Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

M. Pollio et ipfe facit noua carmina: pascite taurum,
Iam cornu petat et pedibus qui spargat arenam.
D. Qui te, Pollio, amat, veniat, quo te quoque gaudet;
Mella fluant illi, ferat et rubus asper amomum.
M. Qui Bauium non odit, amet tua carmina, Maeui; 90
Atque idem iungat vulpes et mulgeat hircos.
D. Qui legitis flores et humi nafcentia fraga,
Frigidus, o pueri, fugite hinc, latet anguis in herba.

м. Par

86 noua carmina, gran- genus Indici, etsi, quale ildioris spiritus; proprie, lud fuerit, nondum exploraqualia nunquam ante aur tum est. Rubus eft nostraalii fecerunt, aut ipse fecit, praeclara; vt Horat. Od. I, 26, 10 fides nouas dixit. 87 idem verfus Aen. IX, 629.

tum Brombeerstaude. Caete. rum fimplicior Theocritea ratio Idyll. I, 132. 89 Ex Theocr. V, 124 fq. 132.

90 Nihil his, quae alter fubiicit, cum Pollione commune esse, aut huic Bauium opponi, cenfendum eft; fed, cum iste bonum poetam laudasset, ipfe malum me

88 veniat, quo te quoque gaudet. Quod primum occurrit, eft, vt fuppleas per veniffe; vtque ad felicitatem omnino referas, quam apprecetur ei, qui Pollioni morat, eiusque studiosis mafaueat. Cum quo conuenit la maxima precatur, n. av. 89, in quo adeo felicitas mare Maeuium, peiorem aurei faeculi exprimitur. v. etiam poetam etc. Hor. Ecl. IV, 30. 25. Si tamen Epod. 10. - iungat vulpes, Menalcae verba compares, ad arandum. Bene sit ei, et, quem expreffit Maro, qui Pollionem, male ei, locum Theocrit. I, 20 xaì τᾶς βωκολικᾶς ἐπὶ τὸ πλέον ἵκεο Μώσας, apparere arbitror, hoc, quo te quoque gaudet perueniffe, ad faculta tem cantus esse referendum,

qui Bauium amat.

92.93 Sequuntur fententiae temere arreptae, vt se certanti Damoetae offerebant - frigidus anguis ex natura ferpentum, vt et

Amomum fruticis infr. VIII, 71.

94 Par.

95

M. Parcite, oues, nimium procedere: non bene ripae
Creditur; ipfe aries etiam nunc vellera ficcat.
D. Tityre, pafcentis a flumine reice capellas:
Ipse, vbi tempus erit, omnis in fonte lauabo.
м. Cogite ouis, pueri; fi lac praeceperit aeftus,
Vt nuper, fruftra pressabimus vbera palmis.
D. Heu, heu, quam pingui macer eft mihi taurus in
eruo! 100

Idem amor exitium pecori pecorisque magiftro.

M. His certe neque amor caufla eft: vix offibus haerent.
Nefcio quis teneros oculus mihi fafcinat agnos.
D. Dic, quibus in terris, et eris mihi magnus Apollo,
Tris pateat coeli spatium non amplius vlnas.
M. Dic, quibus in terris infcripti nomina regum

105

Nafcan

94 Parcite o. n. procedere, (neque a. c. eft) vix offibus cauete, nolite procedere o- baerent. ves, ne procedite. Ex graecifmo : φείδου προέλθεῖν. Adumbrata autem haec ex Theocr. V, 100 etc.

97 Ex Theocr. V, 146. 98 Cogite ad vmbram et frigus captandum. -- prae. cipit lac aeftus ficcato vbere,

105 Simpliciter intelligam cuiuslibet loci puteum, in quem cum quis defcen-. derit, tantum caeli profpicit fpatium, quantum puteus patet, h. e. putei latitudo permiferit, in talibus Grammatici crucem fibi fixam effe putare non debebant.

