47 Una splendida via nel ciel riluce, La plebe alberga in questa parte, e in quella, Per questa via con pompa, e con decoro Gli Dei n' andaro al santo concistoro. 48 Assiso ognun nel suo bel seggio adorno 49 Non mi trovai più gravemente oppresso E tutto il cielo in gran travaglio messo, 50 Che sebben era l'inimico acerbo Par tutto quell' indegno atto e superbo Nacque sol d'una origin e d'un seme; Solo una coppia al mondo or ne riserbo, Che la deità nostra adora e teme: Metamorfosi Vol. I. Perdendum est mortale genus: per flumina juro 195 Cuncta prius tentata: sed immedicabile vulnus 190 200 Humanum genus est; totusque perhorruit orbis. 188. Per flumina juro Infera. Per Stygem paludem jurat, mortale genus totum esse perdendum. Stygis autem numen Dii fallere metuebant, ut ait Virg. Dii cujus jurare timent et fallere numen. Quia ipsa Styx coniuratorum contra Jovem deorum, cum illum vincire voluerunt, insidias patefecerat, hanc illi dignitatem concessit, ut dii jusjurandum per Stygem sanctissimum haberent. 193. Nymphae. Diis omnibus Nymphae quaedam erant attributae ad ministerium. Habuit Jupiter, ut hic vides. Habuit Neptunus, et Hesiodus illi dat quinquaginta. Habuit Phoebus Aganippidas suas et Aonias. Habuere etiam deae, ut Juno Aeneid. Sunt mihi bis septem praestanti corpore Nymphae. Ut Diana Venatrices; Thetis Nereidas. 198. Lycaon. Arcadiae Tyrannus, 200. Manus impia saevit. Coniurantium in Augustum, quorum meminit Svetonius cap. 19; neque enim placet intelligere de Julio Caes, qui coniurationi non superfuit, 51 E per quell'acqua giuro, che m'astringe Per tutto, ovunque il mare abbraccia, e cinge, 52 Satiri, Semidei, Fauni e Silvani Ha cercato un mortal condurre a morte? 53 Gran mormorio fra lor, gran romor nacque Udita sì perversa intenzione: E tanto a ciaschedun dolse, e dispiacque, 54 Ma poi, che con la mano, e con la voce Contigerat nostras infamia temporis aures: 211 215 Longa mora est, quantum noxae sit ubique repertum, 220 225 211. Contigerat nostras. Verisimile est, Gentiles multa è sacris li bris, vel lectione, vel auditione accepisse: vel etiam à Chaldaeis, et Aegyptiis, inter quos vixerant Hebraei. Quis, inquit Tertullianus in Apologetico contra gentes, poëtarum, quis sophistarum : qui non omnino de fonte prophetarum potaverit? inde igitur philosophi sitim ingenii sui rigaverunt, et quae seq. cap. 47. Deus certe ipse, ut habetur lib. Geneseos cap. 18 dicit, Descendam, et videbo utrum clamorem qui venit ad me, opere compleverint, an non sit ita, ut sciam. 216. Maenala transieram. Maenalus autem et urbs et mons est Arcadiae celeberrimus, a Maenalo Arcadis filio denominatus. 217. Lycaei. Montis Arcadiae, cuius regem proleptice nuncupat poëta Arcada: : quum Arcadia postea dicta sit ab Arcade filio Callistús, quae filia erat Lycaonis. Et cum Cylleno. Mons Arcadiae Mercurio dicatus: unde etiam Cyllenius appellatur. 55 Quando mi venne per sorte all'orecchio L'orrenda, che del Mondo infamia suona, Dal ciel discendo, e cercar m' apparecchio, S'è ver tutto quel mal, che si ragiona. Prendo uman volto, e il mio sembiante vecchio Lascio, e vo, non credendolo, in persona: Qui saria lungo a darne il conto intero, Che la fama trovai minor del vero. 56 Vidi cercando diversi paesi Gli spirti più sinceri e più divoti Che s'adombrò ciascun, che mi credea. 58 Poi tra se disse: io mi son risoluto Voler di questo fatto esser più chiaro, Se questo è Dio, o pur qualche uomo astuto, Che cerchi d' ingannare il volgo ignaro: M' invita seco a cena; io non rifiuto, Perche'l suo mal pensier gli costi caro, Ch'era di darmi in quello stante morte, Che il sonno agli occhi miei chiudea le porte. |