(Presserat ora vapor,) tostos en adspice crines, Inque oculis tantum, tantum super ora favillæ. Hosne mihi fructus, hunc fertilitatis honorem Officiique refers; quòd adunci vulnera aratri, Rastrorumque fero, totoque exerceor anno Quòd pecori frondes, alimentaque mitia, fruges, Humano generi, vobis quòd thura ministro ? Sed tamen exitium fac me meruisse: quid undæ, Quid meruit frater? Cur illi tradita sorte Æquora decrescunt, et ab æthere longiùs absunt? Quòd si nec fratris, nec te mea gratia tangit; At cœli miserere tui. Circumspice utrumque ; Fumat uterque polus: quos si vitiaverit ignis, Atlas en ipse laborat:
Vixque suis humeris candentem sustinet axem. Si freta, si terræ pereunt, si regia cœli;
In chaos antiquum confundimur. Eripe flammis, Si quid adhuc superest: et rerum consule summæ.' Dixerat hæc Tellus: neque enim tolerare vaporem Ulteriùs potuit, nec dicere plura : suumque Retulit os in se, propioraque manibus antra.
At pater omnipotens superos testatus, et ipsum, Qui dederat currus, nisi opem ferat, omnia fato Interitura gravi; summam petit arduus arcem ; Unde solet latis nubes inducere terris : Unde movet tonitrus, vibrataque fulmina jactat. Sed neque, quas posset terris inducere, nubes Tunc habuit: nec, quos cœlo dimitteret, imbres. Intonat et dextrâ libratum fulmen ab aure Misit in aurigam: pariterque animâque rotisque Expulit, et sævis compescuit ignibus ignes. Consternantur equi: et saltu in contraria facto
Colla jugo eripiunt, abruptaque lora relinquunt. Illic fræna jacent, illîc temone revulsus Axis; in hâc radii fractarum parte rotarum : Sparsaque sunt latè laceri vestigia currûs. At Phaethon, rutilos flammâ populante capillos, Volvitur in præceps, longoque per aëra tractu Fertur; ut interdum de cœlo stella sereno, Etsi non cecidit, potuit cecidisse videri. Quem procul a patriâ diverso maximus orbe Excipit Eridanus, spumantiaque abluit ora. Naïdes Hesperiæ trifidâ fumantia flammâ
Corpora dant tumulo: signantque hoc carmine saxum : 'Hic situs est Phaethon, currûs auriga paterni:
Quem si non tenuit, magnis tamen excidit ausis.' Nam pater obductos, luctu miserabilis ægro, Condiderat vultus: et, si modò credimus, unum Isse diem sine sole ferunt. Incendia lumen Præbebant; aliquisque malo fuit usus in illo.
At Clymene postquam dixit, quæcunque fuerunt In tantis dicenda malis; lugubris et amens, Et laniata sinus totum percensuit orbem : Exanimesque artus primò, mox ossa requirens, Reperit ossa tamen peregrinâ condita ripâ.
Incubuitque loco: nomenque in marmore lectum Perfudit lacrymis, et aperto pectore fovit.
HELIADES IN ARBORES MUTATE.
Nec minùs Heliades fletus, et, inania morti Munera, dant lacrymas: et cæsæ pectora palmis
Non auditurum miseras Phaethonta querelas Nocte dieque vocant: adsternunturque sepulcro. Luna quater junctis implêrat cornibus orbem : Illæ more suo (nam morem fecerat usus) Plangorem dederant. E quîs Phaëthusa sororum Maxima, cùm vellet terræ procumbere, questa est Diriguisse pedes: ad quam conata venire
Candida Lampetie, subitâ radice retenta est. Tertia, cùm crinem manibus laniare pararet, Avellit frondes. Hæc stipite crura teneri, Illa dolet fieri longos sua brachia ramos. Quid faciat mater? nisi, quò trahat impetus illam, Huc eat, atque illuc ? et, dum licet, oscula jungat? Non satis est. Truncis avellere corpora tentat; Et teneros manibus ramos abrumpere: at inde Sanguineæ manant, tanquam de vulnere, guttæ. 'Parce, precor, mater,' quæcunque est saucia, clamat : 'Parce, precor: nostrum laniatur in arbore corpus. Jamque vale.' Cortex in verba novissima venit. Inde fluunt lacrymæ: stillataque sole rigescunt De ramis electra novis: quæ lucidus amnis Excipit, et nuribus mittit gestanda Latinis.
