Ordinis contra tenorem talium litterarum quomodolibet molestentur. In quorum fidem et testimonium has nostras litteras aliis litteris pretactis transfigi jussimus et nostri sigilli ad causas appensione communiri. Datum anno a Nativitate Domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo septimo, mensis Februarii die vicesima sexta. Pro domino sigillifero Nicolaus Souck.

Universis et singulis presentes litteras visuris et audituris, Officialis Capituli Leodiensis, salutem in Christo sinceram et subscriptorum agnoscere veritatem. Noveritis nos tenuisse, vidisse, inspexisse et diligenter examinasse certam litteram pergamenam recolende memorie domini Philippi miseratione divina Firmaniensis episcopi, Apostolice Sedis Legati, ejus oblongo glauce cere sigillo in cordula blavei coloris, more in talibus solito, impendente sigillatam, prout hec prima facie apparebant, nobis per venerabilem et religiosum virum, dominum Lambertum de Upey, Ordinis sancti Sepulchri Dominici Jherosolimitani expresse professum, rectoremque perpetuum capelle sancti Martini Bierbacensis, Leodiensis diocesis, tamquam procuratorem, ut asseruit, Prioris et conventuum ac Fratrum ipsius Ordinis per totam Alamaniam bassam constitutorum, deputatum et constitutum, ac nomine omnium eorumdem presentatam et per nos receptam, cujus tenor sequitur et est talis: (Suit la lettre donnée sous le n° 25).

Cum qua quidem littera de presenti copia sive Vidimus collationem per notarium et testes subscriptos fieri fecimus diligentem, et comperto per eam, copiam seu Vidimus hujusmodi cum preinserta littera in omnibus et per omnia concordare, nihilque additum vel subtractum fuisse, quod facti substantiam immutet, aut variet intellectum, idcirco nos ad petitionem prefati domini Lamberti, asserentis et dicentis se et confratres suos dicti Ordinis littera originali pretacta in diversis mundi partibus indigere, quibus eam propter viarum discrimina nimium foret periculosum deferre, presentem copiam seu presens Vidimus per predictum notarium subscribi et signari mandavimus ac sigilli predicti Capituli, quo in similibus et ad lites utimur,

appensione communiri jussimus. Datum et actum Leodii in curia nostra, qua ad jura reddendum et judiciales actus exercendum pro tribunali sedere consuevimus, anno a Nativitate Domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio, Indictione undecima, mensis Julii die vicesima octava, hora Primarum seu causarum de mane, Pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri Pii divina Providentia Pape Secundi anno quinto, presentibus ibidem discretis viris, domino Tilmanno de Odeur, presbytero capellano in ecclesia Leodiensi et subclaustrario ejusdem ecclesie, et Joanne de Brecht clerico, testibus ad premissa vocatis specialiter et rogatis.

Et ego Joannes de Broichusen, clericus Trajectensis, sacris apostolica et imperiali auctoritatibus, necnon venerabilium ecclesie curieque Leodiensis notarius, quia precopiate littere exhibitioni, receptioni, tensioni, visioni, inspectioni et examinationi, omnibusque et singulis aliis prenarratis, dum modo et forma prescriptis fierent et agerentur, interfui eaque sic fieri vidi et audivi, atque collationem suprascriptam feci et facere juvi una cum testibus suprascriptis, ideo presentes litteras per alium, me legitime prepedito, scriptas instar publici instrumenti, copiam seu Vidimus hujusmodi in se continentem, de mandato venerabilis viri domini Officialis Capituli Leodiensis prefati, exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signoque publico et subscriptione meis solitis et consuetis, una cum appensione sigilli ejusdem Capituli, quo idem dominus Officialis in litibus et actibus judicialibus utitur, corroboravi, rogatus etiam et specialiter requisitus.

1473, 17 Juillet.

Registre A p. 46 et B fol. 20.

N° 46.

