Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

murdered boy. Têreus started up to take instant vengeance, upon which the sisters took to flight, and both they and Têreus were suddenly changed into birds.

In the opinion of Keightley, "this is, perhaps, one of the many legends invented to explain the origin of different animals." It would seem rather to point out an early connexion between Athens and Thrace, and, at the same time, a deep-seated aversion on the part of the more cultivated Athenians, the special worshippers of Ceres and Minerva, to the savage character of the Thracian people devoted to the service of Bacchus.

Barbara Mopsopios terrebant agmina muros.
Threicius Tereus hæc auxiliaribus armis
Fuderat, et clarum vincendo nomen habebat.
Quem sibi Pandion, opibusque virisque potentem,
5 Et genus a magno ducentem forte Gradivo,
Connubio Prognes junxit. Non pronuba Juno
Non Hymenæus adest, non illi Gratia lecto;
Eumenides tenuere faces de funere raptas,
Eumenides stravere torum, tectoque profanus
10 Incubuit bubo, thalamique in culmine sedit.
Hac ave sunt juncti Progne Tereusque; parentes
Hac ave sunt facti. Gratata est scilicet illis
Thracia, dîsque ipsi grates egere, diemque,
Quaque data est claro Pandione nata tyranno,
15 Quaque erat ortus Itys, festam jussere vocari.
Usque adeo latet utilitas.—Jam tempora Titan
Quinque per autumnos repetiti duxerat anni;
Cum blandita viro Progne, Si gratia," dixit,

[ocr errors]

Ulla mea est: vel me visendam mitte sorori,
20 Vel soror huc veniat. Redituram tempore parvo
Promittes socero. Magni mihi muneris instar
Germanam vidisse dabis." Jubet ille carinas
In freta deduci; veloque et remige portus
Cecropios intrat Piræaque litora tangit.

25

Ut primum soceri data copia, dextera dextræ
Jungitur; infausto committitur omine sermo.
Cœperat, adventus causam mandata referre
Conjugis, et celeres missæ spondere recursus;
Ecce venit magno dives Philomela paratu,
30 Divitior forma: quales audire solemus

Naïdas et Dryadas mediis incedere silvis:
Si modo des illis cultus similesque paratus.

425

430

435

440

445

450

455

465

Non secus exarsit conspecta virgine Tereus, Quam si quis canis ignem supponat aristis, 35 Aut frondem positasque cremet fœnilibus herbas. Et nihil est, quod non effreno captus amore Ausit, nec capiunt inclusas pectora flammas. Jamque moras male fert, cupidoque revertitur ore Ad mandata Prognes, et agit sua vota sub illa. 40 Facundum faciebat amor; quotiesque rogabat Ulterius justo, Prognen ita velle ferebat. Addidit et lacrimas, tanquam mandasset et illas. Pro Superi, quantum mortalia pectora cæcæ Noctis habent! Ipso sceleris molimine Tereus 45 Creditur esse pius, laudemque a crimine sumit. Quid, quod idem Philomela cupit, patriosque lacertis

470

Blanda tenens humeros, ut eat visura sororem, 476
Perque suam contraque suam petit usque salutem ?

(Pandion yields to the entreaties of his daughter; and, on the following day, Philomêla sets sail with the infamous Tereus.)

Vincitur ambarum genitor prece; gaudet agitque

55 Illa patri grates, et successisse duabus
Id putat infelix, quod erat lugubre duabus.
Jam labor exiguus Phoebo restabat, equique
Pulsabant pedibus spatium declivis Olympi:
Regales epulæ mensis et Bacchus in auro

60 Ponitur; hinc placido dantur sua corpora somno.
At rex Odrysius, quamvis secessit, in illa
Estuat, et repetens faciem motusque manusque,
Ipse ignes nutrit, cura removente soporem.

Lux erat; et generi dextram complexus euntis

485

490

65 Pandion comitem lacrimis commendat obortis : 495 "Hanc ego, care gener, quoniam pia causa coegit,— Ut voluere ambæ, voluisti tu quoque, Tereu,Do tibi, perque fidem cognataque pectora supplex, Per Superos oro, patrio tuearis amore,

500

70 Et mihi sollicita lenimen dulce senectæ Quam primum-omnis erit nobis mora longa-re

mittas.

Tu quoque quam primum,-satis est procul esse

sororem

Si pietas ulla est, ad me, Philomela, redito!"

Mandabat pariterque suæ dabat oscula natæ, 75 Et lacrimæ mites inter mandata cadebant.

Utque fidei pignus dextras utriusque poposcit, Inter seque datas junxit; natamque nepotemque Absentes pro se memori rogat ore salutent, Supremumque vale pleno singultibus ore 80 Vix dixit, timuitque suæ præsagia mentis.

505

510

Ut semel imposita est pictæ Philomela carinæ, Admotumque fretum remis, tellusque repulsa ; "Vicimus!" exclamat, "mecum mea vota feruntur!" Barbarus, et nusquam lumen detorquet ab illa; 515 85 Non aliter quam cum pedibus prædator obuncis Deposuit nido leporem Jovis ales in alto:

Nulla fuga est capto, spectat sua præmia raptor.

(The poet describes the agony of Philomêla after her wrongs.) Illa tremit velut agna pavens, quæ saucia, cani Ore excussa lupi, nondum sibi tuta videtur, 90 Utque columba suo madefactis sanguine plumis Horret adhuc, avidosque timet, quibus hæserat,

ungues.

