Primus vere rosam atque autumno carpere poma;
Et, quùm tristis hiems etiam nunc frigore saxa
Rumperet, et glacie cursus frenarel aquarum,
Ille comam mollis jam tùm tondebat acanthi,
statem increpitans seram zephyrosque morantes.
Ergò apibus fetis idem atque examine multo
Primus abundare, et spumantia cogere pressis
Mella favis; illi tiliæ, atque uberrima pinus;
Quotque in flore novo pomis se fertilis arbos
Induerat, totidem autumno malura tenebat.
Ille etiam seras in versum distulit ulmos,
Eduramque pyrum, et spinos jam pruna ferentes,
Jamque ministrantem platanum potantibus umbras.
Verùm hæc ipse equidem, spatiis exclusus iniquis,
Prætereo, atque aliis pòst commemoranda relinquo.
Nunc age, naturas apibus quas Jupiter ipse
Addidit expediam; pro quâ mercede, canoros
Curetum sonitus crepitantiaque æra secuta,
Dictao cœli regem pavère sub antro.

Solæ communes natos, consortia tecta
Urbis habent, magnisque agitant sub legibus ævum,
Et patriam sola et certos novêre Penates;
Venturæque hiemis memores, æstate laborem
Experiuntur, et in medium quesita reponunt.
Namque aliæ victu invigilant, et fœdere pacto
Exercentur agris; pars intra septa domorum
Narcissi lacrymam, et lentum de cortice gluten,
Prima favis ponunt fundamina, deindè tenaces
Suspendunt ceras; aliæ, spem gentis, adultos
Educunt fetus; aliæ purissima mella

Stipant, et liquido distendunt rectare cellas.
Sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti;
Inque vicem speculantur aquas et nubila cœli;
Aut onera accipiunt venientûm; aut, agmine facto,
Ignavum fucos pecus à præsepibus arcent.
Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella.
Ac veluti lentis Cyclopes fulmina massis
Quùm properant, alii taurinis follibus auras
Accipiunt redduntque; alii stridentia tingunt

Era lacu; gemit impositis incudibus Etna.
Illi inter sese magnå vi brachia tollunt
In numerum, versantque tenaci forcipe ferrum.
Non aliter (si parva licet componere magnis)
Cecropias innatus apes amor urget habendi,
Munere quamque suo. Grandævis oppida curæ,
Et munire favos, et dædala fingere tecta.
At fessæ multâ referunt se nocte minores,
Crura thymo plenæ pascuntur et arbuta passìm,
Et glaucas salices, casiamque, crocumque rubentem,
pinguem tiliam, et ferrugineos hyacinthos,
Omnibus una quies operum, labor omnibus unus,
Manè ruunt portis; nusquàm mora; rursùs, easdem
Vesper ubi è pastu tandem decedere campis
Admonuit, tum tecla petunt, tùm corpora curant:
Fit sonitus, mussantque oras et limina circum.
Post, ubi jam thalamis se composuere, siletur
In noctem, fessosque sopor suus occupat artus.
Nec verò à stabulis, pluviâ impendente, recedunt
Longiùs, aut credunt cœlo adventantibus Euris:
Sed circùm tutæ sub moenibus urbis aquantur,
Excursusque breves tentant ; et sæpè lapillos,
Ut cymba instabiles fluctu jactante saburram,
Tollunt his sese per inania nubila librant.

:

Illum adeò placuisse apibus mirabere morem, Quòd nec concubitu indulgent, nec corpora segnes In Venerem solvunt, aut fetus nixibus edunt: Verùm ipsæ è foliis natos et suavibus herbis Ore legunt; ipsæ regem parvosque Quirites Sufficiunt, aulasque et cerea regna refingunt. Sæpè etiam duris errando in cotibus alas Attrivêre, ultròque animam sub fasce dedêre : Tantus amor florum, et generandi gloria mellis! Ergò ipsas quamvis angusti terminus ævi Excipiat (neque enim plus septima ducitur æstas); At genus immortale manet, multosque per annos Stat fortuna domûs, et avi numerantur avorum.

Prætereà regem non sic Ægyptus, et ingens Lydia, nec populi Parthorum, aut Medus Hydaspes,

Observant. Rege incolumi, mens omnibus una est;
Amisso, rupêre fidem, constructaque mella
Diripuêre ipsæ, et crates solvêre favorum.
Ille operum custos; illum admirantur, et omnes
Circumstant fremitu denso, stipantque frequentes,
Et sæpè attollunt humeris, et corpora bello
Objectant pulchramque petunt per vulnera mortem.
His quidam signis, atque hæc exempla secuti,
Esse apibus partem divinæ mentis, et haustus
Æthereos dixêre: Deum namque ire per omnes
Terrasque, tractusque maris, cœlumque profundum :
Hinc pecudes, armenta, viros, genus omne ferarum,
Quemque sibi tenues nascentem arcessere vitas;
Scilicet huc reddi deindè ac resoluta referri
Omnia, nec morti esse locum; sed viva volare
Sideris in numerum, atque alto succedere cœlo.
Si quandò sedem angustam servataque mella
Thesauris relines, priùs haustu sparsus aquarum
Ora, fove, fumosque manu prætende sequaces
(Bis gravidos cogunt fetus, duo tempora messis
Taygete simul os terris ostendit honestum
Pleias, et Oceani spretos pede reppulit amnes;
Aut eadem sides fugiens ubi Piscis aquosi
Tristior hibernas cœlo descendit in undas).
Illis ira modum supra est, læsæque venenum
Morsibus inspirant, et spicula cæca relinquunt
Affixæ venis, animasque in vulnere ponunt.

