Quoque eat, aut ubi sit, picea caligine tectus, Nescit; et arbitrio volucrum raptatur equorum. Sanguine tum credunt in corpora summa vocato, 235 Aethiopum populos nigrum traxisse colorem. Tum facta est Libye, raptis humoribus aestu, Arida: tum Nymphae passis fontesque, lacusque Deflevere comis. Quaerit Boeotia Dircen, Argos Amymonen, Ephyre Pirenidas undas. Nec sortita loco distantes flumina ripas Tuta manent: mediis Tanais fumavit in undis, Peneosque senex, Teuthranteusque Caicus, Et celer Ismenos, cum Phocaico Erymantho; Arsurusque iterum Xanthus, flavusque Lycormas, 245 Quique recurvatis ludit Maeandros in undis; Mygdoniusque Melas, et Taenarius Eurotas. Arsit et Euphrates Babylonius, arsit Orontes, Thermodonque citus, Gangesque, et Phasis, et lster. Aestuat Alpheos: ripae Spercheïdes ardent: 250 Quodque suo Tagus amne vehit, fluit ignibus,aurum: Et, quae Maeonias celebrarant carmine ripas, Flumineae volucres medio caluere Caystro. Nilus in extremum fugit perterritus orbem, Occuluitque caput, quod adhuc latet. Ostia septem 255 Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles. Fors eadem Ismarios Hebrum cum Strymone siccat, Hesperiosque amnes, Rhenum, Rhodanumque,
Cuique fuit rerum promissa potentia, Thybrin. Dissilit omne solum ; penetratque in Tartara rimis 260 Lumen, et infernum terret cum coniuge regem. Et mare contrahitur; siccaeque est campus arenaé, Quod modo pontus erat; quosque altum texerat aequor,
Exsistunt montes, et sparsas Cycladas augent. Ima petunt pisces: nec se super aequora curvi Tollere consuetas audent delphines in auras.
Corpora phocarum summo resupina profundo Exanimata iacent. Ipsum quoque Nerea fama est, Doridaque, et natas, tepidis latuisse sub antris. 270 Ter Neptunus aquis cum torvo brachia vultu Exserere ausus erat: ter non tulit aëris aestus. Alma tamen Tellus, ut erat circumdata ponto, Inter aquas pelagi, contractosque undique fontes, Qui se condiderant in opacae viscera matris, 275 Sustulit omniferos collo tenus arida vultus, Opposuitque manum fronti: magnoque tremore Omnia concutiens paulum subsedit; et infra,
Quam solet esse, fuit: siccaque ita voce locuta est: Si placet hoc, meruique, quido! tua fulmina cessant, 280 Summe Deûm? liceat periturae viribus ignis, Igne perire tuo; clademque auctore levare. Vix equidem fauces haec ipsa in verba resolvo; Presserat ora vapor; tostos en! adspice crines, Inque oculis tantum, tantum super ora favillae. 285 Hosne mihi fructus, hunc fertilitatis honorem Officiique refers; quod adunci vulnera aratri,◄ Rastrorumque fero, totoque exerceor anno? Quod pecori frondes, alimentaque mitia, fruges, Humano generi, vobis quod tura ministro? Sed tamen exitium fac me meruisse: quid undae, Quid meruit frater? cur illi tradita sorte
Aequora decrescunt, et ab aethere longius absunt Quod si nec fratris, nec te mea gratia tangit; At coeli miserere tui. Circumspice utrumque; 295 Fumat uterque polus: quos si vitiaverit ignis, Atria vestra ruent. Atlas en! ipse laborat:
Vixque suis humeris candentem sustinet axem. Si freta, si terrae pereunt, si regia coeli;
Soo In chaos antiquum confundimur. Eripe flammis, Si quid adhuc superest: et rerum consule summae Dixerat haec Tellus: neque enim tolerare vaporen. Vlterius potuit, nec dicers plura: suumque
Retulit os in se, propioraque manibus antra. At pater omnipotens Superos testatus, et ipsum, Qui dederat currus, nisi opem ferat, omnia fato Interitura gravi; summam petit arduus arcem: Vnde solet latis nubes inducere terris:
Vnde movet tonitrus, vibrataque fulmina iactat. Sed neque, quas posset terris inducere, nubes Tunc habuit: nec, quos coelo dimitteret, imbres. 31. Intonat: et dextra libratum fulmen ab aure Misit in aurigam: pariterque animaque rotisque Expulit, et saevis compescuit ignibus ignes. Consternantur equi: et saltu in contraria facto Colla iugo excutiunt, abruptaque lora relinquunt. 315 Illic frena iacent, illic temone revulsus Axis; in hac radii fractarum parte rotarum: Sparsaque sunt late laceri vestigia currus. At Phaethon, rutilos flamma populante capillos, Volvitur in praeceps, longoque per aëra tractu Fertur; ut interdum de coelo stella sereno, Etsi non cecidit, potuit cecidisse videri. Quem procul a patria diverso maximus orbe Excipit Eridanus: spumantiaque abluit ora. Naides Hesperiae trifida fumantia flamma Corpora dant tumulo: signantque hoc carmine
Hic situs est Phaethon, currus auriga paterni: Quem si non tenuit, magnis tamen excidit ausis. Nam pater obductos, luctu miserabilis aegro, Condiderat vultus: et si modo credimus, unum Isse diem sine Sole ferunt. Incendia lumen Praebebant; aliquisque malo fuit usus in illo. At Clymene postquam dixit, quaecunque fuerunt In tantis dicenda malis; lugubris et amens, Et laniata sinus totum percensuit orbem; Exanimesque artus primo, mox ossa requirens, Reperit ossa tamen: peregrina condita ripa.
Incubuitque loco: nomenque in marmore lectum Perfudit lacrimis, et aperto pectore fovit. 340 Nec minus Heliades fletus, et, inania morti Munera, dant lacrimas: et caesae pectora palmis Non auditurum miseras Phaethonta querelas Nocte dieque vocant, adsternunturque sepulcro. Luna quater iunctis implerat cornibus orbem: 345 Illae more suo, nam morem fecerat usus,
Plangorem dederant. E quîs Phaëthusa, sororum Maxima, cum vellet terrae procumbere, questa est Diriguisse pedes: ad quam conata venire Candida Lampetie, subita radice retenta est. 350 Tertia, cum crinem manibus laniare pararet, Avellit frondes. Haec stipite crura teneri, Illa dolet fieri longos sua brachia ramos.
Dumque ea mirantur, complectitur inguina cortex: Perque gradus uterum, pectusque, humerosque,
355 Ambit: et exstabant tantum ora vocantia matrem. Quid faciat mater? nisi, quo trahat impetus illam, Huc eat, atque illuc? et, dum licet, oscula iungat? Non satis est; truncis avellere corpora tentat, Et teneros manibus ramos abrumpere: at inde 360 Sanguineae manant, tanquam de vulnere, guttae. Parce, precor, mater, quaecunque est saucia,
Parce, precor: nostrum laniatur in arbore corpus. lamque vale. Cortex in verba novissima venit.
Inde fluunt lacrimae; stillataque sole rigescunt 365 De ramis electra novis: quae lucidus amnis Excipit, et nuribus mittit gestanda Latinis.
Adfuit huic monstro proles Stheneleïa Cycnus; Qui tibi materno quamvis a sanguine iunctus, Mente tamen, Phaethon, propior fuit. Ille relicto, 370 Nam Ligurum populos, et magnas rexerat urbes, Imperio ripas virides, amnemque querelis
Eridanum implerat, silvamque sororibus auctam: Cum vox est tenuata viro: canaeque capillos Dissimulant plumae: collumque a pectore longum Porrigitur, digitosque ligat iunctura rubentes: Penna latus vestit: tenet os sine acumine rostrum: Fit nova Cycnus avis; nec se coeloque Iovique Credit, ut iniuste missi memor ignis ab illo. Stagna petit, patulosque lacus: ignemque perosus, Quae colat, elegit contraria flumina flammis.
Squalidus interea genitor Phaethontis, et expers Ipse sui decoris, qualis, cum deficit orbem, Esse solet: lucemque odit, seque ipse, diemque: Datque animum in luctus; et luctibus adiicitiram: Officiumque negat mundo. Satis, inquit, ab aevi 385 Sors mea principiis fuit irrequieta: pigetque Actorum sine fine mihi, sine honore, laborum. Quilibet alter agat portantes lumina currus. Si nemo est, omnesque Dei non posse fatentur; Ipse agat: ut saltem, dum nostras tentat habenas, 390 Orbatura patres aliquando fulmina ponat.
Tum sciet, ignipedum vires expertus equorum, Non meruisse necem, qui non bene rexerit illos. Talia dicentem circumstant omnia Solem
Numina: neve velit tenebras inducere rebus, Supplice voce rogant. Missos quoque Iupiter ignes Excusat, precibusque minas regaliter addit. Colligit amentes, et adhuc terrore paventes, Phoebus equos: stimuloque domans et verbere
Saevit enim, natumque obiectat, et imputat illis. 400 At pater omnipotens ingentia moenia coeli Circuit: et, ne quid labefactum viribus ignis Corruat, explorat. Quae postquam firma, suique Roboris esse videt: terras, hominumque labores Perspicit. Arcadiae tamen est impensior illi Cura suae: fontesque, et nondum audentia labi
« ZurückWeiter » |