Godefroid Milter, Doyen de la Collégiale du St-Esprit à Ruremonde, à la prière de Jean a Broick, Prieur du couvent de Mont-Ste-Odile, donne copie authentique d'un Vidimus de l'Official du Chapitre de Liége.

In nomine Domini. Amen. Universis et singulis presentes litteras presensve instrumentum publicum inspecturis, Godefridus Milter, Decanus ecclesie collegiate Sancti Spiritus, oppidi Ruremundensis, Leodiensis diocesis, salutem in Domino sempiternam. Noveritis quod

honorabilis et religiosus vir, dominus Joannes de Aabrouck, Prior domus seu conventus Fratrum Montis sancte Odilie, siti in territorio castri de Montfort, ducatus Gelrensis, Ordinis sancti Sepulchri Dominici Jherosolimitani, dicte diocesis, tenens et habens in suis manibus quasdam litteras pergamenas domini Officialis venerabilis Capituli Leodiensis, copiam seu Vidimus certarum litterarum aliarum in se continentes, sigillo rotundo predicti Capituli de viridi cera, capse glauce ceree impresso, in cordula sericea viridis coloris, eisdem litteris impenderte, sigillatas, signoque et subscriptione discreti viri Johannis de Broichusen, clerici Trajectensis diocesis, publici sacris apostolica et imperiali auctoritatibus, necnon venerabilium prefatarum ecclesie curieque Leodiensis notarii, ut prima facie apparebat, rite signatas, easdemque litteras nobis coram notario et testibus infrascriptis exhibuit, cum ea supplicatione, quatenus ad perpetuam rei memoriam hujusmodi litteras transsumere et excopiari facere vellemus et dignaremur, quia, ut dictus dominus Joannes Prior subjunxit, asseruit se et confratres suos litteris pretactis in diversis mundi partibus indigere, in quibus eas propter viarum discrimina periculosum foret deferre. Nos igitur supplicationi hujusmodi, tamquam juste, favorabiliter annuentes, et attendentes quod justa petentibus non sit denegandus assensus, prefatas litteras dicti domini Officialis ad nos recepimus, inspeximus et diligenter examinavimus, invenimusque eas sanas et integras, non vitiatas, non cancellatas nec in aliqua. sui parte suspectas, sed omni prorsus vitio et suspicione, ut apparebat, carentes; quare ad petitionem prelibati domini Johannis Prioris, pretactas litteras de verbo ad verbum diligenter transsumi et excopiari fecimus hujusmodi sub tenore: (Suit le Vidimus donné sous le n° précédent).

Unde nos Godefridus, Decanus prefatus, habitis desuper (et) servatis collatione et auscultatione diligentibus cum supradictis litteris prelibati domini Officialis, in testimonium omnium, et singulorum premissorum presentes litteras seu presens publicum instrumentum exinde fieri et per notarium scribamque nostrum subscriptum subscribi et signari mandavimus, sigillique nostri, quo utimur, fecimus appensione muniri. Datum et actum in oppido Ruremundensi, in loco capitulari domus Fratrum Carthusianorum, sub anno a Nativitate Domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, Indi

ctione sexta, die Sabbati mensis Julii decima septima, hora Vesperarum vel quasi, Pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri, domini Sixti divina Providentia Pape Quarti anno secundo, presentibus ibidem honorabilibus et discretis viris, domino Henrico de Merwick, rectore parochialis ecclesie in Arsen, Coloniensis, et domino Michaële de Valkenborch presbytero, Leodiensis diocesis, testibus fidedignis ad premissa vocatis specialiter et rogatis.

