Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

20

Dum fallax servus, durus pater, inprobà lena
Vivent et meretrix blanda, Menandros erit.
Ennius arte carens animosique Actius oris

Casurum nullo tempore nomen habent.
Varronem primamque ratem quae nesciet aetas,
Aureaque Aesonio terga petita duci?
Carmina sublimis tunc sunt peritura Lucreti,
Exitio terras cum dabit una dies.

25 Tityrus et fruges Aeneïaque arma legentur,
Roma triumphati dum caput orbis erit.
Donec erunt ignes arcusque Cupidinis arma,
Discentur numeri, culte Tibulle, tui.
Gallus et hesperiis et Gallus notus eois,
30 Et sua cum Gallo nota Lycoris erit.
Ergo cum silices, cum dens patientis aratri
Depereant aevo, carmina morte carent.
Cedant carminibus reges regumque triumphi,
Cedat et auriferi ripa benigna Tagi.
35 Vilia miretur volgus. mihi flavus Apollo
Pocula Castalia plena ministret aqua,
Sustineamque coma metuentem frigora myrtum:
Atque ita sollicito multus amante legar.

nus Gonnatas um 280 v. Chr. Cicero, sein Uebersetzer, sagt (de oratore I, 16) von ihm: Aratum ornatissimis atque optimis versibus de caelo stellisque dixisse. Vergl. auch Nr. 39 v. 67, Anm. Auf sein Gedicht Daivóμeva (v. 5) verweis't Paulus Apostelgesch. 17, 28.

v. 18. Menandros]. Menander von Athen, geb. 342 v. Chr., ein sehr fruchtbarer Comödiendichter, suchte in seinen Stücken die Natur getreu wiederzugeben.

v.19. Ennius].Q.Ennius ausRudiae in Calabrien, starb 169 v. Chr., Tragiker und Epiker. Er ist besonders durch seine Annalen der eigentliche Schöpfer der epischen Kunstpoesie der Römer. Den späteren Dichtern erschien er bei aller Achtung, die man für ihn hegte, doch nicht sorgfältig genug (vergl. Horaz epist. II, 1 v. 50. 51; d. a. poet. v. 259 und den scherzhaften Ausdruck epist. I, 19 v. 7.8). Auch Properz findet noch eine gewisse Härte in ihm, wie die hirsuta corona Nr. 59 v. 61 wol zu deuten ist.

Actius] L. Actius, geb. 170 v. Chr.,

ein tragischer Dichter von Fruchtbarkeit und Selbstgefühl.

v. 21. Varronem] P. Terentius Varro Atacinus, geb. 82 v. Chr., war besonders durch sein Epos " Argonautica" berühmt. Nicht gelungen schienen dem Horaz (Sat. I, 10 v. 46) seine Satiren.

v. 23. Lucreti] T. Lucretius Carus, geb. 99 v. Chr., dichtete mit tiefem Gemüth, in glanzvoller Form libr. VI de rerum natura, gewidmet dem Memmius (vergl. Catull, Einleitung).

v. 25. Tityrus] Unter diesem Namen spricht Vergil in der ersten Ecloge dem Octavian seinen Dank für die Rückgabe des väterlichen Landgutes aus. Ovid will in diesem Verse auf die 3 Hauptwerke des Vergil hindeuten. (Vergl. Vergil, Einleitung.)

v. 29. Gallus] vergl. Nr. 1 v. 53, Anm.

v. 30. Lycoris]. Volumnia, liberta des Volumnius Eutrapelus, unter dem Namen Cytheris als mima bekannt, wurde als Lycoris von Gallus in seinen Gedichten gefeiert.

v. 36. Castalia] vergl. Horaz od. III, 4 v. 61.

40

Pascitur in vivis Livor.

post fata quiescit,
Cum suus ex merito quemque tuetur honos.
Ergo etiam cum me supremus adederit ignis,
Vivam, parsque mei multa superstes erit.

XX.

Auf den Papagei der Corinna.

Der Papagei, welchen der Dichter der (sonst unbekannten, vergl. No. 1 v. 60) Corinna zum Geschenk gemacht hatte, ist schon nach sieben Tagen wieder gestorben. In der Trauerelegie, welche Ovid aus diesem Anlasse dichtet, ist ein ironischer Ton, wie er sich auch sonst mitunter in seinen Gedichten findet, nicht zu verkennen. Es ist interessant das ähnliche Gedicht des Catull (No. 66) mit dieser etwas zerfliessenden Todtenklage zu vergleichen, die stellenweis den Character einer laudatio funebris annimmt, während die Perspective auf die Herrin und ihren Schmerz - Catull's Hauptthema nur beiläufige Erwähnung findet.

