Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

wał, aby żadnych tumultów nie było. Przez lat blizko pięćdziesiąt marszałkując, prisci moris amans, et diligentissime retinens, mówi o nim Potoc. Centur. fol. 417. tego najbardziej przestrzegał, aby za jego laski, zwyczaje i prawa stare nienaruszone zostawały. W ostatniej starości prawie ośmdziesiątoletni, wyprosił się z urzędu marszałkowskiego, i osiadł na krześle województwa Rawskiego, na którem i żyć 1654. przestał. Miał za sobą 1mo voto Annę Pilecką, ostatnią z tego domu Leliwczyków dziedziczkę, starościankę, Hrodelską, wdowę po dwóch Kostkach, 2do voto Zofią z Żurowa Daniłowiczownę podskarbiankę wielką koronną, wdowę po Pawle Sapieha podkanclerzym Litewskim, której nagrobek wystawił w Leżajsku. Starowol. in Monum. Trzecią dwa wspominają MS. Elżbietę z Dąbrowicy Firlejownę, wdowę po Krzysztofie Ossolińskim wojewodzie Sendomierskim, z którą wziął Wiśnicze na Podlasiu, i niektóre królewczyzny; atoli syna żadnego nie zostawił: z córek, Katarzyna dostała się w mał żeństwo Zbigniewowi Firlejowi staroście Lubelskiemu 1648. roku, Konstancya Stefanowi Grudzińskiemu staroście Ujskiemu, Helena Elžbieta Janowi Mikołajowi Daniłowiczowi podskarbiemu wielkiemu koronnemu, umarła 1632. roku w Łaskarzowie.

Piotr krajczy koronny, syn trzeci Jędrzeja marszałka w. koron. w roku 1587. będąc starostą Nakielskim i Rohatyńskim, podpisał dyploma elekeyi Króla Zygmunta. Constit. fol. 450. W następującym roku już krajczym koronnym, starostą Gnieznieńskim, Wolpińskim i Dubińskim, podpisał przywilej infeudationis Prussiae, wielkich jednak expektatyw człowiek, jako i rozumu i powagi, zmarł prędko w r. 1600. wieku swego 34. kollegio naszemu Poznańskiemu w r. 1570. wójtostwo Tanoszewice zapisawszy. Dwa razy śluby małżeńskie ponawiał, pierwszy raz z Halszką Sieniawską kasztelanką Kamieniecką, hetmanowną polną koron. a gdy mu ta we trzy miesiące po ślubie umarła, z Anną Jana Zborowskiego kasztelana Gnieznieńskiego córką, z tej były trzy córki: Elżbieta zaślubiona Zygmuntowi Grudzińskiemu wojewodzie Kaliskiemu, wielkich cnót pani, której ciało w kilkadziesiąt lat po śmierci nieskażone znaleziono: Zofia Dymitrowi Weiherowi kasztelanowi Gdańskiemu, staroście Kościerzyńskiemu, po nim Gerardowi Denhoffowi wojewodzie Pomorskiemu, i Katarzyna synów także trzech, Jędrzej, Jan, i Piotr. Acta terrestr. Caliss. Z tych Jędrzej podkomorzym był Poznańskim, zszedł młodo z tego świata w roku 1624. lat trzydziestu niedożywszy, jako i Jan, miał za sobą ten Jędrzej 1mo voto Annę Mielżyńską kasztelankę Gnieznieńską, 2do

Zaleską referendarzownę koronną, z tej córka Katarzyna żyła 2do voto z Przyjemskim Piotrem kasztelanem Śrzemskim.

