Quis velit in patriam, vento prohibente, reverti ?
A patria pelago vela vetante datis.

Ipse suam non præbet iter Neptunus ad urbem :
Quo ruitis? Vestras quisque redite domos.
Quo ruitis, Danai? Ventos audite vetantes :
Non subiti casus, Numinis ista mora est.
Quid petitur tanto, nisi turpis adultera, bello ?
Dum licet, Inachiæ, vertite vela, rates.

115 Sed quid ego revoco hæc? Omen revocantis abesto;
Blandaque compositas aura secundet aquas!
Ultima mandato claudetur epistola parvo :
"Si tibi cura mei, sit tibi cura tui.”

ver.

109. [Suam. Trojam sc. Vid. supr. p. 34, v. 135, not.]

114. Inachia. Argivæ, seu Græcæ; a prisco Argivorum rege Inacho. 115. [Sed quid ego revoco, &c. Cum rarissime ego breve exit, locus hic

a Criticis varie tentatur.]

wwwwwww

41

PHYLLIS DEMOPHOONTI.

[HEROID. EPIST. II.]

ARGUMENTUM.

Demophoon, Thesei et Phædræ filius, a bello Trojano in patriam rediens, maris tempestatibus in Thraciam delatus, a Phyllide, Lycurgi filia (quæ tunc Thracia imperabat,) hospitio et lecto benigne susceptus est, cum qua aliquamdiu consuevit. Audita deinde morte Mnesthei, qui post ejectum Athenis patrem Thesea imperium occupaverat, regni cupidine captus, Phyllidi fidem dat, se intra mensem rediturum, confingens ad res componendas se suas ire. Mox, refectis navibus, Athenas petit, nec redire cogitat. Quatuor igitur exactis mensibus, Phyllis ad eum hanc epistolam scripsit; qua suadet, uti, beneficiorum memor, fidem datam non frangat: quod si aliter fecerit, violatum amorem crudeli se morte vindicaturam minatur. [Cf. infr. XLVII. v. 203, et seqq.]

5

ver.

HOSPITA, Demophoon, tua te Rhodopeia Phyllis
Ultra promissum tempus abesse queror.
Cornua cum Lunæ pleno semel orbe coissent,
Littoribus nostris anchora pacta tua est.
Luna quater latuit; toto quater orbe recrevit
Nec vehit Actæas Sithonis unda rates.
Tempora si numeres, bene quæ numeramus aman-

tes,

Non venit ante suum nostra querela diem.

1. Rhodopeia. Thracia; a Rhodope, monte Thraciæ. 6. Actœas, i. e. Atticas, Athenienses Demophoontis. Sithonis. Thracia; a vetusto nomine, Sithon.

t;

JO

Spes quoque lenta fuit; tarde, quæ credita lædunt,

Credimus: invita nunc et amante nocent.
Sæpe fui mendax pro te mihi: sæpe putavi
Alba procellosos vela referre Notos.
Thesea devovi, quia te dimittere nollet;
Nec tenuit cursus forsitan ille tuos.

15 Interdum timui, ne, dum vada tendis ad Hebri, Mersa foret cana naufraga puppis aqua.

20

Sæpe deos supplex, ut tu, scelerate, valeres,
Sum prece thuricremis devenerata focis.
Sæpe videns ventos cœlo pelagoque favente
Ipsa mihi dixi; Si valet, ille venit.

Denique fidus amor, quicquid properantibus obstat,
Finxit; et ad causas ingeniosa fui.

At tu lentus abes; nec te jurata reducunt
Numina; nec nostro motus amore redis.
25 Demophoon, ventis et verba et vela dedisti:
Vela queror reditu, verba carere fide.

30

ver.

Dic mihi, quid feci, nisi non sapienter amavi?
Crimine te potui demeruisse meo.

Unum in me scelus est, quod te, scelerate, recepi;
Sed scelus hoc meriti pondus et instar habet.
Jura, fides, ubi nunc, commissaque dextera dextræ ;
Quique erat in falso plurimus ore Deus?

10. [Invita nunc, &c. Me sc. ablativo absolute sumpto, cum dativum post nocent expectasses.]

