1

Namque, novâ repetens patrios cum conjuge muros, Venerat Eveni rapidas Jove natus ad undas. Uberiùs solito nimbis hiemalibus auctus,

110

Vorticibusque frequens erat, atque impervius amnis. Intrepidum pro se, curam de conjuge agentem Nessus adit, membrisque valens, scitusque vadorum; Officioque meo ripâ sistetur in illâ Hæc, ait, Alcide: tu viribus utere nando. [Pallentemque metu, fluviumque, ipsumque timentem] Tradidit Aönius pavidam Calydonida Nesso. Mox, ut erat, pharetrâque gravis, spolioque leonis, (Nam clavam, et curvos trans ripam miserat arcus) Quandoquidem cœpi, superentur flumina, dixit. Nec dubitat; nec quâ sit clementissimus amnis Quærit: et obsequio deferri spernit aquarum. Jamque tenens ripam, missos cùm tolleret arcus, Conjugis agnovit vocem: Nessoque parante Fallere depositum, Quò te fiducia, clamat, Vana pedum, violente, rapit? tibi, Nesse biformis, Dicimus. Exaudi: nec res intercipe nostras. Si te nulla mei reverentia movit; at orbes Concubitus vetitos poterant inhibere paterni. Haud tamen effugies, quamvis ope fidis equinâ. Vulnere, non pedibus te consequar, Ultima dicta Re probat: et missâ fugientia terga sagittâ Trajicit. Exstabat ferrum de pectore aduncum. Quod simul evulsum est, sanguis per utrumque foramen Emicuit, mixtus Lernæi tabe veneni. Excipit hunc Nessus. Neque enim moriemur inulti, Secum ait: et calido velamina tincta cruore Dat munus raptæ, velut irritamen amoris.

120

130

Longa fuit medii mora temporis: actaque magni Herculis implêrant terras, odiumque novercæ. Victor ab Echaliâ Cenæo sacra parabat Vota Jovi, cùm Fama loquax præcessit ad aures, Deïanira, tuas, (quæ veris addere falsa Gaudet, et è minimâ sua per mendacia crescit) Amphitryoniaden Iöles ardore teneri.

140

1

Credit amans: Venerisque novæ perterrita famâ
Indulsit primò lacrimis; flendoque dolorem
Diffudit miseranda suum: mox deinde, Quid autem
Flemus, ait? pellex lacrimis lætabitur istis :

Quæ quoniam adventat, properandum, aliquidque no

vandum est,

160

Dum licet; et nondum thalamos tenet altera nostros. Conquerar, an sileam? repetam Calydona, morerne? Excedam tectis? an, si nihil amplius, obstem? Quid si, me, Meleagre, tuam memor esse sororem, Forte paro facinus; quantumque injuria possit, 150Femineusque dolor, jugulatâ pellice testor? Incursus animus varios habet. Omnibus illi Prætulit imbutam Nesseo sanguine vestem Mittere; quæ vires defecto reddat amori. Ignaroque Lichæ, quid tradat nescia, luctus Ipsa suos tradit: blandisque miserrima verbis Dona det illa viro, mandat. Capit inscius heros, Induiturque humeris Lernææ virus Echidnæ. Tura dabat primis, et verba precantia, flammis; Vinaque marmoreas paterâ fundebat in aras: Incaluit vis illa mali; resolutaque flammis Herculeos abiit, latè diffusa, per artus. Dum potuit, solitâ gemitum virtute repressit. Victa malis postquam patientia, repulit aras; Implevitque suis nemorosum vocibus Eten. Nec mora; letiferam conatur scindere vestem: Quâ trahitur, trahit illa cutem; fœdumque relatu, Aut hæret membris frustrà tentata revelli; Aut laceros artus, et grandia detegit ossa. Ipse cruor, gelido ceu quondam lamina candens 170 Tincta lacu, stridit; coquiturque ardente veneno. Nec modus est: sorbent avidæ præcordia flammæ : Cæruleusque fluit toto de corpore sudor: Ambustique sonant nervi: cæcâque medullis Tabe liquefactis, tendens ad sidera palmas, Cladibus, exclamat, Saturnia, pascere nostris: Pascere: et hanc pestem specta, crudelis, ab alto :

Corque ferum satia. Vel si miserandus et hosti;
(Hostis enim tibi sum) diris cruciatibus ægram,
Invisamque animam, natamque laboribus, aufer. 180
Mors mihi munuserit: decet hæc dare dona novercam.
Ergo ego fœdantem peregrino templa cruore
Busirin domui? sævoque alimenta parentis
Antæo eripui? nec me pastoris Iberi

