Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

185

Corporibus texére suis. Tamen altior illis
Ipsa Dea est, colloque tenus supereminet omnes.
Qui color infectis adversi Solis ab ictu
Nubibus esset solet, aut purpureae Aurorae,
Is fuit in vultu visae sine veste Dianae.
Quae quanquam comitum turba stipata suarum;
In latus obliquum tamen adstitit: oraque retro
Flexit: et ut vellet promptas habuisse sagittas;
Quas habuit, sic hausit aquas: vultumque virilem
Perfudit, spargensque comas ultricibus undis, 190
Addidit haec cladis praenuntia verba futurae:
Nunc tibi me posito visam velamine narres,
Si poteris narrare, licet. Nec plura minata,
Dat sparso capiti vivacis cornua cervi:

Dat spatium collo, summasque cacuminat aures: 195

183. Qui color. Pudicitiae tenerum florem, et expressum. Verecundiae tincturam comparat Iridis rubori et Aurorae.

192. Visam Actaeonis transmutati causa, inquit Diodorus lib. 5., traditur a nonnullis, quod Dianae concubitum, quum venaretur in montibus, adpetierit. Euripides, quod se illi Actaeon praetulerit venandi arte. Juno apud Lucianum illi exprobrat deformitatem: visam scilicet ab A ctaeone, veritam, ne adolescens ipsius turpitudinem, aixos evulgaret, im

misisse illi canes.

63

Confuse tutte cercan far coperchio,
Ch'egli ignuda la Dea non vegga, e note:
E le fan mormorando intorno un cerchio,
E lei coprono, e lor più che si puote;
Ma il capo lor sovrasta di soverchio,
Nè può la Dea celar le rosse gote;
Le gote più che mai tinte ed accese
Per la troppa vergogna che la

64

prese.

Come si tinge una nube nel cielo, Che dall'avverso Sol venga percossa, Come al tor del notturno ombroso velo parte Oriental diventa rossa;

La

Tal la sorella del signor di Delo

Si tinge in viso, e da grand' ira mossa

Si duol, ch' in man non ha gli strali e l'arco, Per levarsi quel biasmo, e quell' incarco. 65

Subito volta a lui la bassa fronte,

E non avendo altre arme da valerse,
Prese con ambe man l'acque del fonte,
E'l miser con quell' acque ultrici asperse;
Or voglio, se potrai, che tu racconte,
Come Diana ignuda si scoperse:
Questo gli disse la sdegnata Dea,
Che fu indizio al gran mal, ch' aver dovea.
66

Vede intanto l'irata cacciatrice,
Ch'a venir la vendetta non soggiorna,
Ch'a lui già crescon sopra la cervice
Di cervo a poco a poco un par
di corna:
Il naso entra nel viso, e la narice
Resta aperta più sotto, e'l mento torna
Dentro in se stesso, e in modo vi si serra,
Che la bocca vien muso, e guarda in terra.

Non sua fluxerunt: mens tantum pristina mansit.
Quid faciat? repetatne domum regalia tecta?
An lateat silvis? timor hoc, pudor impedit illud.
Dum dubitat, videre canes: primusque Melampus,
Ichnobatesque sagax latratu signa dedere;
Gnossius Ichnobates, Spartana gente Melampus.
Inde ruunt alii rapida velocius aurd.

209 Pamphagus, et Dorceus, et Oribasus; Arcades omnes: Nebrophonosque valens, et trux cum Laelape Theron,

206. Melampus Canum aliis nomina Graeca indidit a forma; aliis a natura, aut colore; aliis a sexu et genere; laudat etiam a patria.

207. Ichnobatesque sagax. Ichnobates dicitur per vestigia vadens. 208. Gnossius. Cretensis. Spartana. Laconica, Cretenses autem et Laconici canes aptissimi sunt venationibus.