Piotr wojewoda Kaliski, starosta Odolanowski, Łosicki, syn trzeci Piotra krajczego koronnego, będąc najprzód podkomorzym Kaliskim, a znać posłując na sejm w roku 1629. naznaczony komissarzem na uspokojenie i rozsądzenie krzywd, przyległych granicznych prowincyi Wielkiej-Polszcze. Const. fol. 16. i 1632. Constit. fol. 32. i 1637. fol. 11. W roku 1638. już podstoli koronny, w roku 1648. był stolnikiem koronnym, oraz podkomorzym Kaliskim, podobno był i podczaszym koronnym, jako namienia Paneg. Coll. Posnan. Celeusma. Wojewodą potem Podlaskim został koło r. 1659. Świadek Parisius in Slavia. Z tego przesiadł się na Kaliskie, i zdrową radą i szablą pamiętny syn koronny, kiedy Turków przy Dniestrze, Szwedów na różnych miejscach, zwycięzko płaszał, osobliwie, pod Wschową, Lesznem i Kościanem; do Olsacyi nawet zabiegł z Czarnieckim na pomoc Duńskiemu Królowi. Żył lat 61. wspominają go konstytucye jeszcze w roku 1661. fol. 16. Miał za sobą Katarzynę, córkę Bogusława Leszczyńskiego kanclerza koronnego, wdowę po Stanisławie Grzymułtowskim staroście Śrzedzkim, z tej córka 1mo voto Grudzińska, 2do Modlibowska stolnikowa Poznańska, 3tio Zebrzydowska Jędrzejowa starościna Rogozińska, imię jej Maryanna, 1687. i synów trzech, Kazimierz, Jan i Piotr. Z tych

Kazimierz biskup Chełmiński, syn Piotra wojewody Kaliskiego, najprzód kanclerz Poznański, dalej opat Bledzewski, koadjutor na biskupstwo Poznańskie Stefana Wierzbowskiego, pod tytułem biskupa Dyoklecyi, konsekrowany w r. 1680. aż też biskup Chełmiński 1683. o cześć Boską i wiarę przeciw heretykom zelozyi wielkiej: jeszcze tylko opatem będąc, ze wszystkich dóbr swoich za okazyą ich rugował, osobliwie jednak z Bledzewa, dopieroż biskupem zostawszy, przodków swoich żarliwością, o prawowierną wiarę siła pracował i ucierpiał; w Rokitnie obraz Najśw. Panny cudami wsławiony, ozdobił bogato, i kościół wspaniały wymurował: z sejmu Warszawskiego komissarzem był naznaczony wzglę dem ubezpieczenia miasta Elbląga, aby traktował z komissarzami Brandeburskiemi. Constit. fol. 11. Powiadają, że gdy go matka jego w żywocie jeszcze nosiła, na boku jej znamię jak infuła pokazało się. Zszedł z tego świata w roku 1693. katedrę swoję Chełmińską, piękną wieżą ozdobił, wieś Turów do tejże katedry od książąt Pruskich kupił, i w niej osadził, plebana.

Jan wojewoda Brzeski Kujawski, generał Wielkopolski,

TOM VII.

8

syn drugi Piotra wojewody Kaliskiego, najprzód podczaszy Poznański w roku 1658. pod który czas trzymał pancerną chorągiew w wojsku koronnem, Komput Wojska; zgodnemi wkrótce głosami stanął potem podkomorzym Poznańskim, z tym tytułem, z sejmu 1661. r. naznaczony na rozeznanie i określenie granic między Wielkopolską, Szląskiem, Margrabstwem, i Pomorzem. Constit. fol. 21. Był dalej wojewodą Inowrocławskim 1667. z tego posuniony na Kaliskie, aż kiedy mu generalstwo Wielkopolskie Król Jan ofiarował, 1678. przesiadł się na Brzeskie Kujawskie, na którem wiek swój skończył w roku 1684. Fundował 00. Reformatów w Rawiczu, pod tytułem S. Antoniego cudotworcy 1673. a potem w Osiecznie kościół zakonowi S. Franciszka wymurował. Jako miał ojca walecznego, tak też mu dopomagał rycerskich odwag, za ojczyznę, przeciw Szwedom pod Górką, pod Złoczowem i Barem przeciw Kozakom, pod Kałuszą przeciw Tatarom, pod Chocimem z Sobieskim hetmanem mężnie pułki przywodząc, pamiętny regimentarz, w których zasługach trzymał starostwa, Konińskie, Odolanowskie i Miedzyrzeckie. Złączył się był dożywotnie z Zofią Przyjemską herbu Rawicz ale z niej potomstwa nie zostawił. Publici Dolor. Oner. Informacya o tym domu dana mi, chce mieć jego żonę Kostczankę, jakoż trzymał ten Jan dobra Rawicz i Osieczno, które dziedzictwem były Mikołaja Alexandra Kostki.

