Suum opus Germanico inscribit Naso.
Fast. LIB. I. 3.
EXCIPE pacato, Cæsar Germanice, vultu
Hoc opus et timidæ dirige navis iter.
Officiique levem non aversatus honorem,
En tibi devoto munere, dexter ades.
Sacra recognosces Annalibus eruta priscis ;
Et
quo sit merito quæque notata dies.
Invenies illic et festa domestica vobis:
Sæpe tibi Pater est, sæpe legendus Avus.
Queque ferunt illi pictos signantia Fastos,
Tu quoque cum Druso præmia fratre feres.
Cæsaris arma canant alii; nos Cæsaris aras,
Et quoscunque sacris addidit ille dies.
Annue conanti per laudes ire tuorum;
Deque meo pavidos excute corde metus.
15 Da mihi te placidum; dederis in carmina vires :
Ingenium vultu statque caditque tuo.
Pagina judicium docti subitura movetur
Principis, ut Clario missa legenda Deo.
Quæ sit enim culti facundia sensimus oris,
Civica pro trepidis cùm tulit arma reis.
Scimus et, ad nostras cùm se tulit impetus artes,
Ingenii currant flumina quanta tui.
Si licet, et fas est, vates rege vatis habenas ;
Auspice te, felix totus ut annus eat.
TEMPORE crevit amor, qui nunc est summus,
Vix ultrà, quò jam progrediatur, habet.
Pluris opes nunc sunt, quàm prisci temporis annis ;
Dum populus pauper, dum nova Roma fuit :
Dum casa Martigenam capiebat parva Quirinum,
Et dabat exiguum fluminis ulva torum.
Jupiter angusta vix totus stabat in æde;
Inque Jovis dextrâ fictile fulmen erat.
Frondibus ornabant, quæ nunc Capitolia gem
Páscebatque suas ipse Senator oves.
Nec pudor, in stipulà placidám cepisse quietem,
Et foenum capiti supposuisse, fuit.
Jura dabat populis, posito modò Consul aratro ;
Et levis argenti lamina crimen erat.
15 At postquam Fortuna loci caput extulit hujus,
Et tetigit summos vertice Roma Deos,
Creverunt et opes, et opum furiosa cupido;
Et, cùm possideant plurima, plura volunt.
Quærere ut absumant, absumpta requirere certant;
Atque ipse vitiis sunt alimenta vices:
Sic, quibus intumait suffusâ venter ab undâ,
Quò plùs sunt potæ, plùs sitiuntur aquæ.
In pretio pretium nunc est: dat census honores;
Census amicitias: pauper ubique jacet.
Quarè diversis Deis diversa immolabantur pecora ; cum Aristai Fabulá.
ANTE, Deos homini quod conciliare valeret,
Far erat, et puri lucida mica salis.
Nondùm pertulerat lacrymatas cortice myrrhas
Acta per æquoreas hospita navis aquas.
Thura nec Euphrates, nec miserat India costum,
Nec fuerant rubri cognita fila croci.
Ara dabat fumos, herbis contenta Sabinis,
Et non exiguo laurus adusta sono.
Si quis erat, factis prati de flore coronis,
Qui posset violas addere, dives erat.
Hic, qui nunc aperit percussi viscera tauri,
In sacris nullum culter habebat opus.
Prima Ceres avidæ gavisa est sanguine porcæ,
Ulta suas meritâ cæde nocentis opes.
15 Nam sata, vere novo, teneris lactentia sulcis,
Eruta setigeræ comperit ore suis.
Sus dederat pœnas: exemplo territus hujus
Palmite debueras abstinuisse caper.
Quem spectans aliquis dentes in vite prementem,
Talia non tacito dicta dolore dedit :
Rode, caper, vitem tamen hinc, cùm stabis ad
In tua quod spargi cornua possit, erit.
Verba fides sequitur: noxæ tibi deditus hostis
Spargitur affuso cornua, Bacche, mero.
25 Culpa Sui nocuit: nocuit quoque culpa capellæ.
Quid bos, quid placidæ commeruistis oves?
Flebat Aristæus, quòd apes cum stirpe necatas
Viderat inceptos destituisse favos.
Cœrula quei genitrix ægrè solata dolentem,
Addidit hæc dictis ultima verba suis:
|