210. Pamphagus. Omnia comedens. Dorceus. Acute videns. Oribasus. Montes ascendens.

211. Nebrophonosque valens. Hinnulos, hoc est, cervorum catulos, interficiens. Trux Therou. Terribilis aspectu. Laclape. A velocitate atque impetu sic est appellata

71

L'antica mente sol di lui riserba:
Or, che farà l'afflitto trasformato?
Rivedrà la sua reggia alta e superba,
Tra' suoi regj parenti in quello stato?
O quivi pascerà le ghiande, e l' erba,
Fra mille dubbi, e morte imprigionato?
Misero lui, nè quel, nè questo agogna:
Questo il timor non vuol, quel la vergogna.

72

Mentre fra se col non perduto ingegno
Trovar pensa al suo mal pur qualche scampo
Fu sentito dai cani, e ne dier segno,
Col solito latrar Tero, e Melampo;
Fa, vinto dal timor, tosto ei disegno
D'uscir dal bosco in ben aperto campo:
Che sì leggier si sente esser nel corso,
Che non pensa trovar miglior soccorso.
73

Pensa forse avanzar tanto nel piano,
Che i can debbian di lui perder la vista,
E poi salvarsi in Ermo più lontano,
Così perdendo il bosco, il campo acquista :
Ma gli uscirà questo disegno vano,
Che già del folto esce una turba mista
Di cani, di cavalli, e cacciatori,
Empiendo il ciel di strida e di romori.

74

Acquista il Cervo per quella campagna, E mostra aver la gamba più leggiera : I veltri Turchi, d'Italia, e di Spagna, Son men discosti alla cacciata ferà: Di Corsica i can grossi, e di Bertagna, Fan dopo i veltri una più grossa schiera: Son quei che 'l sentir pria, più lunghi e stanchi, I bracchi della Marca, e i livrier Franchi. Metamorfosi Vol. I.

21

Et pedibus Pterelas, et naribus utilis Agre,
Hylaeusque fero nuper percussus ab apro,
Deque lupo concepta Nape, pecudesque secuta
Poemenis, et natis comitata Harpyja duobus, 215
Et substricta gerens Sicionius ilia Ladon:

Et Dromas, et Canace, Sticteque, et Tigris, et Alce,
Et niveis Leucon, et villis Asbolus atris,
Praevalidusque Lacon, et cursu fortis Aello,
Et Thous, et Cyprio velox cum fratre Lycisce: 220
Et nigram medio frontem distinctus ab albo
Harpalos et Melaneus, hirsutaque corpore Lachne:
Et patre Dictaeo, sed matre Laconide nati,
Labros, et Agriodos, et acutae vocis Hylactor:
Quosque referre mora est. Ea turba cupidine praedae
Per rupes, scopulosque, adituque carentia saxa, 226

212. Et pedibus Pterelas. Alatus sive alis impulsus. Agre. Venatio in. terpretatur apa.

213. Hylaeusque. Videtur allusisse ad Hylaeum, illum qui cum Anceo ab apro Calydonio est interfectus teste Apollodoro. Hylaeus. Sylvestris. 214. Nape. Quod in saltibus versaretur.

215. Poemenis. Pastoralis. Harpyja. Rapax, et Harpyiarum similis, quae sunt rapacissimae.

216. Ladon. A fluvio Arcadiae nomen sumpsit hic canis; vel etiam a sopar, quod capio significat.

217. Et Dromas. Currens. Canace. Kavayn strepitum significat, unde nomen cani fuit inditum, quod ejus latratu omnia resonarent. Sticteque. Haec a colorum varietate nomen sumpsit.

218. Leucon. Albus a colore. Et villis Asbolus atris. Hoc est, pilis nigris. Asbolus autem a colore est dictus, 25Ichos enim fuliginem significat, eo quod nigris villis ac fuliginosis esset.

219. Lacon. A patria, quod Laconicus. Aello. A procella, quod impetuosus

220. Thous. Velox dicitur et impetuosus. Lycisce. Canis ex lupo nata Lycisca dicitur, quasi parva lupa.

222. Harpalos. Rapax. Melaucus. Niger. Hirsutaque corpore Lachne. Verbum de verbo expressit. Lachue enim villorum densitas vocatur. 223. Dictaeo. Cretensi.

224. Labros. Hoc quoque nomen cani conveniens est, vehemens enim impetuosusque transfertur.

« ZurückWeiter »