Ipse ego, præda recens, factum modo vulnus habebo;
Et nova captiva vincula mente feram.
Mens Bona ducetur manibus post terga retortis,
Et Pudor, et castris quicquid Amoris obest.
Omnia te metuent; ad te sua brachia tendens
Vulgus, Io, magna voce, Triumphe, canet.
Blanditiæ comites tibi erunt, Errorque, Furorque,
Assidue partes turba secuta tuas.
His tu militibus superas hominesque Deosque :
Hæc tibi si demas commoda, nudus eris.
Læta triumphanti de summo Mater Olympo
Plaudet, et appositas sparget in ora rosas.
Tu, pennas gemma, gemma variante capillos,
Ibis in auratis aureus ipse rotis.

30

35

40

nova, habebo plagam modo impactam: et gestabo novas catenas animo captivo. Mens sana transvehetur manibus revinctis post terga, et pudor, et quicquid nocet castris amoris. Omnia te timebunt : vulgus ad te porrigens suos lacertos, cantabit elata voce, Io triumphe. Illecebræ, et error, et furor, turba semper addicta tuis partibus, erunt tibi comites. Tu vincis his militibus et homines et Deos; si tibi subtrahas has copias, vacuus eris. Mater festiva tibi triumphanti gratulabitur ex supremo Olympo; et mittet in vultus rosas admotas. Tu gemma distinguente pennas, gemma decorante comam, veheris curru splendido, ipse splendidus. Tum

alius clamante triumphe.-26 Quidam admotas arte.-31 Al. terga revinctis, vel ligatis.-33 Tendens Fragm. R. vulgo tendent.-34 Unus Mor. canent.35 Errorque prima ed. vulgo terrorque.-37 Unus Mor. tu militiis: Heins. conj. commilitiis, vel commilitibus.-38 Pro commoda Francius conj. agmina.— 41 Pennas gemma, gemma variante Fragm. R. et cod. N. cum Exc. Scal. al. gemma gemina: al. pulchros gemma var. al, penna pulchros gemina: Ed. Gryph.

Non possunt (licet ipse velis) cessare sagittæ.

Tum quoque non paucos (si te bene novimus) ures:
Tum quoque præteriens vulnera multa dabis.

Fervida vicino flamma vapore nocet.

45

Talis erat domita Bacchus Gangetide terra:

Tu gravis alitibus; tigribus ille fuit.

Ergo, ego cum possim sacri pars esse triumphi,
Parce tuas in me perdere, victor, opes.
Aspice cognati felicia Cæsaris arma :

50

Qua vincit, victos protegit ille, manu.

quoque (si bene te novimus) inflammabis multos: tum quoque transiens infliges multas plagas. Spicnla (quamvis ipse cupias) non possunt quiescere. Flamma urdens officit calore propinquo. Talis erat Bacchus tellure Gangetide subacta. Tu es onerosus aribus; ille fuit tigribus. Ergo, cum possim esse pars sacri triumphi, noli, victor, male consumere adversus me tuas vires. Intuere prospera arma Cæsaris consanguinei: ille tuetur subactos manu qua subegit.

et al. pennas gemma et rutilos var.—46 Vir doctiss. propter illud ipse velis, legendum putat Fervida nativo flamma vapore necat.--48 Francius legebat ille suis.-49 Ergo, ego cum septem codd. vulgo Ergo cum.-52 Vincit. Mor, et tres al. vulgo vicit.

ELEGIA III.

Ad amicam.

JUSTA precor: quæ me nuper prædata puella est,
Aut amet, aut faciat cur ego semper amcm.
Ah nimium volui! tantum patiatur amari:
Audierit nostras tot Cytherea preces.
Accipe, per longos tibi qui deserviat annos;
Accipe, qui pura norit amare fide.

Si me non veterum commendant magna parentum
Nomina, si nostri sanguinis auctor eques;
Nec meus innumeris renovatur campus aratris,

Temperat et sumtus parcus uterque parens;
At Phoebus, comitesque novem, vitisque repertor,
Hoc faciant; et, me qui tibi donat, Amor :
Et nulli cessura fides, sine crimine mores,

Nudaque simplicitas, purpureusque pudor.

5

10

Equa oro: aut puella quæ nuper me cepit amet, aut præstet quamobrem ego semper amem. Ah! nimium expetivi: tantum sinat se amari. Cytherea exaudiverit tot nostras petitiones. Recipe, qui tibi serviat per multos annos: recipe, qui sciat amare sincera fide. Si nomina magnifica antiquorum avorum non me decorant; nec eques est auctor nostri sanguinis; nec ager meus iteratur innumeris aratris, et parens uterque tenax modum facit impensa; at Phœbus, et comites novem, et inven tor vitis hoc agant; et amor qui me tuum facit; et fides nulli secunda; mores inculpati; et sincera ingenuitas, et pudor purpureus. Mille non me juvant ; non sum

3. Heins. putabat vori pro rolui. Francius, modo se patiatur.-4 Mor. Audieris. 5 Heins. proposuit tibi qui, Dea, serviat annos. -8 Al. nec nostri. -10 Heins. sumtu pro sumtui.-11 Al. jurisque repertor.-13 Pa. Et non

NOTE

1 Prædata] Suum fecit. In eadem a re militari petita metaph. persistit. 4 Cytherea] Venus a Cytheris insula, ad quam mari emergens primum appulit.

