ni cum Scribonia eodem anno celebratae.

Duxerat enim

eam Caefar initio anni, quo Pollio Cof. fuit, eamque fub anni exitum, quo pax Brundifina facta est, partui vicinam fuiffe, ex eo intelligitur, quod Iulia fub anni fequentis initium nata est. Cum in expectatione effet Roma, quam prolem Scribonia editura effet, quippe vxor Caefaris IIIviri, iam tum Lepidi et Antonii opibus praeualentis, potuit Virgilius filio nato meliorem rerum conditionem augurari; eoque commento ingeniofe et gaudium fuum fimul testari et pueri fummam fortunam declarare.

Errat inter duo hos partus interpretatio, cum vterque habeat, quod iudicium inclinare poffit. Enimuero ponitur in vtroque et in ceteris ariolationibus virorum doctorum, aliquid, quod aliunde in poetam inferri videtur, de. fignari a poeta certum aliquem puerum, e certo iftius temporis matrimonio, eo anno nafciturum. Quid vero? fi nova progenies, nouum hominum genus, quod cum nouo faeculorum ordine, cyclo, oriturum eft, originem aliquam habere debet, eaque per pueri, quicunque tandem ille fuerit, beros tamen, a quo nouus rerum ordo procedet, natales tamquam, per epocham, declaratur: ut adeo haec non ad temporum biftoriam, fed ad poeticam vaticinii rationem Spectent. Si faeculum nouum fuccedit, noua hominum firps fuccedat neceffe est, eaque ortum habebit, puero nato, beroe aut a diis orto. Ambitiofe autem poetae et cupide vaticinia argumentum carminum faciunt, cum nihil ad enthusiasmum eorum fit aptius et accommodatius: quod multis Sane exemplis doceri poffit, fi id nunc ageretur. of. Horat. Od. 1, 15. Haec quidem, quamuis ad liquidum fic perducta effe omnia contendere nolim, mihi videntur non fine aliqua veri specie dici poffe.

Sicelides Musae, paullo maiora canamus;

Non omnis arbusta iuuant humilesque myricae. Si canimus filuas, filuae fint confule dignae. Vltima Cumaei venit iam carminis aetas; Magnus ab integro saeclorum nafcitur ordo.

5 Iam

1 Sicelides Mufae, Μοῦσαι que v. 8. 9 fubiicitur: puero Σικελίδες, pastoritii carminis nato ferream aetatem desipraefides, Theocriteae, om- nere, fuccedere auream, ninoque bucolicae. Σικελὸν per certos tamen quosdam μέλος Bion Idyll. VII, 1. gradus, quos fecundum Σικελικαὶ Μοῖσαι Mofchus gradus vitae humanae conIdyll. III. Paullo altius se stituit; per pueritiam 18 pro bucolico carmine aggre- 25 dum aetatis aureae bona di argumentum bene prae- reditura funt; tum per afatur; non enim omnes de- dolefcentiam, qua perfelectari humili et tenui car- ctior quidem aetas, heromine. Idem genus bucoli- icae tamen fimilis, procescum porro arbustis, myricis, fura fit 26-36. cum virili et filuis exprimit. Myrica autem aetate, tertio adeo virgulti genus in Italiae oris, gradu ac progressu summam quod ripas fluminum obfi- temporum felicitatem dere folet. Tamarifcum f. ipfum faeculum Saturnium Tamaricem Gallicam, Linn. effe rediturum. Satis apefse docent viri docti, 3 paret, poetica haec phantasfiluae fint confule dignae, fit mata efle; nihil historici, ne carmen hoc bucolicum fa- verum quidem vaticinium, tis ex dignitate Pollionis ineffe, fi nihil aliunde adfciueris. Saltem carmen tum fupererat, quod ad Sibyllam Cumanam vulgo referri folebat, in quo, post

Cof.

et

4. 5 Agitur iam vltima aetas in Sibyllinis carminibus memorata; iterum procedent faecula, quae fue- dura et ferrea tempora,

runt ac reuoluentur; adeoque v. 6. 7 redit nunc faeculum Saturnium, et cum co hominum genus, quale faeculo illo aureo fuit, Ita

aurea aetas denuo procedere nuntiabatur, non enim omnes delectari humili et tenui carmine.

1

5 Con

Iam redit et Virgo; redeunt Saturnia regna;
lam noua progenies coelo demittitur alto.
Tu modo nascenti puero, quo ferrea primum
Definet ac toto furget gens aurea mundo,
Casta faue Lucina: tuus iam regnat Apollo.
Teque adeo decus hoc aeui, te Consule, inibit,
Pollio; et incipient magni procedere menfes.

5 Constantini interpres 1. solute ita pofitum non oc1. αἰώνων ἱερὸς στίχος. Lucina currere, bene notat Burv. 10 est φαεσφόρος μήνη. mannus. Participium tamen 6 Virgo, Δίκη, lustitia, vt faepe ita ponitur: ineunte Hefiod. Eer. 256. Nota res anno, mense; iniens aetas. vel ex Ouid. Met. I, 149 et Dicendum igitur, poetam Virg. Ge. II, 414: Hefiod. vocem nouaffe, pro ibit, 7 noua proge- procedet, vt anni eunt. Ni

fi hoc teneas, dicendum: inibit seu puer, seu progenies noua, nouum hominum genus, decus hoc aeui, praeclarum hoc aeuum, hane vitam, Pollione Cof. quae minus commoda

Εργ. 200. nies, nouum hominum genus, noua fucceffio, naicitur, νέα πληθὺς ἀνδρῶν, h. meliores et iuftiores, vt in nouo rerum ordine et aurea aetate. Mox v. 9 gens aurea. Hefiod. O. et D. 109 tamen χρύσεον γένος μερόπων ἀνθρώ

πων.

furget, procedet, ortum et initium habebit.