Piotr wojewoda Łęczycki, generał Wielkopolski; starosta Miedzyrzecki, syn trzeci Piotra wojewody Kaliskiego, miał za sobą Ludowikę córkę Krzysztofa Opalińskiego wojewody Poznańskiego, z tej był syn Adam, starosta Walecki, ten, powróciwszy z cudzych krajów, marszałkował na sejmiku Śrzedzkim, posłował na sejm walny, atoli wielkie o sobie nadzieje prędką śmiercią pomylił w roku 1696. z Szafgoczowny żadnego potomstwa nie zostawiwszy. Drugim związkiem Piotr, pojął Katarzynę Przyjemską chorążankę Kaliską, z Rozrażewskiej urodzoną, z tej córka Ludowika Sapieżyna, starościna Bobrójska, zeszła z tego świata koło roku 1718. W młodszym wieku ten Piotr, do wojennych dzieł przyuczać się począł pod grafem de Hatzwelt generałem cesarskim, potem pułk wodził przeciwko Kozakom; w burzy domowej przy Janie Kazimierzu nienadwerężenie stawając. Posłował na różne sejmy 1661. Constit. fol. 21. na ten czas starosta Śrzemski, 1670. Constit. fol. 12. zkąd był deputowany do pisania instrukcyi posłowi do Cara Moskiewskiego; wojewodą Łęczyckim będąc marszałkował w trybunale koronnym 1681. Młodzian. tom. 4. Konwent z muru wystawił 00. Reformatom w Osieku.

Jan z Bnina Opaliński cześnik koronny i chorąży Poznański, jako się podpisał w roku 1547. na liscie Zygmunta Króla, danym miastu Lwowskiemu, syn Mikołaja z Barbary Lubrańskiej, spłodził Jana kasztelana Santockiego, starostę Pobiedzińskiego, który przybrał sobie w małżeńską ligę Annę Gostyńską z Krotowskiej urodzoną, jako się na początku mówiło z MS. Zegockiego, który mu dwóch synów przyznaje, Piotra bezzennego, i Jana kasztelana Rogozińskiego, niewczesne zdrowie do wyższych honorów było mu na przeszkodzie, z światem się rozstał w roku 1598. z Barbary Ostrorożanki Lwowskiej kasztelanki Santockiej, którą Zborowska kasztelanka Krakowska urodziła, zostawiwszy trzy córki, Annę Bardzką surrogatorową Poznańską, Zofią Leszczyńską wojewodzinę Brzeską Kujawską, ta lubo z mężem żyła od wiary katolickiej dalekim, przecież w tej wierze i pobożności niewzruszona. Trzecia córka była za wojewodą Inowrocławskim, i żyła jeszcze w roku 1624. Synów dwóch, Piotr i Jan. Z tych Jan najprzód kasztelan Kaliski 1624. r. potem wojewoda Kaliski, z tego postąpił na Poznańskie 1628. r. starosta Inowrocławski, nauką i pobożnością znakomity, w teologicznych i filozoficznych kwestyach tak był dobrze biegły, że mógł publicznie z najmędrszemi o nich dysputować. Tacita już był większą część na Polski język przetłumaczył; atoli śmierć która przypadła na rok 1637. wieku 56. życia jego, do dokończenia tej pracy przeszkodziła. Kupił był Łabiszyn, Rynarzew, Grodzisk, Lwowek i Trzciel, żona jego Potulicka, córka Apollinara, Wojciechowi Gajewskiemu kasztelanowi Rogozińskiemu zaślubiona, synów zaś było (krom dwóch młodo zmarłych) trzech, Alexander starosta Inowrocławski 1643. jeździł z stryjecznym swoim bratem Krzysztofem wojewodą Poznańskim, posłem do Paryża, na sprowadzenie Ludowiki Królowy żony Władysława IV. Navis aurea. Miał za sobą Dorotę Rozrażewską, córkę Jarosza kasztelana Miedzyrzeckiego, ale z nią bezpotomnie żyjąc, w r. 1648. przeniósł się na inszy świat. Jan Leopold kasztelan Nakielski, fundował w Grodzisku w Wielkiej-Polszcze 00. Bernardynom kościół i klasztor. Baszk. Sam. kazan. na jego pogrzeb. Dni swoje skończył w roku 1672. zostawiwszy po sobie osierociałą żonę Zofią Gurską z Miłosławia, z tej były dwie córki: Urszula dożywotnie zmówiona z Jędrzejem Grodzieckim, Wiktorya z Krzysztofem Prusimskim, i synowie dwaj: Franciszek, żona jego Proska, i Jan starosta Śrzemski, ten miał za sobą Konstancyą Konarzewską, siostrę rodzoną Filipa starosty Konińskiego, z tą spłodził pięciu synów, Józefa starostę Śrzemskiego, Alexandra kustosza Poznańskie

