Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

uczyniła, wstąpić do zakonu Ś. Brygitty. Sposobiąc się zaś do tego stanu, najprzód ciało swoje wymyślnie trapiła, już postami o chlebie i wodzie, osobliwie we Środy, Piątki i Soboty, w wigilie, kiedy do tajemnic ołtarzowych przystępować miała, już klęczeniem przewlokłem, i w nocy na modlitwie, już włosiennicami i dyscyplinami, już na gołej ziemi sypianiem. Tę surowość na siebie, Bóg okrasił osobliwszą pociechą, kiedy się jej na modlitwie będącej w jasności niebieskiej pokazał. Gdy już czternastu lat dożyła, rodzice ją za mąż wydali, od czego ich Anna ustawicznemi ze łzami prośbami, instancyami godnych ludzi, odwodziła, ale za to profitu tyle miała, że ją częste pogębki, bicia i pogróżki potykały, nawet i przy ślubie w kościele, do którego poniewolnie przyciśnioną była: z mężem tedy żadną miarą mię szkać nie chcąc, do rodziców swoich domu uchodziła; aż też w konsystorzu rozwód na małżeństwo jej stanął, ona do klasztoru od biskupa odesłana r. 1730. widząc się już postawioną w tym stanie, którego sobie życzyła, wszystka się w cierpliwości, pokorze, posłuszeństwie, cichości, modlitwie, i innych cnotach ćwiczyć jak na nowe zaczęła; atoli pozew do trybunału o posag, znowu ją z za fórty klasztornej z Łucka wyciągnął, z tą jednak mocną intencyą, że uspokoiwszy prawne interesa, miała się znowu powrócić; przez półtora roku, ostatniej w sprawie swojej decyzyi trybunalskiej z utesknieniem czekała; tym czasem gdy się na Wołyń wraca, to z przeziębnienia, to z wywrotu karety stłuczona, w ostatnią chorobę zapadła, w której sakramentami świętemi opatrzona, przepowiedziawszy dzień śmierci swojej, świętych Boskich widzeniem uraczona, w owych słowach: W ręce twoje Panie polecam ducha mego: skonała, w Kokorowie w roku 1731. 10. Grudnia, w kościele naszym Krzemienieckim pogrzebiona, kędy ciało jej nieskażone leży, i Bóg niektóre łaski względem jej zasług czyni; konwokacya generalna Warszawska w roku 1733. zaleciła, aby się o jej beatyfikacyą u stolicy apostolskiej starano. Constit. artic. 84.

--

Bracia tej wielebnej, Anny, Antoni, w zakonie Jezuitów rządził kollegium w Żytomierzu, drugi brat Kajetan miecznik Krzemieniecki. Jeremiasz horodniczy Krzemieniecki, W roku 1788. Antoni regent Owrucki. — Krasicki.

-

Onoszko patrz Jacyna.

Opacki herbu Prus 3tio. W Mazowszu, piszą się z Opacza. Mikołaj Opacki podkomorzy Warszawski, starosta Piasecki, wielkorządzca Krakowski, miał za sobą Pisińską z Prus, syn jego Zygmunt, podkomorzy także Warszawski, starosta Latowicki, Ryczywolski, Mławski, wielkorządzca Kra