Sin duram metues hiemem, parcesque futuro,
Contusosque animos et res miserabere fractas;
At suffire thymo, cerasque recidere inanes
Quis dubitet? nam sæpè favos ignotus adedit
Stellio, lucifugis congesta cubilia blattis,
Immunisque sedens aliena ad pabula fucus,
Aut asper crabro imparibus se immiscuit armis,
Aut dirum tineæ genus; aut invisa Minervæ
la foribus laxos suspendit aranea casses.
Quò magis exhaustæ fuerint, hoc acrius omnes
Incumbent generis lapsi sarcire ruinas,
Complebuntque foros, et floribus horrea texent.

Si verò (quoniam casus apibus quoque nostros Vita tulit) tristi languebunt corpora morbo, Quod jam non dubiis poteris cognoscere signis: Continuò est ægris alius color; horrida vultum Deformat macies; tùm corpora luce carentum Exportant tectis, et tristia funera ducunt.

Aut illæ pedibus connexæ ad limina pendent,
Aut intùs clausis cunctantur in ædibus omnes,
Ignavæque fame, et contracto frigore pigræ.
Tum sonus auditur gravior, tractimque susurrant,
Frigidus ut quondam silvis immurmurat Auster;
Ut mare sollicitum stridet refluentibus undis;
Estuat ut clausis rapidus fornacibus ignis.

Hic jam galbaneos suadebo incendere odores,
Mellaque arundineis inferre canalibus, ultrò
Hortantem, et fessas ad pabula nota vocantem.
Proderit et tunsum gallæ admiscere saporem,
Arentesque osas, aut igni pinguia multo
Defruta, vel psythiâ passos de vite racemos,
Cecropiumque thymum, et grave olentia centaurea.
Est etiam flos in pratis, cui nomen amello
Fecêre agricolæ, facilis quærentibus herba :
Namque uno ingentem tollit de cespite silvam,
Aureus ipse; sed in foliis, quæ plurima circùm
Funduntur, violæ sublucet purpura nigræ.
Sæpe Deûm nexis ornate torquibus aræ,
Asper in ore sapor; tonsis in vallibus illura
Pastores et curva legunt prope flumina Mellæ.
Hujus odorato radices incoque Baccho,
Pabulaque in foribus plenis appone canistris.

Sed, si quem proles subitò defecerit omnis, Nec, genus undè novæ stirpis revocetur, habebit, Tempus et Arcadii memoranda inventa magistri Pandere, quoque modo cæsis jam sæpè juvencis Insincerus apes tulerit cruor. Altiùs omnem Expediam, primâ repetens ab origine, famam. Nam quà Pellæi gens fortunata Canopi Accolit effuso stagnantem flumine Nilum, Et circum pictis vehitur sua rura phaselis ;

Quaque pharetrate vicinia Persidis urget,
Et viridem Ægyptum nigrá fecundat arenâ,
Et diversa ruens septem discurrit in ora
Usque coloratis amnis devexus ab Indis :
Omnis in hac certam regio jacit arte salutem.
Exiguus primùm, atque ipsos contractus ad usus
Eligitur locus: hunc angustique imbrice tecti
Parietibusque premunt arctis, et quattuor addunt,
Quattuor à ventis, obliquâ luce fenestras.
Tum vitulus, bimâ curvans jam cornua fronte,
Quæritur: huic geminæ nares et spiritus oris
Multa reluctanti obstruitur, plagisque peremplo
Tunsa per integram solvuntur viscera pellem.
Sic positum in clauso linquunt, et ramea costis
Subjiciunt fragmenta, thymum, casiasque recentes.
Hoc geritur, Zephyris primùm impellentibus undas,
Antè novis rubeant quàm prata coloribus, antè
Garrula quàm tignis nidum suspendat hirundo.
Intereà teneris tepefactus in ossibus humor
Astuat, et visenda modis animalia miris,
Trunca pedum primo, mox et stridentia pennis
Miscentur, tenuemque magis, magis aera carpunt;
Donec, ut æstivis effusus nubibus imber,
Erupêre, aut ut nervo pulsante sagittæ,
Prima leves ineunt si quandò prælia Parthi.

Quis Deus hanc, Muse, quis nobis extudit artem ?
Undè nova ingressus hominum experientia cepit?
Pastor Aristæus, fugiens Peneïa Tempe,
Amissis, ut fama, apibus morboque fameque,
Tristis ad extremi sacrum caput adstitit amnis,
Multa querens; atque hâc affatus voce parentem :
« Mater Cyrene! mater! quæ gurgitis hujus
Ima tenes, quid me præclarâ stirpe Deorum
(Si modò, quem perhibes, pater est Thymbræus Apollo),
Invisum fatis genuisti? aut quò tibi nostrî
Pulsus amor? Quid me cœlum sperare jubebas?
En etiam hunc ipsum vitæ mortalis honorem,
Quem mihi vix frugum et pecudum custodia solers
Omnia tentanti extuderat, ie matre, relinquo!