Defluxere comæ: cumque his et naris et auris.
Fitque caput minimum, totoque in corpore parva est.
In latere exiles digiti pro cruribus hærent.
Cetera venter habet: de quo tamen illa remittit
Stamen, et antiquas exercet aranea telas.

Lydia tota fremit: Phrygiæque per oppida facti
Rumor it, et magnum sermonibus occupat orbem.
Ante suos Niobe thalamos cognoverat illam,
Tum cùm Mæoniam virgo Sipylumque colebat.
Nec tamen admonita est pœnâ popularis Arachnes 150
Cedere Cœlitibus, verbisque minoribus uti.
Multa dabant animos. Sed enim nec conjugis artes,
Nec genus amborum, magnique potentia regni,
Sic placuere illi, quamvis ea cuncta placebant,
Ut sua progenies: et felicissima matrum
Dicta foret Niobe, si non sibi visa fuisset.
Nam sata Tiresiâ, venturi præscia, Manto
Per medias fuerat, divino concita motu,
Vaticinata vias: Ismenides, ite frequentes,
Et date Latonæ, Latonigenisque duobus,
Cum prece tura piâ: lauroque innectite crinem,
Ore meo Latona jubet. Paretur: et omnes
Thebaïdes jussis sua tempora frondibus ornant:
Turaque dant sanctis, et verba precantia, flammis.
Ecce venit comitum Niobe celeberrima turbâ,
Vestibus intexto Phrygiis spectabilis auro:
Et, quantum ira sinit, formosa: movensque decoro
Cum capite immissos humerum per utrumque capillos
Constitit: utque oculos circumtulit alta superbos;
Quis furor auditos, inquit, præponere visis
Cœlestes? aut cur colitur Latona per aras;
Numen adhuc sine ture meum est? Mihi Tantalus

auctor,

160

170

Cui licuit soli Superorum tangere mensas.
Pleïadum soror est genetrix mihi: maximus Atlas
Est avus, ætherium qui fert cervicibus axem:
Jupiter alter avus: socero quoque glorior illo.
Me gentes metuunt Phrygiæ: me regia Cadmi

190

Sub domina est: fidibusque mei commissa mariti Mœnia cum populis à meque viroque reguntur. In quamcumque domûs adverto lumina partem, 180 Immensæ spectantur opes. Accedit eódem Digna Deæ facies. Huc natas adjice septem, Et totidem juvenes; et mox generosque nurusque. Quærite nunc, habeat quam nostra superbia caussam : Nescio quoque audete satam Titanida Cæo Latonam præferre mihi; cui maxima quondam Exiguam sedem parituræ terra negavit. Nec cœlo, nec humo, nec aquis Dea vestra recepta est, Exsul erat mundi; donec miserata vagantem, Hospita tu terris erras, ego, dixit, in undis, Instabilemque locum Delos dedit. Illa duobus Facta parens: uteri pars est hæc septima nostri. Sum felix: quis enim neget hoc? felixque manebo. Hoc quoque quis dubitet? tutam me copia fecit. Major sum, quàm cui possit Fortuna nocere. Multaque ut eripiat; multò mihi plura relinquet. Excessere metum mea jam bona. Fingite demi Huic aliquid populo natorum posse meorum; Non tamen ad numerum redigar spoliata duorum Latonæ: turbâ quò quantum distat ab orbâ? Ite sacris, properate sacris; laurumque capillis Ponite. Deponunt; infectaque sacra relinquunt: Quodque licet, tacito venerantur murmure numen. Indignata Dea est: summoque in vertice Cynthi Talibus est dictis geminâ cum prole locuta: En ego vestra parens, vobis animosa creatis, Et nisi Junoni, nulli cessura Dearum,

200

210

An Dea sim, dubitor: perque omnia secula cultis
Arceor, ô nati, nisi vos succurritis, aris.
Nec dolor hic solus: diro convicia facto
Tantalis adjecit: vosque est postponere natis
Ausa suis: et me (quod in ipsam recidat) orbam
Dixit; et exhibuit linguam scelerata paternam.
Adjectura preces erat his Latona relatis:
Desine, Phœbus ait, (pœnæ mora longa) querelas.

220

Dixit idem Phœbe: celerique per aëra lapsu
Contigerant tecti Cadmeïda nubibus arcem.
Planus erat, latéque patens prope mænia campus,
Adsiduis pulsatus equis; ubi turba rotarum,
Duraque mollierant subjectas ungula glebas.
Pars ibi de septem genitis Amphione fortes
Conscendunt in equos, Tyrioque rubentia fuco
Terga premunt; auroque graves moderantur habenas.
E quibus Ismenos, qui matri sarcina quondam
Prima suæ fuerat, dum certum flectit in orbem
Quadrupedes cursus, spumantiaque ora coërcet;
Hei mihi! conclamat; medioque in pectore fixus
Tela gerit, frenisque manu moriente remissis

