170 Neu te dexterior tortum declinet ad Anguem,
Neve sinisterior pressam rota ducat ad Aram:
Inter utrumque tene. Fortunæ cetera mando, 140
Quæ juvet et melius, quam tu tibi, consulat, opto.
Dum loquor, Hesperio positas in litore metas
175 Humida nox tetigit: non est mora libera nobis ;
Poscimur, et fulget tenebris Aurora fugatis.
Corripe lora manu, vel, si mutabile pectus
Est tibi, consiliis, non curribus utere nostris,
Dum potes et solidis etiam nunc sedibus adstas,
180 Dumque male optatos nondum premis inscius axes.
Quæ tutus spectes, sine me dare lumina terris."

145

150

Occupat ille levem juvenili corpore currum, Statque super, manibusque datas contingere habenas Gaudet, et invito grates agit inde parenti. 185 Interea volucres, Pyroeis, Eous et Æthon, Solis equi, quartusque Phlegon, hinnitibus auras 154 Flammiferis implent pedibusque repagula pulsant. Quæ postquam Tethys, fatorum ignara nepotis, Repulit, et facta est immensi copia mundi; 190 Corripuere viam, pedibusque per aera motis Obstantes scindunt nebulas, pennisque levati Prætereunt ortos îsdem de partibus Euros. Sed leve pondus erat, nec quod cognoscere possent Solis equi, solitaque jugum gravitate carebat ; 195 Utque labant curvæ justo sine pondere naves, Perque mare instabiles nimia levitate feruntur: Sic onere assueto vacuos dat in aera saltus Succutiturque alte similisque est currus inani.

160

165

Quod simulac sensere, ruunt tritumque relinquunt 200 Quadrijugi spatium, nec, quo prius, ordine currunt. Ipse pavet, nec qua commissas flectat habenas, Nec scit qua sit iter, nec, si sciat, imperet illis. 170 Tum primum radiis gelidi caluere Triones, Et vetito frustra tentarunt æquore tingi;

205 Quæque polo posita est glaciali proxima Serpens, Frigore pigra prius nec formidabilis ulli,

Incaluit sumsitque novas fervoribus iras; Te quoque turbatum memorant fugisse, Boote, Quamvis tardus eras et te tua Plaustra tenebant. 210 Ut vero summo despexit ab æthere terras

175

180

185

Infelix Phaethon penitus penitusque jacentes ; Palluit, et subito genua intremuere timore, Suntque oculis tenebræ per tantum lumen oborta. Et jam mallet equos nunquam tetigisse paternos; 215 Jam cognosse genus piget, et valuisse rogando; Jam Meropis dici. cupiens, ita fertur, ut acta Præcipiti pinus borea, cui victa remisit Frena suus rector, quam dîs votisque reliquit. Quid faciat? Multum cœli post terga relictum, 220 Ante oculos plus est: animo metitur utrumque, Et modo, quos illi fatum contingere non est, Prospicit occasus, interdum respicit ortus; Quidque agat ignarus, stupet, et nec frena remittit Nec retinere valet, nec nomina novit equorum ; 225 Sparsa quoque in vario passim miracula cœlo Vastarumque videt trepidus simulacra ferarum.

190

196

Est locus, in geminos ubi brachia concavat arcus Scorpios, et cauda flexisque utrimque lacertis Porrigit in spatium signorum membra duorum. 230 Hunc puer ut nigri madidum sudore veneni Vulnera curvata minitantem cuspide vidit; Mentis inops gelida formidine lora remisit. Quæ postquam summo tetigere jacentia tergo, Exspatiantur equi, nulloque inhibente per auras 235 Ignotæ regionis eunt, quaque impetus egit,

200

205

Hac sine lege ruunt, altoque sub æthere fixis
Incursant stellis rapiuntque per avia currum,
Et modo summa petunt, modo per decliva viasque
Præcipites spatio terræ propiore feruntur.

240 Inferiusque suis fraternos currere Luna

Admiratur equos, ambustaque nubila fumant; Corripitur flammis, ut quæque altissima, tellus, 210 Fissaque agit rimas et sucis aret ademtis; Pabula canescunt, cum frondibus uritur arbos ; 245 Materiamque suo præbet seges arida damno. Parva queror: magnæ pereunt cum manibus urbes, Cumque suis totas populis incendia gentes

215

In cinerem vertunt. Silvæ cum montibus ardent : Ardet Athos Taurusque Cilix et Tmolus et Ete, 250 Et tunc sicca, prius celeberrima fontibus, Ide,

Virginiusque Helicon et nondum agrius Hæmos;

220

Ardet in immensum geminatis ignibus Ætne, Parnasusque biceps et Eryx et Cynthus et Othrys, Et tandem Rhodope nivibus caritura, Mimasque 255 Dindymaque et Mycale natusque ad sacra Citharon; Nec prosunt Scythia sua frigora: Caucasus ardet, Ossaque cum Pindo majorque ambobus Olympus, 225 Aeriæque Alpes et nubifer Apenninus.

