tum clipeo genibusque premens praecordia duris, 140 vincla trahit galeae, quae presso subdita mento elidunt fauces, et respiramen iterque

eripiunt animae. Victum spoliare parabat :

arma relicta videt; corpus deus aequoris albam

contulit in volucrem, cujus modo nomen habebat. 145

XIII. 7.]

Rivalry of Ajax and Ulysses.

117

XIX. RIVALRY OF AJAX AND ULYSSES.

[Book XIII. 1-398.]

For

[As the chiefs marvel at this prodigy, Nestor relates of Cæneus, once a maiden (Cænis), but made into an invulnerable man, who was present when the nuptial feast of Pirithous and Hippodamia was disturbed by the battle of the Lapithæ and the Centaurs. the Centaurs, monsters of vast strength and fury, half-man, halfhorse, had attempted to steal away the bride. And Cæneus, remaining unhurt through the fight, was at length overwhelmed with vast piles of trees, and transformed by Neptune to an eagle (XII. 146-535). The son of Hercules, Tlepolemus, tells also of Periclymenus, slain by Hercules as he flew against him in the form of an eagle (536-579). At the request of Neptune, whose son Cygnus had been slain, Apollo guides the arrow of Paris to the vulnerable heel of Achilles; so that he dies, and a strife arises among the other chiefs who shall receive his armor, the rival claimants being Ajax and Ulysses (580-628).]

Ajax maintains his claim, before the assembled chiefs, first as of nobler descent, and then by his martial exploits, chiefly the defence of the Grecian fleet; at the same time scorning the strategy of Ulysses, and asserting that himself alone has might to wield the immortal armour (1-122). To which Ulysses replies, that his own counsel had been most effective in the siege, and his own acts most essential, especially in the night attack of the tents of Rhesus, and the carrying away of the Palladium (123-381). To him the victory is judged; and Ajax, in ungovernable wrath, slays himself with his own sword, the flower hyacinth springing from his blood (382-398).

“ONSEDERE duces, et vulgi stante corona

CONSE

surgit ad hos clipei dominus septemplicis Ajax.

utque erat impatiens irae, Sigeïa torvo

litora respexit, classemque in litore vultu,

6

intendensque manus, ' Agimus, pro Juppiter!' inquit 5

'ante rates causam, et mecum confertur Ulixes! at non Hectoreis dubitavit cedere flammis,

quas ego sustinui, quas hac a classe fugavi. tutius est igitur fictis contendere verbis,

quam pugnare manu. Sed nec mihi dicere promptum, nec facere est isti; quantumque ego marte feroci inque acie valeo, tantum valet iste loquendo.

Nec memoranda tamen vobis mea facta, Pelasgi, esse reor, vidistis enim: sua narret Ulixes, quae sine teste gerit, quorum nox conscia sola est. praemia magna peti fateor, sed demit honorem aemulus Ajaci non est tenuisse superbum, sit licet hoc ingens, quicquid speravit Ulixes. iste tulit pretium jam nunc certaminis hujus : quo cum victus erit, mecum certasse feretur.

Atque ego, si virtus in me dubitabilis esset, nobilitate potens essem, Telamone creatus, moenia qui forti Trojana sub Hercule cepit, litoraque intravit Pagasaea Colcha carina. Aeacus huic pater est, qui jura silentibus illic reddit, ubi Aeoliden saxum grave Sisyphon urguet. Aeacon agnoscit summus, prolemque fatetur Juppiter esse suam. Sic ab Jove tertius Ajax. nec tamen haec series in causam prosit, Achivi, si mihi cum magno non est communis Achille. frater erat fraterna peto. Quid sanguine cretus Sisyphio, furtisque et fraude simillimus illi, inserit Aeacidis alienae nomina gentis?