Forma triplex; nec forma triplex tua, Cerbere, movit?
Vosne manus validi pressistis cornua tauri?
Vestrum opus Elis habet, vestrum Stymphalides undæ,
Partheniumque nemus? vestrâ virtute relatus
Thermodontiaco cælatus baltheus auro,
Pomaque ab insomni malè custodita dracone? 190
Nec mihi Centauri potuere resistere, nec mî
Arcadiæ vastator aper; nec profuit Hydræ
Crescere per damnum, geminasque resumere vires?
Quid? cùm Thracas equos, humano sanguine pingues,
Plenaque corporibus laceris præsepia vidi,
Visaque dejeci, dominumque ipsosque peremi?
His elisa jacet moles Nemeæa lacertis?
Hâc cœlum cervice tuli? defessa jubendo est
Sæva Jovis conjux: ego sum indefessus agendo.
Sed nova pestis adest: cui nec virtute resisti, 200
Nec telis armisve potest. Pulmonibus errat
Ignis edax imis, perque omnes pascitur artus.
At valet Eurystheus, et sunt, qui credere possint
Esse Deos? Dixit. Perque altum saucius Eten
Haud aliter graditur, quàm si venabula tigris
Corpore fixa gerat, factique refugerit auctor.
Sæpe illum gemitus edentem, sæpe frementem,
Sæpe retentantem totas infringere vestes,
Sternentemque trabes, irascentemque videres
Montibus, aut patrio tendentem brachia cœlo. 210
Ecce Lichan trepidum, et latitantem rupe cavatâ
Adspicit: utque dolor rabiem collegerat omnem;
Tune, Licha, dixit, feralia dona tulisti?
Tune meæ necis auctor eris? Tremit ille, pavetque
Pallidus; et timidè verba excusantia dicit,

Dicentem, genibusque manus adhibere parantem,
Corripit Alcides; et terque quaterque rotatum
Mittit in Euboïcas, tormento fortiùs, undas.
Ille per aërias pendens induruit auras.

230

Utque ferunt imbres gelidis concrescere ventis; 220 Inde nives fieri; nivibus quoque molle rotatis Adstringi, et spissâ glomerari grandine corpus; Sic illum validis actum per inane lacertis, [tem, Exsanguemque metu, nec quidquam humoris habenIn rigidas versum silices prior edidit ætas. Nunc quoque in Euboïco scopulus brevis emicat alte Gurgite; et humanæ servat vestigia formæ. Quem, quasi sensurum, nautæ calcare verentur, Adpellantque Lichan. At tu, Jovis inclyta proles, Arboribus cæsis, quas ardua gesserat Œte, Inque pyram structis, arcus pharetramque capacem, Regnaque visuras iterum Trojana sagittas, Ferre jubes Pæante satum: quo flamma ministro Subdita: dumque avidis comprenditur ignibus agger; Congeriem silvæ Nemeæo vellere summam Sternis: et impositâ clavæ cervice recumbis, Haud alío vultu, quầm si conviva jaceres, Inter plena meri redimitus pocula sertis. Jamque valens, et in omne latus diffusa sonabat, Securosque artus, contemtoremque petebat Flamma suum. Timuere Dei pro vindice terræ. Quos ita (sensit enim) læto Saturnius ore Jupiter adloquitur: Nostra est timor iste voluptas, O Superi: totoque libens mihi pectore grator, Quòd memoris populi dicor rectorque paterque: Et mea progenies vestro quoque tuta favore est. Nam quamquam ipsius datur hoc immanibus actis; Obligor ipse tamen. Sed enim, ne pectora vano Fida metu paveant, Etæas spernite flammas. Omnía qui vicit, vincet, quos cernitis, ignes, Nec nisi maternâ Vulcanum parte potentem Sentiet. Æternum est, à me quod traxit, et expers,

240

250 260

Atque immune necis, nullâque domabile flamma.
Idque ego defunctum terrâ cœlestibus oris
Accipiam, cunctisque meum lætabile factum
Dîs fore confido. Si quis tamen Hercule, si quis
Fortè Deo doliturus erit, data præmia nolet:
Sed meruisse dari sciet; invitusque probabit.
Adsensere Dei. Conjux quoque regia visa est
Cetera non duro, duro tamen ultima vultu
Dicta tulisse Jovis; seque indoluisse notatam.
Interea, quodcumque fuit populabile flammæ,
Mulciber abstulerat; nec cognoscenda remansit
Herculis effigies; nec quidquam ab origine ductum
Matris habet: tantúmque Jovis vestigia servat.
Utque novus serpens, positâ cum pelle senectâ,
Luxuriare solet, squamâque virere recenti;
Sic, ubi mortales Tirynthius exuit artus,
Parte sui meliore viget; majorque videri
Cœpit; et augustâ fieri gravitate verendus.
Quem pater omnipotens, inter cava nubila raptum,
Quadrijugo curru radiantibus intulit astris.

270

Sensit Atlas pondus. Neque adhuc Stheneleïus iras Solverat Eurystheus; odiumque in prole paternum Exercebat atrox. At longis anxia curis Argolis Alcmene, questus ubi ponat aniles, Cui referat nati testatos orbe labores, Cuive suos casus, Iölen habet. Herculis illam Imperiis, thalamoque, animoque receperat Hyllus: Implêratque uterum generoso germine. Cui sic 280 Incipit Alcmene: Faveant tibi numina saltem; Corripiantque moras, tum cùm matura vocabis Præpositam timidis parientibus Ilithyiam; Quam mihi difficilem Junonis gratia fecit. Namque laboriferi cùm jam natalis adesset Herculis, et decimum premeretur sidere signum ; Tendebat gravitas uterum mihi: quodque ferebam, Tantum erat, ut posses auctorem dicere tecti Ponderis esse Jovem. Nec jam tolerare labores