His adjungit Hylan nautæ quo fonte relictum
Clamâssent, ut littus, HYLA, HYLA, omne sonaret:
Et fortunatam, si nunquàm armenta fuissent,
Pasiphaen nivei solatur amore javenci.
Ah! virgo infelix, quæ te dementia cepit!
Protides implêrunt falsis mugitibus agros;
At non lam turpes pecudum tamen ulla secula est
Concubitus, quamvis collo timuisset aratrum,
Et sæpè in lævi quasisset cornua fronte.
Ah! virgo infelix, tu nunc in montibus erras;
Ille, latus niveum molli fultus hyacintho,
Ilice sub nigrå pallentes ruminat herbas,
Aut aliquaminmagno sequiturgrege.Claudite,Nymphæ,
Dictæ Nymphæ, nemorum jam claudite saltus;
Si quà fortè ferant oculis sese obvia nostris
Errabunda bovis vestigia. Forsitan illum
Aut herbâ captum viridi, aut armenta seculum,
Perducant aliquæ stabula ad Gortynia vacca.
Tùm canit Hesperidum miratam mala puellam :
Tùm Phaetontiadas musco circumdat amaræ
Corticis, atque solo proceras erigit alnos.
Tùm canit errantem Permessi ad flumina Gallum
Aonas in montes ut duxerit una sororum;
Utque viro Phoebi chorus assurrexerit omnis;
Ut Linus hæc illi divino carmine pastor,
Floribus atque apio crines ornstus amaro
Dixerit: « Hos tibi dant calamos, en accipe, Musæ,
Ascræo quos antè seni; quibus ille solebat
Cantando rígidas deducere montibus ornos.
His tibi Grynei nemoris dicatur origo,
Ne quis sit lucus quo se plus jactet Apollo. >>
Quid loquatur Scyllam Nisi, quam fama secuta est, Candida succinctam latrantibus inguina monstris Dulichias vexâsse rates, et gurgite in alto Ah! timidos nautas canibus lacerâsse marinis? Aut ut mutatos Terei narraverit artus? Quas illi Philomela dapes, quæ dona parârit? Quo cursu deserta petiverit, et quibus antè Infelix sua tecta supervolitaverit alis ?
Omnia quæ, Phœbo quondam meditante, beatus Audiit Eurotas, jussitque ediscere lauros, Ille canit; pulsæ referunt ad sidera valles; Cogere donec oves stabulis numerumque referre Jussit, et invito processit Vesper Olympo.
Melibous pastor, quùm aberrantem caprum quæreret, in Corydonem et Thyrsidem incidit, qui, assidente Daphnide, cantu erant decertaturi; et ipse à Daphnide invitatus assidet. Quatuor versus præcinit Corydon; totidem Thyrsis subjicit; et sic vicissim.
MELIBOEUS, CORYDON, THYRSIS.
FORTE Sub argutâ consederat ilice Daphnis,
Compulerantque greges Corydon et Thyrsis in unum;
Thyrsis oves, Corydon distentas lacte capellas:
Ambo florentes ætatibus, Arcades ambo,
Et cantare pares, et respondere parati.
Huc mihi, dùm teneras defendo à frigore myrtos,
Vir gregis ipse caper deerraverat; atque ego Daphnin
Aspicio. Ille ubi me contrà videt: «Ociùs, inquit,
Huc ades, ô Melibee; caper tibi salvus et hædi;
Et, si quid cessare potes, requiesce sub umbra.
Huc ipsi potum venient per prata juvenci ;
Hic viridis tenerâ pretexit arundine ripas
Mincius, èque sacrâ resonant examina quercu. >>
Quid facerem? neque ego Alcippen, nec Phyllida Depulsos à lacte domi quæ clauderet agnos;[habebam, Et certamen erat Corydon cum Thyrside magnum. Posthabui tamen illorum mea seria ludo. Alternis igitur contendere versibus ambo
Cœpère; alternos Musæ meminisse volebant.
Hos Corydon, illos referebat in ordine Thyrsis.
Nymphæ, noster amor, Libethrides, aut mihi carmen,
Quale meo Codro, concedite (proxima Phœbi
Versibus ille facit); aut, si non possumus omnes,
Hic arguta sacrâ pendebit fistula pinu.