15

20

20

25

30

'An quod in arma prior, nulloque sub indice veni, arma neganda mihi? potiorque videbitur ille, ultima qui cepit, detrectavitque furore militiam ficto, donec sollertior isto,

35

sed sibi inutilior, timidi commenta retexit Naupliades animi, vitataque traxit in arma? optima num sumat, quia sumere noluit ulla? nos inhonorati et donis patruelibus orbi,

40

XIII. 76.]

Claim of Ajax.

119

obtulimus quia nos ad prima pericula, simus?

6

45

Atque utinam aut verus furor ille, aut creditus esset, nec comes hic Phrygias umquam venisset ad arces hortator scelerum! non te, Poeantia proles, expositum Lemnos nostro cum crimine haberet : qui nunc, ut memorant, silvestribus abditus antris, saxa moves gemitu, Laërtiadaeque precaris quae meruit, quae, si di sunt, non vana precaris. et nunc ille eadem nobis juratus in arma, heu! pars una ducum, quo successore sagittae Herculis utuntur, fractus morboque fameque velaturque aliturque avibus, volucresque petendo debita Trojanis exercet spicula fatis,

ille tamen vivit, quia non comitavit Ulixen.

'Mallet et infelix Palamedes esse relictus : quem male convicti nimium memor iste furoris prodere rem Danaam finxit, fictumque probavit crimen, et ostendit, quod jam praefoderat, aurum. Ergo aut exsilio vires subduxit Achivis,

6

aut nece: sic pugnat, sic est metuendus Ulixes. qui licet eloquio fidum quoque Nestora vincat, haud tamen efficiet, desertum ut Nestora crimen esse rear nullum: qui cum imploraret Ulixen vulnere tardus equi, fessusque senilibus annis, proditus a socio est. Non haec mihi crimina fingi scit bene Tydides, qui nomine saepe vocatum corripuit, trepidoque fugam exprobravit amico. aspiciunt oculis superi mortalia justis : en eget auxilio, qui non tulit; utque reliquit, sic linquendus erat: legem sibi dixerat ipse. 'Conclamat socios. Adsum; videoque trementem pallentemque metu et trepidantem morte futura. opposui molem clipei, texique jacentem,

50

55

60

65

70

75

servavique animam (minimum est hoc laudis) inertem.

si perstas certare, locum redeamus in illum: redde hostem, vulnusque tuum, solitumque timorem, post clipeumque late, et mecum contende sub illo. at postquam eripui, cui standi vulnera vires non dederant, nullo tardatus vulnere fugit.

'Hector adest, secumque deos in proelia ducit: quaque ruit, non tu tantum terreris, Ulixe, sed fortes etiam, tantum trahit ille timoris. hunc ego sanguineae successu caedis ovantem cominus ingenti resupinum pondere fudi; hunc ego poscentem, cum quo concurreret, unus sustinui, sortemque meam vovistis, Achivi, et vestrae valuere preces. Si quaeritis hujus fortunam pugnae, non sum superatus ab illo. ecce ferunt Troës ferrumque ignemque Jovemque in Danaas classes: ubi nunc facundus Ulixes? nempe ego mille meo protexi pectore puppes, spem vestri reditus. Date tot pro navibus arma.

6

Quod si vera licet mihi dicere, quaeritur istis,

80

85

90

95

quam mihi, major honos, conjunctaque gloria nostra

est:

atque Ajax armis, non Ajaci arma petuntur. conferat his Ithacus Rhesum, imbellemque Dolona, Priamidenque Helenum rapta cum Pallade captum. luce nihil gestum, nihil est Diomede remoto. si semel ista datis meritis tam vilibus arma, dividite, et pars sit major Diomedis in illis.

100

quo tamen haec Ithaco? qui clam, qui semper inermis rem gerit, et furtis incautum decipit hostem?

ipse nitor galeae claro radiantis ab auro

105

insidias prodet, manifestabitque latentem.

'Sed neque Dulichius sub Achillis casside vertex

pondera tanta feret, nec non onerosa gravisque Pelias hasta potest imbellibus esse lacertis,