Mirantem flentemque et tangere monstra parantem
Fugit anum, latebramque petit; aptumque colori
Nomen habet, variis stellatus corpora guttis.
Delphice, tempus erat, quo te pastoria pellis
Texit, onusque fuit baculum silvestre sinistrae,
Alterius dispar septenis fistula cannis.
Dumque amor est curae, dum te tua fistula mulcet,
5 Incustoditae Pylios memorantur in agros
Processisse boves. Videt has Atlantide Maia
Natus, et arte sua silvis occultat abactas.
Senserat hoc furtum nemo nisi notus in illo
Rure senex, Battum vicinia tota vocabat.
10 Divitis hic saltus herbosaque pascua Nelei
Nobiliumque greges custos servabat equarum.
Hunc timuit blandaque manu seduxit, et illi
Quisquis es, hospes," ait "si forte armenta requiret Haec aliquis, vidisse nega. Neu gratia facto 15 Nulla rependatur, nitidam cape praemia vaccam." Et dedit. Accepta voces has reddidit hospes : "Tutus eas; lapis iste prius tua furta loquetur." Et lapidem ostendit. Simulat Jove natus abire; Mox redit, et versa pariter cum voce figura: "Rustice, vidisti si quas hoc limite" dixit "Ire boves, fer opem furtoque silentia deme. Juncta suo pretium dabitur tibi femina tauro." At senior, postquam merces geminata, "Sub illis Montibus" inquit "erunt." Et erant sub montibus illis. 25 Risit Atlantiades et "Me mihi, perfide, prodis? Me mihi prodis?" ait, perjuraque pectora vertit In durum silicem, qui nunc quoque dicitur Index; Inque nihil merito vetus est infamia saxo.
Daedalus interea, Creten longumque perosus
Exilium tactusque loci natalis amore,
Clausus erat pelago. "Terras licet" inquit "et undas
Obstruat, at caelum certe patet: ibimus illac.
5 Omnia possideat, non possidet aëra Minos."
Dixit, et ignotas animum dimittit in artes
Naturamque novat. Nam ponit in ordine pennas
A minima coeptas, longam breviore sequente,
Ut clivo crevisse putes. Sic rustica quondam
10 Fistula disparibus paulatim surgit avenis.
Tum lino medias et ceris alligat imas,
Atque ita compositas parvo curvamine flectit,
Ut veras imitetur aves. Puer Icarus una
Stabat, et, ignarus sua se tractare pericla,
15 Ore renidenti modo, quas vaga moverat aura,
Captabat plumas, flavam modo pollice ceram
Mollibat, lusuque suo mirabile patris
Impediebat opus. Postquam manus ultima coeptis
Imposita est, geminas opifex libravit in alas
20 Ipse suum corpus, motaque pependit in aura.
Instruit et natum, "Medio" que
"ut limite curias,
Icare," ait "moneo, ne, si demissior ibis,
Unda gravet pennas, si celsior, ignis adurat.
Me duce carpe viam!" Pariter praecepta volandi
25 Tradit, et ignotas humeris accommodat alas.
Inter opus monitusque genae maduere seniles,
Et patriae tremuere manus.
Dedit oscula nato
Non iterum repetenda suo; pennisque levatus
Ante volat, comitique timet, velut ales, ab alto
30 Quae teneram prolem produxit in aëra nido;
Hortaturque sequi damnosasque erudit artes,
Et movet ipse suas et nati respicit alas.
Hos aliquis, tremula dum captat arundine pisces,
Aut pastor baculo stivave innixus arator
S5 Vidit, et obstupuit, quique aethera carpere possent,
Credidit esse deos. Et jam Junonia laeva
Parte Samos,-fuerant Delosque Parosque relictae--
Dextra Lebynthos erat foecundaque melle Calymne :
Cum puer audaci coepit gaudere volatu,
40 Deseruitque ducem, caelique cupidine tractus
Altius egit iter. Rapidi vicinia solis
Mollit odoratas, pennarum vincula, ceras.
Tabuerant cerae: nudos quatit ille lacertos,
Remigioque carens non ullas percipit auras;
45 Oraque caerulea patrium clamantia nomen
Excipiuntur aqua, quae nomen traxit ab illo.
At pater infelix, nec jam pater, "Icare !" dixit
Icare," dixit " ubi es? qua te regione requiram? "Icare!" dicebat: pennas aspexit in undis, 50 Devovitque suas artes, corpusque sepulcro Condidit; et tellus a nomine dicta sepulti.
17. LATONA CHANGES PEASANTS INTO FROGS.
(Met. VI., 317 ff.)
-Lyciae quoque fertilis agris
Haud impune deam veteres sprevere coloni.
Res obscura quidem est ignobilitate virorum,
Mira tamen. Vidi praesens stagnumque locumque
5 Prodigio notum; nam me jam grandior aevo
Impatiensque viae genitor deducere lectos
Jusserat inde boves, gentisque illius eunti
Ipse ducem dederat. Cum quo dum pascua lustro,
Ecce lacu medio sacrorum nigra favilla
10 Ara vetus stabat, tremulis circumdata cannis.
Restitit et pavido "Faveas mihi" murmure dixit
Dux meus, et simili “Faveas" ego murmure dixi.