Pastores, hederâ crescentem ornate poetam,
Arcades, invidiâ rumpantur ut ilia Codro:
Aut, si ultra placitum laudârit, baccare frontem
Cingite, ne vati noceat mala lingua futuro.
Setosi caput hoc apri tibi, Delia, parvus
Et ramosa Mycon vivacis cornua cervi.
Si proprium hoc fuerit, lævi de marmore tota
Puniceo stabis suras evincta cothurno.
Sinum lactis, et hæc te liba, Priape, quotannis
Exspectare sat est: custos es pauperis horti.
Nunc te marmoreum pro tempore fecimus; at tu,
Si fetura gregem suppleverit, aureus esto.
Nerine Galatea, thymo mihi dulcior Hyblæ,
Candidior cycnis, hederâ formosior albâ,
Quùm primùm pasti repetent præsepia tauri,
Si qua tui Corydonis habet te cura, venito.
Imò ego Sardois videar tibi amarior herbis,
Horridior rusco, projectâ vilior algâ,
Si mihi non hæc lux toto jam longior anno est.
Ite domum, pasti, si quis pudor, ite, juvenci.
Muscosi fontes, et somno mollior herba,
Et que vos rarâ viridis tegit arbutus umbra,
Solstitium pecori defendite : jam venit æstas
Torrida, jam læto turgent in palmite gemmæ.
Hic focus et tædæ pingues, hic plurimus ignis
Semper, et assiduâ postes fuligine nigri :
Hic tantùm Boreæ curamus frigora, quantùm
Aut numerum lupus, aut torrentia flumina ripas.
Stant et juniperi, et castanea hirsute;
Strata jacent passim sua quâque sub arbore poma; Omnia nunc rident: at, si formosus Alexis Montibus his abeat, videas et flumina sicca.
Aret ager; vitio moriens sitit aeris herba;
Liber pampineas invidit collibus umbras:
Phyllidis adventu nostræ nemus omne virebit;
Jupiter et lato descendet plurimus imbri.
Populus Alcidæ gratissima, vitis Iaccho,
Formosa myrtus Veneri, sua laurea Phœbo,
Phyllis amat corylos; illas dùm Phyllis amabit,
Nec myrtus vincet corylos, nec laurea Phobi.
Fraxinus in silvis pulcherrima, pinus in hortis,
Populus in fluviis, abies in montibus altis:
Sæpiùs at si me, Lycida formose, revisas,
Fraxinus in silvis cedat tibi, pinus in hortis.
Hæc memini, et victum frustrà contendere Thyrsin. Ex illo Corydon Corydon est tempore nobis.
Duorum pastorum, Damonis et Alphesiboi, carmina recitantur à poetâ. In Damonis carinine, gravis narratur dolor alicujus pastoris, cui Nisa puella Mopsum rivalem prætulerat ; in Alphesibai, mulier Daphnin, à quo desertam se esse putabat, incantationibus magicis
DAMON, ALPHESIBOEUS.
PASTORUM musam Damonis et Alphesibai,
Immemor herbarum quos est mirata juvenca
Certantes, quorum stupefactæ carmine lynces.
Et mutata suos requiêrunt flumina cursus,
Damonis musam dicemus et Alphesibai.
Tu mihi seu magni superas jam saxa Timavi,
Sive oram Illyrici legis æquoris; en erit unquàm
Ille dies, mihi quàm liceat tua dicere facta?
En erit ut liceat totum mihi ferre per orbem
Sola Sophocleo tua carmina digna cothurno?
A te principium; tibi desinet: accipe jussis
Carmina cœpta tuis, atque hanc sine tempora circum
Inter victrices hederam tibi serpere lauros.
Frigida vix cœlo noctis decesserat umbra,
Quùm ros in tenerâ pecori gratissimus herbâ,
Incumbens tereti Damon sic cœpit olivæ,
Nascere, præque diem veniens age, Lucifer, almum: Conjugis indigno Nisa deceptus amore
Dùm queror, et Divos (quanquam nil testibus illis
Profeci) extremâ moriens tamen alloquor hora.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mænalus argutumque nemus pinosque loquentes Semper habet: semper pastorum ille audit amores, Panaque, qui Primus calamos non passus inertes. Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mopso Nisa datur! Quid non speremus amantes?
|