Psittacus, eois imitatrix ales ab Indis,

Occidit. exequias ite frequenter, aves.
Ite, piae volucres, et plangite pectora pinnis,
Et rigido teneras ungue notate genas.
5 Horrida pro maestis lanietur pluma capillis,
Pro longa resonent carmina vestra tuba.
Omnes, quae liquido libratis in aëre cursus,

Tu tamen ante alios, turtur amice, dole.
Plena fuit vobis omni concordia vita,
10 Et stetit ad finem longa tenaxque fides.
Quod fuit Argolico iuvenis Phoceus Orestae,
Hoc tibi, dum licuit, psittace, turtur erat.
Quid tamen ista fides, quid rari forma coloris,
Quid vox mutandis ingeniosa sonis,

15 Quid iuvat, ut datus es, nostrae placuisse puellae?
Infelix avium gloria, nempe iaces.

20

Tu poteras fragiles pinnis hebetare zmaragdos.
Tincta gerens rubro Punica rostra croco.
Non fuit in terris vocum simulantior ales:
Reddebas blaeso tam bene verba sono.

[blocks in formation]

Raptus es invidia. non tu fera bella movebas.
Garrulus et placidae pacis amator eras.
Ecce, coturnices inter sua proelia vivunt,
Forsitan et fiant inde frequenter anus.
25 Plenus eras minimo. nec prae sermonis amore
In multos poteras ora vacare cibos.

30

Nux erat esca tibi causaeque papavera somni,
Pellebatque sitim simplicis humor aquae.
Vivit edax vultur, ducensque per aëra gyros
Miluus et pluviae graculus auctor aquae;
Vivit et armiferae cornix invisa Minervae,

Illa quidem saeclis vix moritura novem.
Occidit ille loquax, humanae vocis imago,
Psittacus, extremo munus ab orbe datum.
35 Optima prima fere manibus rapiuntur avaris.
Inplentur numeris deteriora suis.

40

Tristia Phylacidae Thersites funera vidit:
Iamque cinis, vivis fratribus, Hector erat.
Quid referam timidae pro te pia vota puellae,
Vota procelloso per mare rapta noto?
Septima lux aderat, non exhibitura sequentem:
Et stabat vacuo iam tibi Parca colo.

Nec tamen ignavo stupuerunt verbo palato:
Clamavit moriens lingua 'Corinna, vale!"
45 Colle sub Elysio nigra nemus ilice frondet,
Udaque perpetuo gramine terra viret.
Siqua fides dubiis, volucrum locus ille piarum
Dicitur, obscenae quo prohibentur aves.
Illic innocui late pascuntur olores

50

Et vivax phoenix, unica semper avis.
Explicat ipsa suas ales Iunonia pinnas,

Oscula dat cupido blanda columba mari.
Psittacus has inter memorali sede receptus
Convertit volucres in sua verba pias.

v. 31. invisa] vergl. Ovid metam. II, 534 flg.

v. 32. novem] Hesiod, fragm. 93: ἐννέα τοι ζώει γενεὰς λακέρυζα κοι ρώνη

ἀνδρῶν ἡβώντων.

Auch Horaz od. IIII, 13 v. 25.

v. 35. avaris] vergl. Horaz od. I, 28 v. 19. 20.

v. 37. Phylacidae] Strabo VIIII, 5 § 8 (p. 433): ἡ Φυλάκη ὑπὸ Πρωτεσılάo (vergl. Nr. 64 v. 34, Anm.)

τῆς Φθιώτιδος ἐστι τῆς προςχώρου τοῖς Μαλιεῦσιν.

Thersites] Ilias II, 216-219:
...αἴσχιστος δὲ ἀνὴρ ὑπὸ"Ιλιον ἦλθεν·
φολκὸς ἔην, χωλὸς δ ̓ ἕτερον πόδα·
τω δέ οἱ ὤμω

κυρτώ, ἐπὶ στῆθος συνοχωκότε· αὐ-
τὰρ ὅπερθεν
φοξὸς ἔην κεφαλήν, ψεδνὴ δ ̓ ἐπενή
νοδε λάχνη.

v. 51. Junonia] vergl. Ovid metamorph. I, 720-723.

55 Ossa tegit tumulus, tumulus pro corpore magnus,
Quo lapis exiguus par sibi carmen habet:
'Colligor ex ipso dominae placuisse sepulchro.
Ora fuere mihi plus ,,ave" docta loqui.'

XXI.

Auf den Tod des Tibullus.