9 Renovatur] Instauratur, colitur: tametsi multa jugera non possideo.

11 Comitesque] Musa.

Vitisque repertor] Bacchus; qui adeo sordidarum potatiuncularum non est Deus, ut potius bonarum artium auctor sit; quem et carmina docentem in remotis rupibus vidisse, alicubi testatur Flaccus.

Non mihi mille placent: non sum desultor Amoris:
Tu mihi (si qua fides) cura perennis eris.
Tecum, quos dederint annos mihi fila Sororum,
Vivere contingat; teque dolente mori.
Te mihi materiem felicem in carmina præbe;
Provenient causa carmina digna sua.
Carmine nomen habent, exterrita cornibus Io,
Et quam fluminea lusit adulter ave;

Quæque, super pontum simulato vecta juvenco,

Virginea tenuit cornua vara manu.

15

20

'desultor amoris. Tu (si quam mihi fidem habes) eris mihi cura perpetua. Obreniat mihi transigere tecum atatem quam fila sororum indulserint, et excedere vita te afflicta. Dato te mihi materiam lætam in versus ; versus fluent digni sua causa. Io tremefacta cornibus, et quam adulter fefellit alite fluviali, nactæ sunt famam versibus; et quæ, ablata per æquor ficto tauro, corripuit cornua vara manu puellari.

cessuri, non Dis: P. Et nulli censura et Dis: Ed. Gryph. ann. 1554. Et non cessuri, nisi Dis.-15 Desultor P. et Ar. item Exc. P. I. ac Scal. vulgo desertor: quidam delusor: N. simulator.-18 R. te moriente mori. Heins. teque obeunte mori.-19 Alii muteriam; et in carmine.-20 Provenient causa...sua P. et quidam al. vulgo Proveniant causæ c. d. tuæ: Sa. cum al. et edd. nonnullæ causæ suæ: Bersm, et al. causa tua.-21 Vulg. habet: P. cum aliis mendose numen habent.-24 Vara P. et N. vulgo falsa: Arund. vera: duo al. curva:

NOTE

12 Hoc faciant] Me commendent. 14 Purpureus] Ab effectu; pudor enim rubore ora inficit.

15 Mille] Puellæ, scil. Desultor] Proprie is est, qui ab uno in alium equum novit transultare. Quid sit vero desultor Amoris, satis ex eo quod dixit, 'Non mihi mille placent,' intelligitur.

16 Si qua fides] Si mihi credis: Si meis verbis fidem adhibes.

17. Sororum] Parcarum ; quæ, lanificio suo, hominibus sortem assignare, et eorum vitam nere, creditæ sunt. 18 Contingat] Optantis est.

19 Felicem] Felix vero fuerit materia, si se amari patiatur, aut mutuo amore teneatur puella: quod petit Poëta.

21 Nomen habent] Celebres factæ sunt. Significat vero Auctor amicam

suam, si ipsa velit, carminibus suis nomen gloriamque consecuturam.

Exterrita cornibus] Postquam in vaccam a Jove, Junonis metu, transmutata est: quam fabulam plenissime postea in Metam. videbimus.

Io] Inachi Argivorum flavii fuit filia, quam Jupiter amavit.

22 Quam] Leda est, Castoris et Pollucis mater, quam Jupiter cygni forma indutus vitiavit.

Fluminea] Nimirum cygni aquis et fluviis gaudent.

23 Quæque] Europa est, Agenoris Phoenicum regis filia; quam Jupiter in taurum versus rapuit, ac in Cretam transportavit.

Simulato] Ille enim qui taurus videbatur Jupiter erat.

24 Vara] Introrsum et in se invicem curva; qualia sunt plurima tau.

Nos quoque per totum pariter cantabimur orbem;
Junctaque semper erunt nomina nostra tuis.

25

Nos etiam pariter celebrabimur per omnes terras, et laus nostra semper erit con.

nexa tuæ.

............

Exc. D. pressa.-25 Francius emend. Tu quoque per totum par. cantaberis orb.

rorum cornua.

NOTE

26 Nomina] Atque adeo laudes.

ELEGIA IV.

Amicam, qua arte, quibusve nutibus in cœna præsente viro uti debeat, admonet.

VIR tuus est epulas nobis aditurus easdem:
Ultima cœna tuo sit, precor, illa viro.
Ergo ego dilectam tantum conviva puellam
Aspiciam? tangi quem juvet, alter erit?
Alteriusque sinus apte subjecta fovebis?
Injiciet collo, cum volet, ille manum?

5

Maritus tuus venturus est nobiscum ad idem convivium. Oro illa sit ultima cœna marito tuo. Ergo ego conviva intuebor tantum puellam amatam? alius erit, cui gratum sit tangi? Et apposite subdita calefacies pectora alterius? Ille impo

1 Nobis aditurus P. et Me. vulgo nobiscum.-5 Multi sinu dextram subjecta : F. sinus dextram: R. sinum dextra: unus V. Alterius capiam dextram: alius cum Arund. Alteriusque apte dextram: unus Med. Alteriusque sinu dextram

NOTÆ

1 Nobis] Pro nobiscum, quod est in aliis. Græcismus; quo et Claudianus,

et Lucretius, et ipse Cicero usus est.