Tum vero Phaethon cunctis e partibus orbem 260 Adspicit accensum, nec tantos sustinet æstus, Ferventesque auras velut e fornace profunda Ore trahit, currusque suos candescere sentit ; Et neque jam cineres ejectatamque favillam Ferre potest, calidoque involvitur undique fumo; 265 Quoque eat, aut ibi sit, picea caligine tectus

230

Nescit, et arbitrio volucrum raptatur equorum. Sanguine tunc credunt in corpora summa vocato 235 Æthiopum populos nigrum traxisse colorem ; Tunc facta est Libye raptis humoribus æstu 270 Arida; tunc Nymphæ passis fontesque lacusque Deflevere comis: quærit Boeotia Dircen, Argos Amymonen, Ephyre Pirenidas undas. Nec sortita loco distantes flumina ripas Tuta manent: mediis Tanais fumavit in undis,

275 Peneosque senex Theutranteusque Caïcus

240

Et celer Ismenos cum Psophaïco Erymantho,
Arsurusque iterum Xanthus flavusque Lycormas, 245
Quique recurvatis ludit Mæandros in undis,
Mygdoniusque Melas et Tænarius Eurotas:
280 Arsit et Euphrates Babylonius, arsit Orontes,
Thermodonque citus Gangesque et Phasis et Ister;
Estuat Alpheos; ripa Spercheïdes ardent;
Quodque suo Tagusamne vehit, fluit ignibus, aurum ;
Et, quæ Mæonias celebrabant carmine ripas,
285 Flumineæ volucres medio caluere Caystro.

Nilus in extremum fugit perterritus orbem,
Occuluitque caput, quod adhuc latet: ostia sep-

tem

250

255

Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles. Fors eadem Ismarios, Hebron cum Strymone, siccat 290 Hesperiosque amnes, Rhenum Rhodanumque Pa

dumque,

Cuique fuit rerum promissa potentia, Tibrim.

Dissilit omne solum, penetratque in Tartara rimis Lumen, et infernum terret cum conjuge regem; 261 Et mare contrahitur, siccæque est campus arenæ, 295 Quod modo pontus erat; quosque altum texerat æquor,

265

270

Exsistunt montes et sparsas Cycladas augent. Ima petunt pisces, nec se super æquora curvi Tollere consuetas audent delphines in auras. Corpora phocarum summo resupina profundo 300 Exanimata natant. Ipsum quoque Nerea fama est Doridaque et natas tepidis latuisse sub antris. Ter Neptunus aquis cum torvo brachia vultu Exserere ausus erat: ter non tulit aeris ignes. Alma tamen Tellus, ut erat circumdata ponto, 305 Inter aquas pelagi contractosque undique fontes, Qui se condiderant in opacæ viscera matris, Sustulit omniferos collo tenus arida vultus, Opposuitque manum fronti, magnoque tremore Omnia concutiens paullum subsedit et infra,

310 Quam solet esse, fuit, siccaque ita voce locuta

est:

275

"Si placet hoc, meruique, quid o tua fulmina
cessant,

Summe deûm ? Liceat perituræ viribus ignis 280
Igne perire tuo, clademque auctore levare.

285

Vix equidem fauces hæc ipsa in verba resolvo :"315 Presserat ora vapor :-" tostos en adspice crines, Inque oculis tantum, tantum super ora favillæ. Hosne mihi fructus, hunc fertilitatis honorem Officiique refers, quod adunci vulnera aratri Rastrorumque fero, totoque exerceor anno? 320 Quod pecori frondes, alimentaque mitia, fruges, Humano generi, vobis quoque tura ministro? Sed tamen exitium fac me meruisse : quid undæ, 290 Quid meruit frater? Cur illi tradita sorte

Æquora decrescunt et ab æthere longius absunt? 325 Quod si nec fratris nec te mea gratia tangit; At cœli miserere tui. Circumspice utrumque : Fumat uterque polus; quos si vitiaverit ignis, 295 Atria vestra ruent. Atlas en ipse laborat,

Vixque suis humeris candentem sustinet axem. 330 Si freta, si terræ pereunt, si regia cœli;

In Chaos antiquum confundimur. Eripe flammis, Si quid adhuc superest, et rerum consule summæ."

300

Dixerat hæc Tellus ; neque enim tolerare vaporem Ulterius potuit nec dicere plura; suumque 335 Retulit os in se propioraque manibus antra.

At pater omnipotens Superos testatus et ipsum,
Qui dederat currus, nisi opem ferat, omnia fato 305
Interitura gravi, summam petit arduus arcem,
Unde solet nubes latis inducere terris,

340 Unde movet tonitrus vibrataque fulmina jactat.
Sed neque, quas posset terris inducere, nubes
Tunc habuit, nec, quos cœlo dimitteret, imbres. 310
Intonat, et dextra libratum fulmen ab aure

Misit in aurigam, pariterque animaque rotisque
345 Expulit, et sævis compescuit ignibus ignes.
Consternantur equi, et saltu in contraria facto
Colla jugo eripiunt abruptaque lora relinquunt. 315
Illic frena jacent, illic temone revulsus

Axis, in hac radii fractarum parte rotarum, 350 Sparsaque sunt late laceri vestigia currus.

At Phaethon, rutilos flamma populante capillos,
Volvitur in præceps, longoque per aera tractu 320
Fertur, ut interdum de cœlo stella sereno,
Etsi non cecidit, potuit cecidisse videri.

355 Quem procul a patria diverso maximus orbe
Excipit Eridanus, fumantiaque abluit ora.

Naïdes Hesperiæ trifida fumantia flamma
Corpora dant tumulo, signant quoque carmine

saxum:

325

HIC SITUS EST PHAETHON, CURRUS AU-
RIGA PATERNI:

360 QUEM SI NON TENUIT, MAGNIS TAMEN EXCIDIT AUSIS.

Nam pater obductos, luctu miserabilis ægro, Condiderat vultus; et, si modo credimus, unum 330 Isse diem sine sole ferunt. Incendia lumen Præbebant, aliquisque malo fuit usus in illo.

365 At Clymene, postquam dixit quæcumque fuerunt