec. Ep. 4.5: qui rapitur fatis quid praeter fata requirit (requirat 5) | saepe creat molles aspera spina rosas B2(man. rec.)EHO5 excerpta Pol. 35 accipitrem (ancipitrem Lips.) metuens C Lipsiensis 38 infesto A

verbaque nostra favens Romana ad numina perfer, non tibi Tarpeio culta Tonante minus, mandatique mei legatus suscipe causam :

nulla meo quamvis nomine causa bona est. iam prope depositus, certe iam frigidus aeger, servatus per te, si modo servor, ero. nunc tua pro lassis nitatur gratia rebus,

principis aeterni quam tibi praestat amor. nunc tibi et eloquii nitor ille domesticus adsit, quo poteras trepidis utilis esse reis.

vivit enim in vobis facundi lingua parentis,

et res heredem repperit illa suum.

hanc ego, non ut me defendere temptet, adoro : non est confessi causa tuenda rei.

num tamen excuses erroris origine factum,

an nihil expediat tale movere, vide.

vulneris id genus est quod, cum sanabile non sit, non contrectari tutius esse puto.

lingua, sile.

non est ultra narrabile quicquam. posse velim cineres obruere ipse meos. sic igitur, quasi me nullus deceperit error, verba fac, ut vita, quam dedit ille, fruar; cumque serenus erit vultusque remiserit illos, qui secum terras inperiumque movent, exiguam ne me praedam sinat esse Getarum, detque solum miserae mite, precare, fugae. tempus adest aptum precibus. valet ille videtque quas fecit vires, Roma, valere tuas.

incolumi coniunx sua pulvinaria servat; promovet Ausonium filius inperium ; praeterit ipse suos animo Germanicus annos, nec vigor est Drusi nobilitate minor.

41 fouens ES 45 aegre Burmann 47 lapsis w B: ipse cett. 67 ille BEOS: illa AC: ipse 5 incolomi AB: incolumis w

62 face ES ille 69 incolumi C: