Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

Vossii, Vulpii, Doeringii, Astii commentariis et lectionibus Mitscherlichii. Parum aut nihil praesidii subministrabat: Libro di C. Valerio Catullo tradotto in versi italiani a rincontro del testo latino da Luigi Subleyras nell' anno MDCCLXX. Seconda edizione. Roma, de Romanis 1812.12. cuius lectionem e Corradiniana ac Vulpiana miro modo mixtam deprehendi. Plus sane debeo nupero editori Francogallico: Les noces de Thétis et de Pélée, poëme de Catulle traduit par M. P. L. Ginguené. Paris, Michaud. 1812. 12. quamquam ille neque codices Lutetiae asservatos neque editionem principem, qua par erat, diligentia contulit, maiorem etiam, quam merebatur, Alexandri Guarini recensioni auctoritatem tribuens. Versus aliquot nulla iam arte sine melioribus libris sanandos asterisco praefixo dedi, ut leguntur in Codicibus nunc notis; praestat enim opinor, hac in re artifices imitari, qui antiquorum simulacra trunca picturasque evanidas omissis recentiorum supplementis repraesentare, quam mentita integritate fallere oculos malunt.

In eiusdem poëtae Elegia de coma Berenices praeter subsidia iam memorata ac Valckenarium (Callimachi Elegiarum fragmenta cum elegia Catulli Callimachea collecta atque illustrata a L. C. Valckenaer. Lugd. Bat. 1799. 8.) magno mihi emolumento fuit Hugonis Foscoli [amici mei, Mediolani quum degerem, probe mihi cogniti, postea generosissimi exsulis, Londinii nuper mortui] liber inscriptus: La Chioma di Berenice, poema di Callimaco, tradotto da Valerio Catullo, volgarizzato ed illustrato da Ugo Foscolo. Milano dal Genio tipografico 1803. S. Nam quamvis animi causa optimus poëta eam ediderit, ut umbraticos doctores describeret ac salse derideret, haud indiligenter tamen enotavit varietatem codicum Ambrosianorum quattuor Y. (M. 38.) A. (S. 67.) B. (H. 46.) C. (D. 24.) omnium quidem recentiorum seculi quinti decimi, et, quo pollebat pulchri exquisito sensu, rectius de vera lectione saepe statuit, quam ipse Valckenarius, qui hoc in carmine edendo non minus, etsi alio modo, lusisse censendus est, ut scilicet ingenio indulgeret omnesque doctrinae copias prodige effunderet.

Facilius iam res procedebat in Tibullo post Heynii, Wunderlichii, Vossii, Huschkii ac Bachii curas, ex quibus, nulli obnoxius, quae potissimum placerent, meos in usus converti.

In Propertio, consultis etiam Bahrdtio, Burmanno, Kuinoelio, Lachmannum praecipuum ducem habui. In Ovidii Elegiis Burmannum, in Persio vero Passovium ac Nicolaum Achaintre secutus sum, ratione habita etiam eorum, quae Casaubonus, Reizius, Montius (Satire di A. Persio Flacco, traduzione di Vincenzo Monti. Milano, Genio typogr. 1803. 8.) ac Meisterus (variis in opusculis) ad huius poëtae interpretationem contulerunt. Koenigii commentario careo. Editio quidem Norimbergensis anni 1803. praeter Ebneriani codicis lectiones passim excerptas bonae frugis nihil subministrabat. Primus vero excussi codicem bibliothecae Civium Turicensium (Mss. C. 135.) membranaceum, elegantissime ab Italo librario seculi tertii decimi exaratum ac plerumque cum melioris notae libris facientem.

Quum Sulpiciae satiram denuo recensendam susciperem, ante omnia dispiciendum erat, quaenam obtinuisset lectio ante Vinetum, qua de re ex Schwarzii, Burmanni ac Wernsdorfii editionibus non semper licebat tuto iudicare. At destitutus Ausonii editionibus antiquis, Basileensem anni 1523. apud Valentinum Curionem typis expressam atque ex toto cum Aldina conspirantem pro novae recensionis fundamento habui, ita ut, ubi opus esset, vitiis Aldinae Virorum doctorum measque emendationes substituerem.

Ut ad Iuvenalis satiras quasdam selectas novi saltem aliquid accederet, consului praeter Henninii ac Rupertii editiones codicem membranaceum Turicensem (C. a. 24.) seculi quinti decimi, manu Italica nitide scriptum, cui plerumque cum Parisinis Achaintrii atque editione principe convenit.

His subiunxi primo loco delectum Epigrammatum concinnatum ex Anthologia Burmanni, Collectione Pisaurensi, Martiale et Ausonio, aptumque, ut opinor, et ad lectores exhilarandos et ad usum magistri, qui, dum eum interpretatur, varia literaturae et antiquitatis Romanae capita

strictim attingere poterit. In alteram appendicem conieci locos quosdam luculentos Lucani, Silii Italici, et Claudiani, in quibus explicandis commode disputabitur de poësi historica, de oraculo Delphico, de vera Carthaginiensium religione, ab ea, quam Silius iisdem tribuit, prorsus diversa.

Valerii autem Flacci, poëtae ubique fere sui similis, id est, languidi et probabili quadam mediocritate contenti (*), locum Lib. VIII. v. 1-190. non tam propter argumenti praestantiam aut singularem aliquam venustatem selegi, quam quod unum saltem specimen hic exstare volebam, quo adolescentium industria converteretur ad eam criticae partem tractandam, cui subditicia a veris discernere propositum est. Nam uti nuper Aristophanis Nubes posteriores, invito poëta, duobus priorum versiculis [a Reisigio] oneratas vidimus, ita sexdecim a Weicherto V. C. ditata sunt Valerii Argonautica, quum antea illi apud Diogenem Laërtium, hi vero in Pii adnotationibus prostitissent potius quam delituissent.

(*) Inique et praepostere me de Valerio Flacco iudicasse asseveravit Paldamus Propert. p. 246.: ,, esse enim hunc,,,,pro tempore suo"", ut consentaneum erat, egregium poëtam." Pro tempore suo, non nego: sed ego, ad omnia secula atque nationes Valerium exegeram secutusque eram omnium nationum atque seculorum sincerum iudicium certumque consensum, ex quo Valerius Flaccus ex illis est unus, de quibus Horatius, mediocribus, inquit, esse poëtis non homines, non di, non concessere columnae, fortasse nec ipse concedet Paldamus, ubi adolescens generosus magis etiam imbutus erit arte, sermone Latinorum poëtarum. Ed. alt.

sensu,

PRAEFATIO SECUNDAE EDITIONIS.

Haec scripseram novem ante annos. Severiorem meam rationem et paene Bɛzzɛσéhηvov, qua Latinorum poëtarum carmina integra discipulis audacter tradideram atque in iis exhibendis criticam potius disciplinam quam interpretationem a magistro ipso petendam eram secutus, permultis tamen probatam vidi. Nunc nonnulla consulto delevi; haud pauca addidi; permulta, ut officium requirebat, correxi.

Scribebam Turici Kalendis Septembribus M. DCCC, XXXII.

In altera hac Ed. consului exactissimum apographum varietatis antiquissimi Fragmenti Gottorpiani collati a Gudio ad Ed. Raphelengii 1595.; quod debeo Silligii V. C. benignitati: Codicem Basileensem chartaceum communicatum mecum a Gerlachio meo: maximopere ideo memorabilem, quia nitidissime atque accuratissime a Pomponio Laeto in carcere conscriptus est. Ille autem vir magnus atque infelix propter inanem coniurationis suspicionem a Paulo II. Pontifice Max. in vincula coniectus tormentisque laceratus est anno MCCCCLXVIII. Quum tamen eius ceterorumque sociorum Academiae Romanae innocentia demonstrata esset, anno iam sequente MCCCCLXIX. rursus sunt liberati. Ipse Pomponius in fine libri, quantum in illis adversae fortunae procellis debuerit Lucretio, pulcherrimo hoc epigrammate testatus est:

Exscriptum hoc opus est fatis, o lector, iniquis:

Tempore namque illo carcere vinctus eram :

Praebuit heu toties solamen dulce tenebris,

Fecit et horrendo libera corda iugo.

Tu lege, sed liber, librum, captiva notavit

Quem manus, et pro me da pia thura Iovi.

Praeterea habui varietatem Cod. Ambrosiani perboni E. 125. part. sup. Sec. XV., qui fuit olim Pii II. Pontif. Max., et in usum meum accurate collatus est ad edit. Cominianam 1751. ab Hieronymo Mencinio, V. C. doctore Ambrosiano; optimam Forbigeri editionem, Pinzgeri censuram prioris meae editionis cet. Notarum explicatio haec est: G. Gottorp. fragm. E.Ambrosianus. Edd. vett. Brixiana, Veronensis, Veneta. Av. Avancius cum assecla Pio. (P.) A. = Aldina secunda. L. Lambinus. Gif. Gifanius. H. Havercamp. B. = Wakefield, cuius coniecturas, quas recipere ipse ausus non Eich. Eichstaedtius. F. Forbigerus.

C. Codex Pomponii Laeti.

Bentleius. W.

est, () inclusi.

« ZurückWeiter »