Naïadum, Faunine foret tamen ara, rogabam,
Indigenaeve dei, cum talia rettulit hospes :
"Non hac, o juvenis, montanum numen in ara est. Illa suam vocat hanc, cui quondam regia Juno Orbem interdixit, quam vix erratica Delos Errantem accepit, tum cum levis insula nabat. Hinc quoque Junonem fugisse puerpera fertur, 20 Inque suo portasse sinu duo numina, natos.
Jamque Chimaeriferae, cum sol gravis ureret arva,
Finibus in Lyciae longo dea fessa labore
Sidereo siccata sitim collegit ab aestu,
Uberaque ebiberant avidi lactantia nati.
25 Forte lacum mediocris aquae prospexit in imis
Vallibus agrestes illic fruticosa legebant
Vimina cum juncis gratamque paludibus ulvam.
Accessit positoque genu Titania terram
Pressit, ut hauriret gelidos potura liquores.
30 Rustica turba vetant. Dea sic affata vetantes:
Quid prohibetis aquis? usus communis aquarum est. Nec solem proprium natura, neo aëra fecit,
Nec tenues undas: ad publica munera veni.
Quae tamen ut detis, supplex peto. Non ego nostros
Abluere hic artus lassataque membra parabam,
Sed relevare sitim. Caret os humore loquentis,
Et fauces arent, vixque est via vocis in illis.
Haustus aquae mihi nectar erit, vitamque fatebor
Accepisse simul: vitam dederitis in unda.
40 Hi quoque vos moveant, qui nostro brachia tendunt Parva sinu." Et casu tendebant brachia nati.
Quem non blanda deae potuissent verba movere ? Hi tamen orantem perstant prohibere, minasque, Ni procul abscedat, conviciaque insuper addunt. 45 Nec satis est: ipsos etiam pedibusque manuque Turbavere lacus, imoque e gurgite mollem Huc illuc limum saltu movere maligno.
Distulit ira sitim. Neque enim jam filia Coei
Supplicat indignis, nec dicere sustinet ultra
50 Verba minora dea; tollensque ad sidera palmas
"Aeternum stagno" dixit "vivatis in isto!"
Eveniunt optata deae: juvat esse sub undis,
Et modo tota cava submergere membra palude,
Nunc proferre caput, summo modo gurgite nare;
55 Saepe super ripam stagni considere, saepe
In gelidos resilire lacus. Sed nunc quoque turpes
Litibus exercent linguas, pulsoque pudore,
Quamvis sint sub aqua, sub aqua maledicere tentant. Vox quoque jam rauca est, inflataque colla tumescunt, 60 Ipsaque dilatant patulos convicia rictus.
Terga caput tangunt, colla intercepta videntur;
Spina viret, venter, pars maxima corporis, albet;
Limosoque novae saliunt in gurgite ranae.
Immensa est finemque potentia caeli
Non habet, et quicquid superi voluere, peractum est.
Quoque minus dubites, tiliae contermina quercus
Collibus est Phrygiis, modico circumdata muro.
5 Haud procul hinc stagnum est, tellus habitabilis olim, Nunc celebres mergis fulicisque palustribus undae. Juppiter huc specie mortali, cumque parente
Venit Atlantiades positis caducifer alis.
Mille domus adiere locum requiemque petentes:
10 Mille domos clausere serae. Tamen una recepit,
Parva quidem, stipulis et canna tecta palustri,
Sed pia Baucis anus parilique aetate Philemon
Illa sunt annis juncti juvenilibus, illa
Consenuere casa, paupertatemque fatendo
15 Effecere levem nec iniqua mente ferendo.
Nec refert, dominos illic, famulosne requiras:
Tota domus duo sunt, idem parentque jubentque.
Ergo ubi caelicolae parvos tetigere penates
Submissoque humiles intrarunt vertice postes,
20 Membra senex posito jussit relevare sedili,
Quo superinjecit textum rude sedula Baucis.
Inde foco tepidum cinerem dimovit, et ignes
Suscitat hesternos, foliisque et cortice sicco
Nutrit, et ad flammas anima producit anili;
25 Multifidasque faces ramaliaque arida tecto
Detulit, et minuit parvoque admovit aëno;
Quodque suus conjux riguo collegerat horto,
Truncat olus foliis. Furca levat ille bicorni
Sordida terga suis nigro pendentia tigno,
30 Servatoque diu resecat de tergore partem
Exiguam, sectamque domat ferventibus undis.
Interea medias fallunt sermonibus horas,
Concutiuntque torum de molli fluminis ulva
Impositum lecto sponda pedibusque salignis.
35 Vestibus hunc velant, quas non nisi tempore festo
Sternere consuerant: sed et haec vilisque vetusque
Vestis erat, lecto non indignanda saligno.
Accubuere dei. Mensam succincta tremensque
Ponit anus; mensae sed erat pes tertius impar.
40 Testa parem fecit; quae postquam subdita clivum
Sustulit, aequatam mentae tersere virentes.
Ponitur hic bicolor sincerae baca Minervae,
Conditaque in liquida corna autumnalia faece,
Intibaque et radix et lactis massa coacti,
45 Ovaque non acri leviter versata favilla :
Omnia fictilibus. Post haec caelatus eodem Sistitur argento crater, fabricataque fago Pocula, qua cava sunt, flaventibus illita ceris. Parva mora est, epulasque foci misere calentes ; 50 Nec longae rursus referuntur vina senectae, Dantque locum mensis paulum seducta secundis. Hic nux, hic mixta est rugosis carica palmis, Prunaque et in patulis redolentia mala canistris
|