go, Karola dziedzica na Grodzisku, i N. Karmelitę bosego w prowincyi Szląskiej: 2do voto Jan kasztelan Nakielski, po Gurskiej, pojął Żółtowską. Trzeci Konstantyn, ten z Alexandrem bratem w wojsku chwalebnie ojczyznie służył. O potomstwie jego nigdzie nie czytam. Ojciec ich fundował 00. Reformatów w Łabiszynie, pod tytułem S. Tomasza apostoła w roku 1627. inne zaś kościoły w Opalenicy i Grodzisku uposażył, zbogacił i nadał: na heretyków ostry, których nie raz o fałsz w wierze przekonał, i z dóbr swoich rugował, z sejmu 1629. komissarz do zapłaty wojsku. Constitut. fol. 18.

Piotr wojewoda Poznański, starosta Śrzemski i Pobiedziński, syn Jana kasztelana Rogozińskiego drugi, najprzód dworzanin królewski, posłował potem na sejmach, deputat na sądach trybunalskich, rotmistrz, pułkownik, komissarz Rzeczypospolitej na expedycyach Chocimskiej i Moskiewskiej; przed województwem, był kasztelanem Poznańskim, od r. 1619. Przy wierze katolickiej nienadwerężenie stawając, z tem się często dał słyszeć, że sobie za nię życzył na wojnie umierać. Dla rozmnożenia tejże wiary, w Sierakowie, dobrach swoich, w sąsiedztwie leżącym heretyków, 00. Bernardynów fundował, wszakże nie dokończył fabryki, tak dla tego, że na wojenne ojczyzny potrzeby wielki koszt łożył, jako i dla tego, że w młodym wieku śmierć go zaszła, to jest 1624. r. w lat życia 37. Z tegoż Sierakowa wszystkich heretyków wypędził, dozwoliwszy im dobra swoje przedać, jeżeliby niechcieli z kościołem się katolickim pojednać; zakazał potem, żeby żadnemu z nich nie wolno było w mieście osiadać albo przemieszkiwać. Świąt uroczystych Chrystusa Pana i Matki Boskiej, i niektórych inszych, nigdy nie opuścił, żeby ich bez spowiedzi i komunji miał odprawić. Zwykł był codzień mszy słuchać, koronkę także i godzinki do Najśw. Panny, odmawiać, ile mu tylko czasu publiczne interesa pozwalały; kościołom, w Sierakowie, w Chrzypsku, Czerniewie, ozdoby przyczynił: do Częstochowy pieszą peregrynacyą podejmował, nic się nie oglądając na lekkich ludzi ztąd języki i pośmiewiska. Niemniej i ojczyznie z wiel kim affektem przymilił się, kiedy na Wołoską expedycyą, dwie chorągwie, Usarską i Kozacką, przyprowadził, swego zaciągu, i przez trzy lata ich trzymał. Na Moskwę także sto pięćdziesiąt usaryi wystawił, z któremi gdy do Lucka do Władysława Królewicza Polskiego przyszedł, z tem się dał słyszeć wprawdzieć do wojennych dzieł jeszcze nieprzyuczony idę, z tą jednak rezolucyą, że wszystkim moim ludziom, na pierwszy nieprzyjacielski impet przodkować go

« ZurückWeiter »