45 Quid potius facerent, quam me mea lumina flerent, postquam desierant vela videre tua? Aut ego diffusis erravi sola capillis, qualis ab Ogygio concita Baccha deo: aut mare prospiciens in saxo frigida sedi : quamque lapis sedes, tam lapis ipsa fui. Saepe torum repeto, qui nos acceperat ambos, sed non acceptos exhibiturus erat,

50

et tua,quae possum, pro te vestigia tango; strataque, quae membris intepuere tuis. 55 Incumbo, lacrimisque toro manante profusis, Pressimus, exclamo, te duo: redde duos. Venimus huc ambo: cur non discedimus ambo? Perfide, pars nostri, lectule, maior ubi est? Quid faciam? quo sola ferar? Vacat insula cultu. Non hominum video, non ego facta boum. Omne latus terrae cingit mare: navita nusquam : nulla per ambiguas puppis itura vias.

60

Finge dari comitesque mihi, ventosque, ratemque; quid sequar? Accessus terra paterna negat. 65 Ut rate felici pacata per aequora labar; temperet ut ventos Aeolus; exul ero.

70

Non ego te, Crete, centum digesta per urbes,
adspiciam, puero cognita terra Iovi.
Nam pater, et tellus iusto regnata parenti,
prodita sunt facto, nomina cara, meo,
quum tibi, ne victor tecto morerere recurvo,

quae regerent passus, pro duce fila dedi: quum mihi dicebas, Per ego ipsa pericula iuro, te fore, dum nostrum vivet uterque, meam. 75 Vivimus, et non sum, Theseu, tua: si modo vivit femina periuri fraude sepulta viri.

Me quoque, qua fratrem, mactasses, improbe, clava

esset, quam dederas, morte soluta fides. Nunc ego non tantum, quae sum passura, recordor; sed quaecumque potest ulla relicta pati. Occurrunt animo pereundi mille figurae:

morsque minus poenae, quam mora mortis,

habet.

Iam iam venturos aut hac aut suspicor illac,
qui lanient avido viscera dente, lupos.
Forsitan et fulvos tellus alat ista leones.

Quis scit, an haec saevas tigridas insula habet?
Et freta dicuntur magnas expellere phocas.
Quid vetat et gladios per latus ire meum?
Tantum ne religer dura captiva catena;

neve traham serva grandia pensa manu: cui pater est Minos, cui mater filia Phoebi:

quodque magis memini, quae tibi pacta fui. Si mare, si terras, porrectaque littora vidi;

multa mihi terrae, multa minantur aquae. Coelum restabat: timeo simulacra deorum. Destituor rabidis praeda cibusque feris. Sive colunt habitantque viri, diffidimus illis. Externos didici laesa timere viros. Viveret Androgeos utinam, nec facta luisses impia funeribus, Cecropi terra, tuis! nec tua mactasset nodoso stipite, Theseu, ardua parte virum dextera, parte bovem ! nec tibi, quae reditus monstrarent, fila dedissem, fila per adductas saepe recepta manus! Non equidem miror, si stat victoria tecum, strataque Cretaeam bellua tinxit humum. Non poterant figi praecordia ferrea cornu:

ut te non tegeres, pectore tutus eras. Illic tu silices, illic adamanta tulisti: OVID. T. I.

D

80

85

90

95

100

105

110 illic, qui silices, Thesea, vincat, habes.
Crudeles somni, quid me tenuistis inertem?
At semel aeterna nocte premenda fui.
Vos quoque crudeles, venti, nimiumque parati,
flaminaque in lacrimas officiosa meas.

115 Dextera crudelis, quae me fratremque necavit,
et data poscenti, nomen inane, fides.
In me iurarunt somnus ventusque fidesque.
Prodita sum caussis una puella tribus.
Ergo ego nec lacrimas matris moritura videbo ;
nec, mea qui digitis lumina condat, erit?
Spiritus infelix peregrinas ibit in auras,

120

nec positos artus unget amica manus? Ossa superstabunt volucres inhumata marinae? Haec sunt officiis digna sepulcra meis? 125 Ibis Cecropios portus, patriaque receptus quum steteris urbis celsus in arce tuae, et bene narrabis letum taurique virique, sectaque per dubias saxea tecta vias; me quoque narrato solam tellure relictam. Non ego sum titulis surripienda tuis. Nec pater est Aegeus; nec tu Pittheïdos Aethrae filius: auctores saxa fretumque tui.