100 Ervum leguminis, 106 Nota res de hyacin-: noftratum Wicken, genus, tho, v. fup. ad Ecl. II, 18, bubus iam olim pattum da- in cuius foliis paffim litteri folitum, vt ex Columel- ras Al infcriptas, fiue vt. la docent Intpp. Verfus ex- Al Al, beu! beu! fiue ve preffus ex Theocr. IV, 20, Αἴαντος 1. Aiacis nomen exvt 102 ex IV, 15. Mox preffum effet, veteres me. 102 haud dubie cum viris morabant. Cf. Ouid. Met. doctis melius leg. Hi certe XIII, 398.

Reges duces
Grae-

Nafcantur flores; et Phyllida folus habeto.
P. Non noftrum inter vos tantas conponere litis:
*Et vitula tu dignus, et hic, et quisquis amores*
*Aut metuet dulcis aut experietur amaros.*
Claudite iam riuos, pueri: sat prata biberunt.

[blocks in formation]

110

In hac Ecloga interpretanda dici vix poteft quam inanem

operam viri docti vana religione capti nauauerint. Vas ticinationem Sibyllae de Chrifti natalibus expreffam effe, quam Virgilius ingeniofe ad natales nobilis pueri transtule

rit

Graecorum voce Homerica. vt adeo alter, Menalcas, Apud Ciceronem Agamem- vitula, ab Damoeta in spon

non rex regum. 107 Phyl- fione pofita, Damoetas aulida, quam vterque amicam tem poculo fagino Menalcae fibi vindicarat, v. 76 fq. - dignus videri debcat. Iam 108 Non noftrum fc. eft. - quorium reliqua hoc et feq. 109 et quisquis amores etc. veriu ipectent, non facile Verba haec nec per se sen- dicas. Nam de amore non fum idoneum habent, nec, agebatur, nec de fausto vel quid adreliquam fententiam infausto amoris fucceffu; faciant, ab vllo interprete nec ad Phyllidem v. 107 remonitum aut dictum eft. trahi hoc poteft. Referre interpretum comClaudite iam riuos. menta nil attinet: frigere Exisse Palaemon intelligenenim ea cum ipfo carmine dus, vt feruis fuis imperaneceffe eft; nec fatisfaciunt ret, vt riuos feu canales ea, quae ad defendendum ad irriganda prata aperipoetam allata vidi. Verum rent; interea a Menalca et Palaemon eiusmodi arbi. Damoeta arbiter aduocatus, trium facit, vt neutri pal- nunc, finito certamine, ad main adiudicare aufit. Hoc feruos fuos iterum fe coninterpretatus eft alius di vertit. cf. Calpurn. II, 96, ctum, vtrumque parem esse, 97.

[ocr errors]

rit, iam Lactantius, Instit. VII, 24, et Constantinus M. in Orat. ad Sanctorum coetum, graece reddita a non indocto homine, Eufebii libris de vita Constantini adiuncta, c. 19 fq. demonftrare voluit, eiusque auctoritatem viri docti fecuti funt plerique omnes, de via ac ratione tantum fol. liciti, qua reconditum buiusmodi vaticinium ad Romanos peruenire potuerit. Enimuero, vt ordine agamus, videamus primo loco, quodnam carminis argumentum fit per se spectati. Carmen bucolicum Pollioni Cof. infcriptum se exorfurum effe profitetur Maro; agi nunc ultimam aetatem a Sibylla memoratam; inde nouum rerum ordinem, ἀποκατάστασιν, faeculorum nouum denuo orbem, cum noua hominum tirpe, omnino melioris aetatis vitam, humano generi redituram effe pronuntiat; idque puero aliquo nato in Pollionis consulatu, illum adfcriptum heroibus et orbis terrarum pacati fore regnatorem 17. Iam vero aetas illa melior, aetati aureae ac Saturniae fimilis, per gradus fuccedet, ita ut puero nato exordia - 25, incrementa vero fua habitura fit, quando ille adoleuerit - 36; cumulata autem vt fit et perfecta ab omnibus partibus, vbi ille ad virilem aetatem peruenerit - 46. Reliqua funt exultantis et vota facientis ac gratulantis poetae.

