Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Volveret, Eurydicen vox ipsa et frigida lingua,
Ah! miseram Eurydicen, animâ fugiente, vocabat;
Eurydicen toto referebant flumine ripæ. »

Hæc Proteus: et se jactu dedit æquor in altum ; Quàque dedit, spumantem undam sub vertice torsit. At non Cyrene; namque ultrò affata timentem: << Nate, licet tristes animo deponere curas. Hæc omnis morbi causa; hinc miserabile Nymphæ, Cum quibus illa choros lucis agitabat in altis, Exitium misêre apibus. Tu munera supplex Tende, petens pacem, et faciles venerare Napaas: Namque dabunt veniam votis irasque remittent. Sed modus orandi qui sit, priùs ordine dicam. >> Quattuor eximios præstanti corpore tauros, Qui tibi nunc viridis depascunt summa Lycæi, Delige, et intactâ totidem cervice juvencas. Quattuor his aras alta ad delubra Dearum Constitue, et sacrum jugulis demitte cruorem, Corporaque ipsa boum frondoso desere luco. Post, ubi nona suos aurora os enderit ortus, Inferias Orphei Lethæa papavera mittes; Placatam Eurydicen vitula venerabere cæsâ; Et nigram mactabis ovem, lucumque revises. >> Haud mora: continuò matris præcepta facessit: Ad delubra venit; monstratas excitat aras; Quattuor eximios præstanti corpore tauros Ducit, et intactâ totidem cervice juvencas. Post, ubi mona suos aurora induxerat ortus, Inferias Orphei mittit, lucumque revisit. Hic verò, subitum ac dictu mirabile monstrum Aspiciunt, liquefacta boum per viscera toto Stridere apes utero, et ruptis effervere costis, Immensasque trahi nubes; jamque arbore summâ Confluere, et lentis uvam demittere ramis.

Hæc super arvorum cultu pecorumque canebam, Et super arboribus, Cæsar dùm magnus ad altum Fulminat Euphratem bello, victorque volentes Per populos dat jura, viamque affectat Olympo.

Illo Virgilium me tempore dulcis alebat Parthenope, studiis florentem ignobilis otî, Carmina qui lusi pastorum, audaxque juventa, Tityre, te patulæ cecini sub tegmine fagi.

VIRGILII MARONIS

ENEIS.

LIBER I.

ARGUMENTUM.

Vs. Propositio et invocatio. -- 12 Junonis in Carthaginem studium, 34 Deæ questus, dùm Eneas per mare Thyr64 Ejusdem verba ad

odium in Trojanos.

rhenum navigat.

-

-

olum.

[ocr errors]

81 Describi

tur tempestas; -- 124 à Neptuno placatur. bycum littus appellunt. -- 180 Æneæ venatio;

-

[blocks in formation]

cios. 223 Venus, de suis sollicita, Jovem alloquitur. Ille contrà rescratà fatorum serie, filiam solatur 305 Quæ Æneæ, explo randæ regionis causà oberranti, se obviam præbet; cumque docet haud longè Carthaginem abesse, quam, interfecto conjuge Sichæo et relicta Tyro patria, condebat Dido. Suadet ut ejus aulam adeat ubi dispersos procellà socios reperturus sit. -- 411 Æneas, matris beneficio, nube cinctus, Carthaginem ingreditur, et novæ urbis opera miratur ; 450 imprimis pictos in tabulis præcipuos Trojani belli eventus. -- 494 Solio regina insedit naufragique admittuntur Trojani: Ilionei oratio. -- 561 Respondet Dido. -- 586 Quam, ruptâ nube, compellat Æneas. 613 Illa respondet, hospitesque ma

gnificè excipit.

-

-

-

657 Venus, isti hospitio non satis fidens, in locum Ascanii, in Idaliæ lucis sopiti, Cupidinem substituit, qui reginam Enea amore incendit.

[ILLE ego qui quondam gracili modulatus avenâ
Carmne, et, egressus silvis, vicina coegi,
Ut quamvis avido parerent arva colono,
Gratum opus agricolis; at nunc horrentia Martis.