Memnona si mater, mater ploravit Achillem,
Et tangunt magnas tristia fata deas,
Flebilis indignos, Elegeïa, solve capillos.

A, nimis ex vero nunc tibi nomen erit! 5 Ille tui vates operis, tua fama, Tibullus

Ardet in exstructo, corpus inane, rogo.
Ecce, puer Veneris fert eversamque pharetram
Et fractos arcus et sine luce facem.
Adspice, demissis ut eat miserabilis alis,
10 Pectoraque infesta tundat aperta manu.
Excipiunt lacrimas sparsi per colla capilli,
Oraque singultu concutiente sonant.

Fratris in Aeneae sic illum funere dicunt
Egressum tectis, pulcher Iule, tuis.

15 Nec minus est confusa Venus moriente Tibullo,
Quam iuveni rupit cum ferus inguen aper.

20

At sacri vates et divum cura vocamur!

Sunt etiam, qui nos numen habere putent!
Scilicet omne sacrum mors inportuna profanat.
Omnibus obscuras inicit illa manus.

Quid pater Ismario, quid mater profuit Orpheo?
Carmine quid victas obstipuisse feras?
Aelinon in silvis idem pater, aelinon, altis
Dicitur invita concinuisse lyra.

XXI. v. 1. Memnona] vergl. Ovid metam. XIII, 578-580.

v. 4. nomen]. Elegeïa, Personification des ἔλεγος.

v. 13. fratris] vergl. Nr. 47 v. 39. v. 16. aper] vergl. Ovid metamorph. X, 715.

v. 17. cura] vergl. Horaz od. I, 17 v. 13. 14.

v. 18. numen] vergl. Schiller, Kraniche des Ibykus: "des Gottes voll". v. 19. omnibus] vergl. Horaz od. II, 14 v. 9-12.

v. 21. Orpheo]. Orpheus war der

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

25 Adice Maeoniden, a quo, ceu fonte perenni, Vatum Pieriis ora rigantur aquis.

30

Hunc quoque summa dies nigro submersit Averno:
Diffugiunt avidos carmina sola rogos.

Durat opus vatum: Troiani fama laboris,

Tardaque nocturno tela retexta dolo.

Sic Nemesis longum, sic Delia nomen habebunt,
Altera cura recens, altera primus amor.

....

Cum rapiant mala fata bonos, ignoscite fasso ...
Sollicitor nullos esse putare deos.

35 Vive pius: moriere. pius cole sacra: colentem
Mors gravis a templis in cava busta trahet.
Carminibus confide bonis. iacet, ecce, Tibullus:
Vix manet et toto parva quod urna capit.
Tene, sacer vates, flammae rapuere rogales,
Pectoribus pasci nec timuere tuis?
Aurea sanctorum potuissent templa deorum
Urere, quae tantum sustinuere nefas.
Avertit voltus, Erycis quae possidet arces.

40

Sunt quoque, qui lacrimas continuisse negant. 45 Sed tamen hoc melius, quam si Phaeacia tellus Ignotum vili supposuisset humo.

50

Hinc certe madidos fugientis pressit ocellos
Mater et in cineres ultima dona tulit;

Hinc soror in partem misera cum matre doloris
Venit, inornatas dilaniata comas;

Cumque tuis sua iunxerunt Nemesisque priorque
Oscula, nec solos destituere rogos.

Delia descendens: 'felicius', inquit, 'amata
Sum tibi. vixisti, dum tuus ignis eram.'

55 Cui Nemesis: 'quid', ait, 'tibi sunt mea damna dolori?
Me tenuit moriens deficiente manu.'

60

Si tamen e nobis aliquid nisi nomen et umbra
Restat, in Elysia valle Tibullus erit.
Obvius huic venias, hedera iuvenalia cinctus
Tempora, cum Calvo, docte Catulle, tuo.

v. 25. Maeoniden] vergl. No. 1 v. 22, Anm.

v. 27. Averno] vergl. No. 57 v. 1, Anm.

v.30.Vergl.Odyss.XVIIII, 149.150: ἔνθα καὶ ἠματίη μὲν ὑφαίνεσκον μέγαν ἱστόν,

νύκτας δ' ἀλλύεσκον, ἐπεὶ δαΐδας παραθείμην.

v. 31. Nemesis. Delia] vergl. Tibull, Einleitung.

v. 43. Erycis] vergl. Horaz od. I, 2 v. 33. 34.

v. 45. Phaeacia] vergl. No. 43, Einleitung.

v. 59. hedera] vergl. No. 26 v. 2, Anm.

v. 60. Calvo] vergl. Catull, Einleitung.

« ZurückWeiter »