Iam in bis facile agnofcas, non de certo aliquo vaticinio aut oraculo agi, verum poetam phantasmata poetica ab aureae aetatis narrationibus petita cumulasse in certo aliquo fui temporis euentu declarando, quem paullo obfcurius defignauit, quoniam in vaticinium rem mutauit; adeoque vaticinantis verbis et phantasmatibus sensa sua expofuit. Spem fuiffe illo anno de puero aliquo, quem mater iam tum vtero ferebat, in lucem prodituro, pro manifesto haberi folet. Magnifica de hoc puero promiffa, et magna rerum conuerfio ac felicitas cum bis natalibus exordium habitura, ita expofita, ac fi ab iis natalibus fit proditura. Scilicet inter omnes populos, magna inprimis aliqua calamitate oppreffos, vaticinia circumferri folent, quae fiue graviora minari five laetiora polliceri folent, eaque, neceffaria rerum viciffitudine, melioribus aliquando fuccedentibus temporibus, fere femper euentum babent. Nullo tamen tempore vaticiniorum infanius fuit studium, quam fub extrema reip. Romanae tempora et fub primis Imperatoribus, cum bellorum ciuilium calamitates terroresque hominum animos, luxu ac mollitie fractos, et ad omne fuperftitionis genus pronos

C

pronos, innumeris portentorum ac vaticiniorum ludibriis occaecaffent. In primis autem Sibyllinorum oraculorum magna vulgo habebatur copia. cf. Sueton. Octav. 31. lam in magno illo numero vaticiniorum et oraculorum, quae partim fuperftitione partim fraudibus hominum celebravantur, vnum fuit aliquod, aut plura, quae magnam aliquam felicitatem futuram promitterent, eiusque descriptionem ab iis, quae de faeculo aureo memoraffent poetae, mutuarentur. Quascunque autem in hoc genere descriptiones babemus, fiue in Orientis fiue in Graecis ac Romanis poetis, eae omnes fere inter fe fimiles funt: pacata omnia, bestiae ac ferae cicures, serpentes innocui, fruges nullo cultu enatae, mare placidum, dii praefentes in terris aliaque eiusmodi in omnibus memorantur. Hoc oraculo ac vaticinio Seu commento ingeniofo Virgilius commode usus esse, et quae de aetate aurea, in primis ab Hefiodo, memorantur, ad ea tempora, quibus banc eclogam fcriberet, transtulisSe videri debet. Et haec quidem fatis funt expedita. Enimuero facit difficultatem hoc, quod ad natales pueri alicuius hoc tempore, hoc Pollionis confulatu, nafcituri omnia haec transtuliffe videtur poeta. Iam, qui ille puer, quae ea spes fuerit, ut refcifcamus, quaefitum est curiose, quinam hoc vel proximo anno nobilis puer natus, aut quod faltem puerperium nobilis feminae spem prolis futurae morabilem oftenderit. Fuit autem annus V. C. 714, Coff. C. Afinio Pollione et Cn. Domitio Caluino, ut ex v. II et 12 patet. Vt alias virorum doctorum opiniones omittam, eo anno duo funt euenta, ad quae reuocari narrata poffunt. Primo post summos, ne bellum ciuile inter Octauianum et M. Antonium, qui ex Afia cum copiis in Italiam traiecerat, recrudesceret, metus, Maecenatis et Pollionis opera Brundufii pax compofita fuit, cuius quafi pignus Octania, Octauiani foror, Antonio in matrimonium tradita est. Erat ca ex priore marito, Marcello, grauida, id quod difertis verbis Dio memorat lib. XLVIII, c. 31. pace ac matrimonio confirmata tandem publica tranquillitas videretur, fatis commode Virgilius hunc tamquam fundum fui carminis facere potuit, ut ex eo tempore, rerum fortuna in melius mutata, auream aetatem effe reuerfuram diceret, eamque fententiam iis omnibus exornaret, quae a poetis de felicitate eius aetatis commemorari folent. Aliam magnae expectationis prolem oftendebant nuptiae Octasia

me

Cum ea

« ZurückWeiter »