ARMA, virumque cano, Trojæ qui primus ab oris

Italiam, fato profugus, Lavinaque venit
Littora: multùm ille et terris jactatus et alto
Vi Superum, sævæ memorem Junonis ob iram;
Multa quoque et bello passus dùm conderet urbem,
Inferretque Deos Latio: genus undè latinum,
Albanique patres, atque alta monia Romæ.
Musa, mihi causas memora, quo numine læso,
Quidve dolens regina Deûm, tot volvere casus
Insignem pietate virum, tot adire labores,
Impulerit. Tantæne animis cœlestibus ira!
Ürbs antiqua fuit (Tyrii tenuêre coloni)
Carthago, Italiam contra, tiberinaque longè
Ostia, dives opum, studiisque asperrima belli;
Quam Juno fertur terris magis omnibus unam
Posthabitâ coluisse Samo. Hic illius arma,
Hic currus fuit: hoc regnum Dea gentibus esse,
Si quà fata sinant, jam tùm tenditque fovetque.
Progeniem sedenim trojano à sanguine ducí
Audierat, tyrias olim quæ verteret arces;
Hinc populum latè regem, belloque superbum,
Venturum excidio Libyæ: sic volvere Parcas.

Id metuens, veterisque memor Saturnia belli
Prima quod ad Trojam pro caris gesserat Argis:
Necdum etiam causæ irarum, sævique dolores
Exciderant animo. Manet altâ mente repostum
Judicium Paridis, spretæque injurias forma,
Et genus invisum, et rapti Ganymedis honores:
His accensa super, jactatos æquore toto

Troas, relliquias Danaûm atque immitis Achillei,
Arcebat longè Latio; multosque per annos
Errabant acti fatis maria omnia circum.
Tantæ molis erat romanam condere gentem!
Vix è conspectu siculæ telluris in altum
Vela dabant læti, et spumas salis ære ruebant,
Quùm Juno, æternum servans sub pectore vulnus,
Hæc secum: « Mene incepto desistere victam,
Nec posse Italiâ Teucrorum avertere regem!
Quippè vetor fatis. Pallasne exurere classem
Argivûm, atque ipsos potuit submergere ponto,

Unius ob noxam et furias Ajacis Oilei?
Ipsa, Jovis rapidum jaculata è nubibus ignem,
Disjecitque rates, evertitque æquora ventis ;
Illum exspirantem transfixo pectore flammas
Turbine corripuit, scopuloque inflixit acuto.
Ast ego, quæ Divûm incedo regina, Jovisque
Et soror et conjux, unâ cum gente tot annos
Bella gero! Et quisquam numen Junonis adoret
Prætereà, aut supplex aris imponat honorem? >>
Talia flammato secum Dea corde volutans,
Nimborum in patriam, loca feta furentibus Austris,
Eoliam venit. Hic vasto rex Æolus antro
Luclantes ventos tempestatesque sonoras
Imperio premit, ac vinclis et carcere frenat.
Illi indignantes magno cum murmure montis
Circum claustra fremunt. Celsâ sedet Æolus arce,
Sceptra tenens, mollitque animos, et temperat iras.
Ni faciat, maria ac terras cœlumque profundum
Quippè ferant rapidi secum, verrantque per auras.
Sed pater omnipotens speluncis abdidit atris,
Hoc metuens; molemque et montes insuper altos
Imposuit; regemque dedit, qui fœdere certo
Et premere et laxas sciret dare jussus habenas.

Ad quem tùm Juno supplex his vocibus usa est: «Hole (namque tibi Divům pater atque hominum rex Et mulcere dedit fluctus, et tollere vento), Gens inimica mihi tyrrhenum navigat æquor, Ilium in Italiam portans, victosque Penates: Incute vim ventis, submersasque obrue puppes; Aut age diversas, et disjice corpora ponto. Sunt mihi bis septem præstanti corpore Nymphæ, Quarum, quæ formâ pulcherrima, Deïopeiam Connubio jungam stabili, propriamque dicabo, Omnes ut tecum meritis pro talibus annos Exigat, et pulchrâ faciat te prole parentem. >> Eolus hæc contrà: « Tuus, ô regina, quid optes Explorare labor; mihi jussa capessere fas est. Tu mihi quodcumque hoc regni, tu sceptra Jovemque Concilias; tu das epulis accumbere Divům,

« ZurückWeiter »