Et ego Theodoricus Coelman de Xanctis, clericus Coloniensis diocesis, publicus sacra imperiali auctoritate notarius, quia premissis omnibus et singulis, dum sic ut premittitur coram venerabili viro, domino Decano prelibato, et per eum fierent et agerentur, una cum prenominatis testibus presens interfui, et sic fieri vidi et audivi, atque collationem suprascriptam feci et facere juvi, idcirco presentes litteras manu alterius, me aliis occupato negotiis, scriptas exinde de mandato dicti domini Decani confeci et in hanc publicam formam redegi, signoque et manu meis solitis et consuetis hic nie propria manu subscribendo signavi, in testimonium veritatis omnium et singulorum premissorum rogatus et requisitus.

Registre A p. 45, B fol. 19 vo.

N° 47.

Résumé des indulgences accordées à l'Ordre du St.-Sepulcre.

In nomine Domini Amen. He sunt indulgentie Ordinis Dominici Sepulchri et ejus membrorum, ex diversis privilegiis compilate: Quicunque causa devotionis seu peregrinationis et in spiritu humilitatis ad eos accesserint, aut qui ad fabricam seu reparationem, ornamenta, luminaria vel alia necessaria ipsius ecclesie manus porrexerint adjutrices, aut in extremo laborantes quicquam legaverint facultatum, vel in sanctam eorum Fraternitatem statuerint se collegas tantum, beneficium et indulgentias consequentur: Papa ALEXANDER, INNOCENTIUS, NICOLAUS, URBANUS, BENEDICTUS, HONORIUS et CLEMENS, unusquisque eorum septimam partem penitentie injuncte relaxat in Domino. Item BONIFACIUS, BENEDICTUS XI, et CLEMENS ulumus omnes libertates seu exemptiones ejusdem Ordinis confirmant; et de usuris recipiendis, et rapinis et aliis male acquisitis, dummodo nesciatur quibus reddi

debeant, et de redemptionibus et commutationibus votorum et peregrinationum omnium, Jherosolymitano dumtaxat excepto, usque ad summam mille marcharum puri argenti recipere valeant. Item feria sexta majoris ebdomade, et in Divisione Apostolorum, qua die est dedicatio Jherosolimitane ecclesie, invenitur remissio omnium peccatorum. Item a Cardinalibus multis, Patriarchis, Archiepiscopis et Episcopis plurimis tot indulgentie et carene, ad quot eorum summa se extendit. Et eisdem benefactoribus peccata oblita, vota fracta, offensa patrum et matrum, absque injectione manuum, remittuntur. Item URBANUS IV statuit et indulsit omnibus, qui eorum Fraternitatum assumpserint, si forte ecclesie, ad quas pertinent, a divinis fuerint interdicte, ipsosque mori contingeret, sepultura ecclesiastica non negetur, nisi publici usurarii aut excommunicati vel nominatim fuerint interdicti.

Et he indulgentie incipiunt in Dominica in Passione Domini, in die Palmarum, in die Pasche, in die Ascensionis, in die Penthecostes, in die Magdalene, in die Omnium Sanctorum et in die Animarum, in die Nativitatis Domini, in die Circumcisionis Domini, et Epiphanie, et in dedicationibus ecclesiarum, diebus omnibus Apostolorum, et in quatuor festivitatibus Virginis Marie, et per Octavas omnium istorum festorum, et omnibus diebus Dominicis usque ad Adventum Domini. Registre A p. 52 et B fol. 23.

N° 48.

1476, 6 Avril. Accord des échevins et de la commune de MontSte-Odile avec le couvent du St-Sépulcre sur la propriété et les limites de la montagne où le couvent est bâti (39). Original, sur parchemin, aux archives de la ville de Ruremonde.

N° 49.

1478, 22 Mai. - Cathanius, Archiprieur de Pérouse, Maître-général de l'Ordre du St-Sépulcre de Jérusalem, incorpore Jean Aabrock, Prieur de l'église et du monastère de Ste-Odile, et ses religieux du St-Sépulcre, au dit Ordre, et leur prescrit l'habit à porter (39). Registre A p. 73.

(39) V. le document dans le Codex diplomaticus Bergensis, t. II sous l'année mentionnée.