kowski, a potem wojewoda Derpski, mąż w ręce i w radzie silny, miał za sobą Zuzannę de Schaden, drugą Barbarę Piecewską, z której trzy córki spłodzone, Grajewska podkomorzyna Wiska, Lasocka starościna Wyszogrodzka, i Lezeńska; tegoż wojewody córki były, ale snać z inszej matki, Łubieńska chorążyna Sieradzka, Wybranowska wojewodzina Derpska, Boratynia, Czosnowska, i Anna Konstancya Marcina Noskowskiego małżonka, Czosnowska druga, i Anna Łopacka kasztelanowa Zakroczymska, z synów zaś jeden Jerzy, starosta Ryczywolski bezpotomny, drugi, Wojciech podkomorzy Warszawski, starosta Latowicki poseł na różne sejmy 1659. i 1661. fol. 59. i do postronnych monarchów, dwa razy do Wiednia, trzy razy do Berlina, do Francyi, strapionej zewsząd za Jana Kazimierza Króla szukając pomocy ojczyznie. Tegoż Jana Kazimierza ciało z Francyi do Polski sprowadził, zszedł z tego świata 1680. jako jego nagrobek marmurowy świadczy, w Raszynie pod Warszawą, kędy ojciec jego kościół wymurował: miał za sobą wprzód KonstanDembińską podkomorzankę Krakowską, z której były dwie córki; potem pojął Elżbietę Hieronima Kryszpina podskarbiego Litewskiego córkę. Władysław trzeci syn wojewody Derpskiego, archidyakon Krakowski, w Kościelcu kościół wymurował, różne komissye i trybunalskie funkcye, godnie odprawował, umarł r. 1702. Kazimierz dziekan Kamieniecki r 1643. był na synodzie prowincyalnym Warszawskim. Acta Synodi. Wojciech podkomorzy Wiski 1648. Krzysztof podczasy Wiski, Paweł podczaszy Warszawski r. 1632. Samuel Franciszek stolnik Warszawski, Jan w ziemi Łomżyńskiej, Jan Olbrycht w ziemi Wiskiej, Maciej w Warszawskiej, Jan w Poznańskiem, Hieronim w Mazowieckiem r. 1674. Wojciech podczaszy Warszawski 1670. N. miał za sobą Teresę Kochanowską, Maryanna cześnikowna Warszawka, Piotra Hadziewicza małżonka.

суа

Chryzostom Opacki w r. 1778. chorąży Wiski. - Krasicki.

Opaliński herbu Łodzia, w Wielkiej-Polszcze, dom i honorami i zasługami w tej ojczyznie zalecony, i między pierwszemi jeden. Zdawna się z Bnina piszą, których przodków położyłem pod herbem Łodzia, tu tylko od tych poczy nam, którzy się Opalińskiemi pisali, to jest od Piotra i Mikołaja, braci rodzonych z Bnina, synów Jędrzeja kasztelana Kamińskiego, synówców Jędrzeja biskupa Poznańskiego, ten pięciu heretyków o fałsze, wśród rynku miasta Poznańskiego, czyli też jak drudzy chcą, na dziedzicznym gruncie, spaliwszy, miasteczko na tem miejscu osadził, i Opalenicą nazwał, tę gdy po śmierci biskupa stryja, przez sukcessyą wzięli,

trybem tamtych wieków, z Opalenicy się pisząc, Opalińskiemi zawołani. Z tych Piotr z Opalenicy, sędzia ziemski Poznański w roku 1496. z którym tytułem podpisał list Króla Albrychta, u Łask. w statuc. fol. 110. jakoż przed nim nikogo mi się niedostało czytać, któryby się z Opalenicy pisał; wziąwszy działem Bnin, Radzewo, pół Śmigla, i spłodziwszy trzech synów, trzech familji w Polszcze, jeszcze po te czasy kwitnących, stał się ojcem, jeden albowiem dziedzicząc na Bninie, sukcessorów Bnińskich zostawił, drugi Radzewo wziąwszy dziedzictwem, od niego, i potomkowie jego nazwani Radzewscy, trzeci pół Śmigla, od tego Śmigielscy. Bratu zaś jego Mikołajowi, dostały się przy, dziale te dobra, Opalenica, Ptaszków, Drzeczków, i pół Smigla, ten był kasztelanem Miedzyrzeckim, złączył się dożywotnie z Włoszakowską, dziedziczką Gostyńską herbu dwa Wiley pod gorą, z tą spłodził Piotra starszego, i Mikołaja, z których Piotr dziedzic na Włoszakowicach kasztelan Lędzki w roku 1504. i 1505. u Łaskiego w statucie fol. 120. miał za sobą Zbąską herbu Nałęcz, z której pięciu synów, i córka jedna Czarnkowska, zostało. Mikołaj także, brat Piotra pojął drugą siostrę tamtej, Zbąską, z tą tylko syna jednego niedorosłego odumarł, w roku 1506. na imię Jana, chorążego Poznańskiego, cześnika koronnego, temu żona Lubrańska, siostra rodzona Jadwigi, co była za Maciejem Opalińskim kasztelanem Lędzkim, o którym niżej, powiła córkę Jadwigę Pempowską, co Dębno jego było, ten i prędko i młodo umarł, syna zaś Jana kasztelana Santockiego, starostę Pobiedziskiego. Sebastyan, drugi syn Piotra kasztelana Lędzkiego, sekretarz koronny, kustosz i kanonik Poznański, podpisał nobilitacyą Stanisława Rzeczycy, posłował od Króla Zygmunta, do Króla Jana Węgierskiego, dla sklijenia pokoju między nimże, Ferdynandem Austryakiem. Biel. fol. 562. Neugeb. Jest list Roderyka Dubrawiusza w roku 1515. pisany do niego, inter epistolas Roderici impressas. Okolski powiada, że był kanonikiem Krakowskim, i od Augusta I. Króla, na sejm Piotrkowski, który się w niebytności królewskiej odprawował, z Janem Tęczyńskim marszałkiem nadwornym, posłował, i że w lat trzydzieści i trzy, młodo umarł, pewniejsza się jednak zda być, że czasów Króla Zygmunta Augusta nie dożył. Ta osnowa tego domu, którą ja tu kładę, wzięta z manuskryptu Zegockiego wojewody Inowrocławskiego.