Mox ubi mens rediit, passos laniata capillos,
Lugenti similis cæsis plangore lacertis,

Intendens palmas,

[ocr errors][merged small]

95 O crudelis," ait, "nec te mandata parentis

Cum lacrimis movere piis, nec cura sororis !

530

535

Quin animam hanc, ne quod facinus tibi, perfide,

restet,

Eripis?-Hæc dî si cernunt, si numina divûm

545

Sunt aliquid, si non perierunt omnia mecum ; 100 Quandocumque mihi poenas dabis! Ipsa, pudore Projecto, tua facta loquar! Si copia detur, In populos veniam; si silvis clausa tenebor, Implebo silvas, et conscia saxa movebo. Audiat hæc æther, et si deus ullus in illo est!"

105 Talibus ira feri postquam commota tyranni,

Nec minor hac metus est; causa stimulatus utraque,

Quo fuit accinctus, vagina liberat ensem, Arreptamque coma, flexis post terga lacertis, Vincla pati cogit. Jugulum Philomela parabat, 110 Spemque suæ mortis viso conceperat ense;

551

Ille indignantem et nomen patris usque vocantem 555 Luctantemque loqui, compressam forcipe, linguam Abstulit ense fero. Radix micat ultima linguæ; Ipsa jacet, terræque tremens immurmurat atræ,115 Utque salire solet mutilatæ cauda colubræ,— Palpitat, et moriens dominæ vestigia quærit.

560

Sustinet ad Prognen post talia facta reverti, Conjuge quæ viso germanam quærit; at ille Dat gemitus fictos, commentaque funera narrat: 565 120 Et lacrimæ fecere fidem. Velamina Progne Deripit ex humeris auro fulgentia lato, Induiturque atras vestes, et inane sepulcrum Constituit, falsisque piacula Manibus infert, Et luget non sic lugendæ fata sororis.

125

570

Signa deus bis sex acto lustraverat anno : Quid faciat Philomela? Fugam custodia claudit, Structa rigent solido stabulorum mœnia saxo; Os mutum facti caret indice. Grande dolori Ingenium est, miserisque venit sollertia rebus: 575 130 Stamina barbarica suspendit callida tela, Purpureasque notas filis intexuit albis,

Indicium sceleris, perfectaque tradidit uni, Utque ferat dominæ gestu rogat. Ille rogata Pertulit ad Prognen, nec scit, quid tradat in illis. 580 135 Evolvit vestes sævi matrona tyranni,

Germanæque suæ carmen miserabile legit, Et-mirum potuisse-silet: dolor ora repressit, Verbaque quærenti satis indignantia linguæ Defuerunt, nec flere vacat; sed fasque nefasque 585 140 Confusura ruit, pœnæque in imagine tota est.

Tempus erat, quo sacra solent Trieterica Bacchi Sithoniæ celebrare nurus. Nox conscia sacris; Nocte sonat Rhodope tinnitibus æris acuti : Nocte sua est egressa domo regina, deique 145 Ritibus instruitur furialiaque accipit arma: Vite caput tegitur, lateri cervina sinistro Vellera dependent, humero levis incubat hasta.

590

595

Concita per silvas, turba comitante suarum, Terribilis Progne, furiisque agitata doloris, 150 Bacche, tuas simulat. Venit ad stabula avia tandem, Exululatque Evoeque sonat, portasque refringit Germanamque rapit, raptæque insignia Bacchi Induit, et vultus hederarum frondibus abdit, Attonitamque trahens intra sua limina ducit. 155 Ut sensit tetigisse domum Philomela nefandam, Horruit infelix, totoque expalluit ore.

600

Nacta locum Progne sacrorum pignora demit, Oraque develat miseræ pudibunda sororis, Amplexumque petit. Sed non attollere contra 605 160 Sustinet hæc oculos, pellex sibi visa sororis ; Dejectoque in humum vultu jurare volenti Testarique deos, per vim sibi dedecus illud Illatum, pro voce manus fuit. Ardet et iram Non capit ipsa suam Progne, fletumque sororis 610 165 Corripiens," Non est lacrimis hoc," inquit," agendum Sed ferro, sed si quid habes, quod vincere ferrum Possit in omne nefas ego me, germana, paravi. Aut ego cum facibus regalia tecta cremabo, Artificem et mediis immittam Terea flammis; 170 Aut linguam aut oculos rapiam; aut per vulnera mille

615

Sontem animam expellam! Magnum est, quodcumque paravi;

Quid sit, adhuc dubito!" Peragit dum talia Progne, Ad matrem veniebat Itys. Quid possit, ab illo 619 Admonita est, oculisque tuens immitibus," Ah 175 Es similis patri!" dixit; nec plura locuta Triste parat facinus, tacitaque exæstuat ira.

quam

625

Ut tamen accessit natus, matrique salutem Attulit, et parvis adduxit colla lacertis, Mixtaque blanditiis puerilibus oscula junxit; 180 Mota quidem est genitrix, infractaque constitit ira, Invitique oculi lacrimis maduere coactis.

Sed simul ex nimia matrem pietate labare Sensit; ab hoc iterum est ad vultus versa sororis, 650 Inque vicem spectans ambos, "Curadmovet," inquit, 185 Alter blanditias, rapta silet altera lingua ?

[ocr errors]

Quam vocat hic matrem, cur non vocat illa sororem ?

« ZurückWeiter »