10 tuus iam regnat Apollo. Vitimum faeculum oftendit quod Sibylla Solis esse me morauit. Serv. Hoc sequi malim, donec verius quid edocear.

funt. 12 magni menfes, praeclari, illustres, infignes, memorabiles, vt v. s, vtpote faeculi aurei. Nimirum magnus annus eft, vtique hinc et magni menfes.

13 Te duce, aufpice; a tuo inde confulatu: expiabitur primo omne scelus, quo contaminatum eft hoc hominum genus: fcilicet vt

II decus hoc aeui, praeclara haec aetas. inibit Servius et vulgo interpretes castior et fanctior aetas fucaccipiunt pro, exordium cedere poffit. fi qua ma

habebit, incipiet; quod ab- nent fc. Reliquias belli ciui

Te duce, si qua manent, fceleris vestigia noftri
Inrita perpetua foluent formidine terras.
Ille deûm vitam adcipiet, diuisque videbit
Permixtos heroas, et ipfe videbitur illis,

Pacatumque reget patriis virtutibus orbem.
At tibi prima, puer, nullo munufcula cultu,

lis spectari manifestum est: nam perpetuum hoc, vt de bello ciuili τὸ ἄγος, scelus, praedicetur. Nunc de illo tempore agitur, cum post Brundusinam pacem Sext. Pompeius adhuc maria Italiae infeftaret et commeatu Romam intercluderet. Pax quidem etiam cum hoc paullo poft apud Puteolos inita; verum fequenti demum anno. v. Dio 1. XLVIII, c. 36. partus vero ille pueri adhuc eodem anno exfpectabatur, vt v. 11 et 61.

14 Ornatus verfus pro, eluentur, tollentur, Irrita, abolita, formido eft propter τὸ ἄγος et reatum ex fcelere conceptum.

15 Ille deum vitam a.aget vitam deorum, et inter deos heroesque. In aurea aeta

15

Erran

Catull. Epith. P. et The fub
fin. et passim. 16 et ipfe
videbitur illis, permixtus
iis, admixtus erit. ἀναμίξ
ἐκάθητο, Aratus Phaenom.
104, quem ante oculos ha-
buit. Constantini Interpres :
ἠδὲ καὶ αὐτὸς Πατρίδι καὶ μα-
κάρεσσιν ἐελδομένοισι φανεῖται.
Ita leg. 17 patriis virtu-
tipus, h. omnino, maiorum.
Marcellorum nomen in an-
nalibus Romanis clariffi-
mum.
Sin ad Scriboniae
partum referas Eclogam,
tanto manifestior res eft de
Scribonia gente. Enimue.
ro alterum, regere orbem,
in neutrum cadit, neque me-
morari poteft quisquam illo
tempore, de quo hoc prae-
dicari poffet. Eft ergo hoc
inter ea, quae grammatici
appellant indissolubilia δύς-
λυτα. Scilicet ad vaticinii
indolem haec funt referen-
da, non ad temporum euen-
ta: cf. Argumentum extr.
18 Felicitatis aureae hu-
ius aetatis, ex verfibus forte

τε ὡς τε θεοὶ ἔζωον, ἀκηδέα
θυμὸν ἔχοντες, Νόσφιν ἄτερ
τε πόνων etc. cf. Hefiod. Egy.
112 fqq. Erat porro hoc
inter aurei faeculi bona, vt
dii praefentes inuiferent
homines. Ouid, Faft. 1, 251. Hefiodeis 1. 1. 130 fqq. fub-

!

1

Errantis ederas passim cum baccare tellus
Mixtaque ridenti colocasia fundet acantho.
Ipsae lacte domum referent distenta capellae
Vbera; nec magnos metuent armenta leones.
Ipsa tibi blandos fundent cunabula flores.
Occidet er ferpens, et fallax herba veneni
Occidet; Affyrium vulgo nafcetur amomum.

orto commento, initia cum pueritia procedere facit; in. crementa vero cum adolescentia; cum virili tandem et perfecta aetate vitam perfectiffimam. nullo cultu, vti omnia in faeculo aureo nafcebantur. Hefiod. 1. 1. v. 118 καρπὸν δ ̓ ἔφερε ζείδωρος ἄρθρα Αὐτομάτη πολλόν τε καὶ ἄφθονον. hic tamen, vtpote in infantia eius pueri, herbas tantum et flores, hede ram etc., filuestres et sua sponte editos terrae fructus memorat; (Ouidius fine femine, addit Met. 1, 108.) At fruges cum adolefcentia, v. 28. cum virili tandem aetate omne genus prouentus ex folo sua sponte nafcetur v. 39. 19 Baccar, herba, quae fafcinum depellit, Serv. cf. Ecl. VII, 27. formam Diofcorides fatis accurate defcripfit, fed, qualis illa fit, inter recentiores nondum conftat. 20 Co locafium f. colocafia, planta

20

25 At,

palustris Aegyptia, latiffimis foliis, caule spectabili, quo quidem non minus ac radicis bulbo vesci solent; fabas efu gratas pro fructu habet. Circa haec tempora demum in Italia feri coeptam effe, ex Plinio colligere licet; notiffima etiam nunc haec planta est inter Aegyptios nomine Culcas. Acanthus h. 1. eft Aegyptia arbor, acaciae genus. Cf. ad Ecl. III, 45. ridens eit florens, pulcer.