Piotr, syn Piotra kasztelana Lędzkiego, kasztelan Gnieznieński, a przedtem Lędzki w r. 1530. którego roku, od stanów koronnych z innemi posłami, elekcyą na Królestwo Polskie, Zygmuntowi Augustowi oznajmował, i Królem po

wital. Biel. fol. 561. Taka była o tym Piotrze i o jego roztropności opinia, że kiedy panowie Polscy widzieli, iż Królewicz Zygmunt August, którego matka Królowa Bona przy sobie trzymała, wychowania królewskiego nie miał, prosili Króla, aby mu był należytą opatrzył edukacyą, a tak za ich perswazyą, temu go Piotrowi w dozór oddał, od matki go oddaliwszy, w krótce, luboć rozpieszczony August, za staraniem jego tak postąpił, że o nim Varszav. pisze: Vidisses igitur, quantum discendo, audiendo, et auctore Opalenio, semper aliquid agendo, Sigismundus Augustus immutatus fuerit, adhuc in ipso flore juventutis. Tóż mówi Orichov. in Annal. Segregatus a matre, vixit in cura hominis prudentis Petri Opaleński Gnesn. Castell. quo magistro ille usus in cognoscenda Republica, ac in perspiciendis hominum moribus, summam spem de se et Patri et regno dabat; jakoż był to człowiek ten Piotr, wielkiego rozsądku, multuarum rerum et linguarum gnarus, jako pisze Warszaw. języka Niemieckiego od niego się Królewicz August nauczył, świadek Solicov. orat. in funere Sigis. Aug. gdzie tego Piotra, stryjem Jędrzeja marszałka zowie. Z tej o jego roztropności opinji, w różnych go legacyach do postronnych monarchów zażywano, najprzód od Zygmunta I. do Ferdynanda Króla Węgierskiego i Czeskiego, aby między nim i Janem, także od Węgrów Królem Węgierskim obranym, a na ten czas zwyciężonym, wyperswadował pokój, żeby, w tem zakłóceniu między niemi, Turczyn, spólny nieprzyjaciel, godząc ich, nie posiadł tego Królestwa. Drugie poselstwo jego do książąt rzeszy Niemieckiej na sejm ich, aby między Ferdynandem i Janem o Królestwo Węgierskie, walczącemi, pokój uczynili: dla jawnego niebezpieczeństwa na to Królestwo od Turków: a jeżeliby też tenże nieprzyjaciel, i na Polskę siły swoje obrócił, aby Polskie Królestwo posiłkowali, w niem całego chrześcijaństwa broniąc. Dana była także instrukcya, aby Jerzemu książęciu Misnieńskiemu wymówił Króla, iż swym wyrokiem zakazał commercia i spółkowanie z Sasami i Szlązakami: bo to zakazanie było najbardziej dla herezyi Luterskiej, żeby się nią to królestwo nie zaraziło. Trzecią legacyą odprawował do Pawła III. Papieża, winszując mu stolicy apostolskiej, i oświadczając imieniem królewskiem posłuszeństwo, zalecając przytem lasce jego to królestwo, a przytem upraszając aby radą swoją i złożeniem generalnego synodu, wzmagające bardzo herezye, wykorzenić usiłował. Czwarty raz jeździł posłem do Ferdynanda Króla Rzymskiego, żądając, aby sprawę, u Karola V. Cesarza, względem księztwa Barskiego dziedzicznie Królowi Augustowi, po matce jego