Protinus Invidiæ, nigro squallentia tabo, Tecta petit. Domus est imis in vallibus antri Abdita, sole carens, non ulli pervia vento; Tristis, et ignavi plenissima frigoris; et quæ Igne vacet semper, caligine semper abundet.
Huc ubi pervenit belli metuenda virago;
Constitit ante domum, (neque enim succedere tectis
Fas habet) et postes extremâ cuspide pulsat. Concussæ patuêre fores. Videt intus edentem Vipereas carnes, vitiorum alimenta suorum, Invidiam visâque oculos avertit. At illa Surgit humo pigrâ: semesarumque relinquit Corpora serpentûm: passuque incedit inerti. Utque deam vidit formâque armisque decoram, Ingemuit: vultumque ima ad suspiria duxit. Pallor in ore sedet: macies in corpore toto: Nusquam recta acies: livent rubigine dentes : Pectora felle virent: lingua est suffusa veneno. Risus abest; nisi quem visi movêre dolores. Nec fruitur somno, vigilacibus excita curis : Sed videt ingratos, intabescitque videndo, Successus hominum: carpitque et carpitur unâ.
Suppliciumque suum est. Quamvis tamen oderat illam,
Talibus affata est breviter Tritonia dictis :
'Infice tabe tuâ natarum Cecropis unam : Sic opus est. Aglauros ea est.' Haud plura locuta Fugit; et impressâ tellurem repulit hastâ.
Illa deam obliquo fugientem lumine cernens ; Murmura parva dedit; successurumque Minervæ Indoluit: baculumque capit; quod spinea totum Vincula cingebant: adopertaque nubibus atris, Quâcunque ingreditur, florentia proterit arva,
Exuritque herbas, et summa cacumina carpit : Afflatuque suo populos, urbesque, domosque
Polluit et tandem Tritonida conspicit arcem; Ingeniis, opibusque, et festâ pace virentem : Vixque tenet lacrymas; quia nil lacrymabile cernit.
HOMINES E DENTIBUS SERPENTINIS ORTI.
Cadmus agit grates, peregrinæque oscula terræ Figit: et ignotos montes, agrosque salutat. Sacra Jovi facturus erat: jubet ire ministros, Et petere e vivis libandas fontibus undas.
Silva vetus stabat, nullâ violata securi: Est specus in medio, virgis ac vimine densus, Efficiens humilem lapidum compagibus arcum ; Uberibus fœcundus aquis. (Hoc conditus antro Martius anguis erat, cristis præsignis et auro. Igne micant oculi; corpus tumet omne veneno; Tresque vibrant linguæ ; triplici stant ordine dentes.) Quem postquam Tyriâ lucum de gente profecti Infausto tetigêre gradu; demissaque in undas Urna dedit sonitum; longum caput extulit antro Cæruleus serpens; horrendaque sibila misit. Effluxêre urnæ manibus: sanguisque relinquit Corpus, et attonitos subitus tremor occupat artus. · Ille volubilibus squamosos nexibus orbes
Torquet, et immensos saltu sinuatur in arcus: Ac mediâ plùs parte leves erectus in auras
Despicit omne nemus: tantoque est corpore, quanto, Si totum spectes, geminas qui separat Arctos. Nec mora Phoenicas (sive illi tela parabant, Sive fugam; sive ipse timor prohibebat utrumque) Occupat hos morsu, longis complexibus illos;
« ZurückWeiter » |