15. Hebri. Fluvius est Thraciæ.

66

17, 18. [Dubitat Burmannus an hæc satis Latina sint, et an "prece devenerari focis" recte dicatur. Legit ex MSS. “ pro te, scelerate, rogavi, Cum prece, &c."]

30. [Instar. Exemplum, speciem. Instar substantivum est, ut semper.] 32. [Deus. Cupido.]

35

40

45

50

55

ver.

Promissus socios ubi nunc Hymenæus in annos,
Qui mihi conjugii sponsor et obses erat?
Per mare, quod totum ventis agitatur et undis;

Per quod sæpe ieras, per quod iturus eras;
Perque tuum mihi jurasti (nisi fictus et ille est,)
Concita qui ventis æquora mulcet, avum :
Per Venerem, nimiumque mihi facientia tela,
Altera tela arcus, altera tela faces :
Junonemque, toris quæ præsidet alma maritis,
Et per tædiferæ mystica sacra Deæ.

și de tot læsis sua numina quisque Deorum
Vindicet, in pœnas non satis unus eris.

At laceras etiam puppes furiosa refeci;
Ut, qua desererer, firma carina foret.
Remigiumque dedi, quo me fugiturus abires.
Heu patior telis vulnera facta meis!
Credidimus blandis, quorum tibi copia, verbis :
Credidimus generi, nominibusque tuis:
Credidimus lacrymis; an et hæ simulare docentur ?
Hæ quoque habent artes, quaque jubentur eunt?
Dis quoque credidimus; quo jam tot pignora nobis?
Parte satis potui qualibet inde capi.

Nec moveor, quod te juvi portuque locoque;
Debuit hoc meriti summa fuisse mei.
Turpiter hospitium lecto cumulasse jugali

Pœnitet, et lateri conseruisse latus.

33. [Socios in annos. In vitam nostram semper conjunctam et socialem. Socios adjectivum est, ut maritis infr. v. 41.]

Hymenæus. Nuptiarum Deus.

38. [Avum. Neptunum. Nec alius, sed alter idem, Ægeus ipse habendus est. Vid. Keightley, Mytholog. p. 396.]

42. [Tædiferæ Dea. Cereris Eleusinæ, cui noctu et tædis incensis sacra fiebant.]

60

Quæ fuit ante illam, mallem suprema fuisset

Nox mihi, dum potui Phyllis honesta mori.
Speravi melius, quia me meruisse putavi :

Quæcumque ex merito spes venit, æqua venit.
Fallere credentem non est operosa puellam

Gloria simplicitas digna favore fuit.

:

65 Sum decepta tuis, et amans et fœmina, verbis:
Di faciant, laudis summa sit ista tuæ !
Inter et Ægidas media statuaris in urbe :
Magnificus titulis stet pater ante suis.
Cum fuerit Scyron lectus, torvusque Procrustes,
Et Sinis, et tauri mistaque forma viri;
Et domite bello Thebæ, fusique bimembres,
Et pulsata nigri regia cæca Dei ;

70

Hoc tua post illum titulo signetur imagoHic est, cujus amans hospita capta dolo est. 75 De tanta rerum turba, factisque parentis, Sedit in ingenio Cressa relicta tuo.

ver.

Quod solum excusat, solum miraris in illo.
Hæredem patriæ, perfide, fraudis agis.

67. Egidas. Egei posteros.

ib. Statuaris. Ex statua repræsenteris. 68. [Ante." In front." Ita ut primus aspiciatur, et tituli ejus prius tuis legantur. Vid. infr. v. 73.]

69. Scyron, Procrustes. Latrones insignes.

70. Sinis. Hic in Isthmo Corinthiaco alligatos curvatis arboribus homines in diversa trahebat et discerpebat.-[Tauri, &c. Vid. supr. p. 23. v. 77.]

71. Bimembres. Centauri; Junonis, vel potius Nubis, et Ixionis filii. 72. [Nigri—Dei. Plutonis. Vid. infr. XXXV.- Thesea Pirithous, &c.'] 73. Illum. Patrem tuum Theseum. Anglice, After one has seen your

Father and all his praises, &c. 76. [Sedit. Hæsit, et per hoc placuit tibi. factis tibi imitandum duxisti.] Cressa. Ariadne Cretensis, Minois filia.

Hoc solum de patris tui

[Vid. supr. p. 20.]