130

Di facerent, ut me summa de puppe
videres !
Movisset vultus moesta figura tuos.

135 Nunc quoque non oculis, sed, qua potes, adspice

140

mente

haerentem scopulo, quem vaga pulsat aqua. Adspice demissos lugentis more capillos,

et tunicas lacrimis, sicut ab imbre, graves. Corpus, ut impulsae segetes Aquilonibus, horret: literaque articulo pressa tremente labat.

Non te per meritum, quoniam male cessit, adoro.

Debita sit facto gratia nulla meo:

sed nec poena quidem. Si non ego caussa salutis,
non tamen est, cur tu sis mihi caussa necis.
Has tibi, plangendo lugubria pectora lassas,
infelix tendo trans freta longa manus.
Hos tibi, qui superant, ostendo moesta capillos.
Per lacrimas oro, quas tua facta movent;
flecte ratem, Theseu, versoque relabere vento.
Si prius occidero, tu tamen ossa feres.

EPISTOLA XI.

CANACE

MACARE 0.

145

150

Si

qua tamen caecis errabunt scripta lituris,
oblitus a dominae caede libellus erit.

Dextra tenet calamum, strictum tenet altera ferrum,
et iacet in gremio charta soluta meo.
Haec est Aeolidos fratri scribentis imago:
sic videor duro posse placere patri.
Ipse necis cuperem nostrae spectator adesset,
auctorisque oculis exigeretur opus.

Ut ferus est, multoque suis truculentior Euris,
spectaret siccis vulnera nostra genis.
Scilicet est aliquid, cum saevis vivere ventis :
ingenio populi convenit ille sui.

Ille Noto Zephyroque, et Sithonio Aquiloni
imperat, et pennis, Eure proterve, tuis.
Imperat heu ventis, tumidae non imperat irae:
possidet et vitiis regna minora suis.
Quid iuvat admotam per avorum nomina coelo
inter cognatos posse referre lovem?

10

45

20

Num minus infestum, funebria munera, ferrum
feminea teneo, non mea tela, manu?

O utinam, Macareu, quae nos commisit in unum,
venisset leto serior hora meo!

Cur unquam plus me, frater, quam frater amasti? et tibi, non debet quod soror esse, fui? 25 Ipsa quoque incalui: qualemque audire solebam, nescio quem sensi corde tepente deum. Fugerat ore color, maciesque obduxerat artus : sumebant minimos ora coacta cibos.

30

Nec somni faciles, et nox erat annua nobis:
et gemitum nullo laesa dolore dabam.

Nec, cur haec facerem, poteram mihi reddere caus

sam:

nec noram, quid amans esset: at illud eram. Prima malum nutrix animo praesensit anili: prima mihi nutrix, Aeoli, dixit, amas. 35 Erubui, gremioque pudor deiecit ocellos.

40

Haec satis in tacita signa fatentis erant.
Iamque tumescebant vitiati pondera ventris,
aegraque furtivum membra gravabat onus.
Quas mihi non herbas, quae non medicamina nutrix
Attulit, audaci supposuitque manu,

ut penitus nostris (hoc te celavimus unum,)

visceribus crescens excuteretur onus?

Ah nimium vivax admotis restitit infans
artibus, et tecto tutus ab hoste fuit,

45 Iam novies erat orta soror pulcherrima Phoebi,
denaque luciferos Luna movebat equos:
nescia quae faceret subitos mihi caussa dolores,
et rudis ad partus, et nova miles eram.

50

Nec tenui vocem. Quid, ait, tua crimina prodis? oraque clamantis conscia pressit anus.