230

240

In latus à dextro paullatim defluit armo.
Proximus, audito sonitu per inane pharetræ,
Frena dabat Sipylus: veluti cùm præscius imbris
Nube fugit visâ, pendentiaque undique rector
Carbasa deducit, ne quâ levis effluat aura.
Frena dabat. Dantem non evitabile telum
Consequitur: summâque tremens cervice sagitta
Hæsit; et exstabat nudum de gutture ferrum.
Ille, ut erat pronus, per colla admissa jubasque
Volvitur; et calido tellurem sanguine fœdat.
Phædimus infelix, et aviti nominis heres
Tantalus, ut solito finem imposuere labori,
Transierant ad opus nitidæ juvenile palæstræ:
Et jam contulerant arcto luctantia nexu
Pectora pectoribus; cùm tento concita cornu,
Sicut erant juncti, trajecit utrumque sagitta.
Ingemuere simul; simul incurvata dolore
Membra solo posuere; simul suprema jacentes
Lumina versârunt; animam simul exhalârunt.
Adspicit Alphenor, laniataque pectora plangens
Advolat, ut gelidos complexibus adlevet artus:
Inque pio cadit officio: nam Delius illi
Intima fatifero rumpit præcordia ferro.
Quod simul eductum, pars est pulmonis in hamis
Eruta: cumque anima cruor est effusus in auras.

250

At non intonsum simplex Damasichthona vulnus
Adficit. Ictus erat, quâ crus esse incipit, et quâ
Mollia nervosus facit internodia poples.
Dumque manu tentat trahere exitiabile telum,
Altera per jugulum pennis tenus acta sagitta est.
Expulit hanc sanguis: seque ejaculatus in altum
Emicat, et longè terebratâ prosilit aurâ.
Ultimus Ilioneus non profectura precando
Brachia sustulerat: Dique ô communiter omnes,
Dixerat, (ignarus non omnes esse rogandos)
Parcite. Motus erat, cùm jam revocabile telum
Non fuit, Arcitenens: minimo tamen occidit ille
Vulnere; non altâ percusso corde sagitta.

260

Fama mali, populique dolor, lacrimæque suorum Tam subitæ matrem certam fecere ruinæ, Mirantem potuisse; irascentemque, quòd ausi Hoc essent Superi, quòd tantum juris haberent. 270 Nam pater Amphion, ferro per pectus adacto, Finierat moriens pariter cum luce dolorem. Heu quantum hæc Niobe Niobe distabat ab illâ, Quæ modò Latoïs populum submoverat aris, Et mediam tulerat gressus resupina per urbem, Invidiosa suis; at nunc miseranda vel hosti! Corporibus gelidis incumbit; et ordine nullo Oscula dispensat natos suprema per omnes. A quibus ad cælum liventia brachia tendens, Pascere, crudelis, nostro, Latona, dolore; Pascere, ait; satiaque meo tua pectora luctu: [Corque ferum satia, dixit: per funera septem] Efferor: exsulta; victrixque inimica triumpha. Cur autem victrix? miseræ mihi plura supersunt, Quam tibi felici: post tot quoque funera vinco. Dixerat: insonuit contento nervus ab arcu: Qui, præter Nioben unam, conterruit omnes. Illa malo est audax. Stabant cum vestibus atris Ante toros fratrum demisso crine sorores. E quibus una, trahens hærentia viscere tela, 290 Imposito fratri, moribunda relanguit ore.

280

Altera, solari miseram conata parentem, Conticuit subitò, duplicataque vulnere cæco est. [Oraque non pressit, nisi postquam spiritus exit.] Hæc frustrà fugiens collabitur; illa sorori Immoritur: latet hæc; illam trepidare videres. Sexque datis leto, diversaque vulnera passis, Ultima restabat: quam toto corpore mater, Totâ veste tegens, Unam, minimamque relinque; De multis minimam posco, clamavit, et unam. 300 Dumque rogat; pro quâ rogat, occidit. Orba resedit Exanimes inter natos, natasque, virumque : Diriguitque malis. Nullos movet aura capillos. In vultu color est sine sanguine: lumina mæstis Stant immota genis: nihil est in imagine vivi. Ipsa quoque interiùs cum duro lingua palato Congelat, et venæ desistunt posse moveri. Nec flecti cervix, nec brachia reddere gestus, Nec pes ire potest: intra quoque viscera saxum est. Flet tamen, et validi circumdata turbine venti 310 In patriam rapta est: ubi fixa cacumine montis Liquitur, et lacrimas etiamnum marmora manant.

Tum verò tanti manifestam numinis iram Femina virque timent: cultuque impensiùs omnes Magna gemelliparæ venerantur numina Divæ. Utque fit, à facto propiore priora renarrant. E quibus unus ait: Lyciæ quoque fertilis agris Haud impune Deam veteres sprevere coloni. Res obscura quidem est ignobilitate virorum; Mira tamen. Vidi præsens stagnumque locumque 320 Prodigio notum: nam me jam grandior ævo, Impatiensque viæ genitor deducere lectos Jusserat inde boves; gentisque illius eunti Ipse ducem dederat. Cum quo dum pascua lustro, Ecce lacûs medio sacrorum nigra favilla Ara vetus stabat, tremulis circumdata cannis. Restitit; et pavido, Faveas mihi, murmure dixit Dux meus: et simili, Faveas, ego murmure dixi, Naïadum, Faunine foret tamen ara rogabam,