Królowej Bonnie należącego, faworem swoim promowował: tamże aby traktował o małżeństwie Króla Augusta, z Elżbietą córką Ferdynanda, i odwleczeniu aktu tego aż do zimy. Piąte poselstwo do Karola V. Cesarza, winszując mu zwycięztwa Afrykańskiego, i Królestwa Tunetańskiego odzyskanego, i zalecając obronę wiary przeciwko heretykom, wszędzie się wzmagającym, także żałował się na Krzyżaki, ktorzy, kiedy Król przeciw poganom i schizmatykom wojował, oni wojnę knowali, żądając aby ich Cesarz poskromił, ponieważ jego się poddanymi być udawali; naostatek aby się dopominał księztwa Barskiego, jako posągu po Królowej Bonie; wspomina tę legacyą Cromer orat. in fun. Sigism. I. Szóste poselstwo jego do Solimana Cara Tureckiego, gdzie z nim pokój pierwszy zawarł, to Okol. aleć jawna że jeszcze za Kazimierza III. w roku 1489. Mikołaj Firlej pakta zawarł z Bajazetem Carem Tureckim. O czem Kromer lib. 29. O tej legacyi jego do Solimana, tak pisze Vapov. fol. 610. w roku 1532. Sigismundus Rex misit ad eum Petrum Opaleński Castellanum Landensem, qui Constantinopoli Caesarem adeptus, inducias ab eo, ad vitam Principis utriusque et eorum filiorum, Sigismundi junioris, ac Mustaphae, obtinuit. Sprawił tamże, że Piotrowi Wołoskiemu hospodarowi, i Sadkerejowi Hanowi Perekopskiemu, od Porty przykazano, aby nie infestował granic Polskich, ale w przyjaźni żyli, nawet choć o to nie prosił poseł, przyobiecał Soliman, że Królowi Zygmuntowi, na wszystkich nieprzyjacioł, gotów był posiłki wojenne dawać. O czem Vapovius, Crom. in Orat. funeb. Biel. fol. 302. W roku 1539. Królewnę Polską Izabellę, córkę Zygmunta 1. odprowadzał do Węgier, jako żonę Królowi Janowi Węgierskiemu. Biel. fol. 579. Neugeb., Trzymał oraz starostwa Olsztyńskie, Kościańskie, Osieckie, Śrzemskie, Pobiedzińskie, i Kcyńskie, jako się podpisał inter testes u Nakiel w Miech. fol. 717. Czytałem list in MS. Petricov. w którym Król Zygmunt stary, pozwalał mu kupna dóbr od proboszcza Miechowskiego, Rudkowo, Janowo, Grodzisko, nazwanych. Zdał się jednak Bonie Królowy siła sprzyjać, jej praktyki promowując, zkąd był niektórych nienawiści na siebie zaostrzył, i owszem i samego Zygmunta Augusta, umierając jednak bezpotomny, (miał za sobą Tęczyńską, Zbigniewa podkomorzego Krakowskiego córkę, czyli jak drudzy chcą, Jana wojewody Sendomierskiego, siostrę tej co była za książęciem Opolskim,) stotysięcy testamentem naznaczył Zygmuntowi Augustowi w roku 1545. krom złota i srebra. Jan i Łukasz, bracia rodzeni tego Piotra, steriles zeszli.

Maciej kasztelan Lędzki, trzeci syn Piotra kasztelana także

« ZurückWeiter »