Post ea discedunt pariter somnusque Deusque. 25
Surgit Alemonides, tacitaque recentia mente
Visa refert, pugnatque diu sententia secum.
Numen abire iubet: prohibent discedere leges:
Poenaque mor's posita est patriam mutare volenti.
Candidus Oceano nitidum caput abdiderat Sol, 30
Et caput extulerat densissima sidereum nox:
Visus adesse idem Deus est, eademque monere;
Et, nisi paruerit, plura et graviora minari.
Pertimuit, patriumque simul transferre parabat
In sedes penetrale novas; fit murmur in urbe, 35
Spretarumque agiturlegum reus: utque peracta est
Caussa prior, crimenque patetsine teste probatum,
Squalidus ad Superos tollens reus ora manusque,
o cui ius coeli bis sex fecere labores,
Fer precor, inquit, opem: nam tu mihi criminis 40

auctor.
Mos erat antiquus, niveis atrisque lapillis,
His damnare reos, illis absolvere culpae.
Nunc quoque sic lata est sententia tristis; etomnis
Calculus immitem demittitur ater in urnam.
Quae simul effudit numerandos versa lapillos; 45
Omnibus e nigro color est mutatus in album:
Candidaque Herculeo sententia munere facta
Solvit Alemoniden. Grates agit ille parenti
Amphitryoniadae: ventisque faventibus aequor
Navigat lonium, Lacedaemoniumque Tarentum

50 Praeterit, et Sybarin, Salentinumque Neaethum: Thurinosque sinus, Temesenque, et läpygis arva. Vixque pererratis, quae spectant littora, terris Invenit Aesarei fatalia fluminis ora: Nec procul hinctumulum, sub quo sacrata Crotonis 55 Ossa tegebat humus: iussaque ibi moenia terra Condidit, et nomen tumulati traxit in urbem. Taliu constabat certa primordia fama Esse loci, positaeque Italis in finibus urbis.

60 Vir fuit hic, ortu Samius: sed fugerat una

Et Samon, et dominos; odioque tyrannidis exsul Sponte erat. Isque, licet coeli regione remotos, Mente Deos adiit: et, quae natura negabat.

Visibus humanis, oculis ea pectoris hausit. 65 Cumque animo, et vigili perspexerat omnia cura,

In medium discenda dabat: coetumque silentum,
Dictaque mirantum, magni primordia mundi,
Et rerum caussas, et quid natura, docebat:

Quid Deus: unde nives, quae fulminis esset origo: 70 Iupiter, an venti, discussa nube, tonarent:

Quid quateret terras; qua sidera lege mearent, Et quodcunque latet. Primusque animalia mensis Arcuit imponi: primus quoque talibus ora

Docta quidem solvit, sed non et crédita verbis: 75 Parcite, mortales, dapibus temerare nefandis

Corpora: sunt fritges, sunt deducentia ramos Pondere poma suo, tumidaeque in vitibus uvae: Sunt herbae dulces: sunt, quae mitescere flamma,

Mollirique queant. Nec vobis lacteus humor 80 Eripitur, nec mella thymi redolentia florem.

Prodiga divitias, alimentaque mitia tellus Suggerit: atque epulas sine caede et sanguine

praebet. Carne ferae sedant ieiunia, nec tamen omnes. Quippe equus, et pecudes, armentaque gramine

vivunt.
85 At quibus ingenium est immansuetumque fe-

rumque,
Armeniaeque tigres, iracundique leones,
Cumque lupis ursi, dapibus cum sanguinegaudent
Heu quantum scelus est, in viscera viscera condi,

Congestoque avidum pinguescere corpore corpus; 90 Alteriusque animantem animantis vivere leto!

Scilicet in tantis opibus, quas, optima matrum,
Terra parit, nil te nisi tristia mandere şaevo

101

95

100

Vulnera dente iuvat, ritusque referre Cyclopum?
Nec, nisi perdideris alium, placare voracis
Et mate morati poteris ieiunia ventis ?
At vetus illa aetas, cui fecimus Aurea nomen,
Foetibus arboreis, et, quas hunius educat, herbis
Fortunata fuit, nec polluit ora cruore.
Tunc et aves tutas movere per aëra pennas;
Et lepus impavidus mediis erravit in agris:
Nec sua credulitas piscem suspenderat hamo:
Cuncta sine insidiis, nullamque tinentia fraudem,
Plenaque pacis erant. Postquam non utilis auctor
Victibus invidit, quisquis fuit ille virorum,
Corporeasque dapes avidam demersit in alvum; 105
Fecit iter sceleri: primaque e caede ferarum
Incaluisse putem maculatum sanguine ferrum:
Idque satis fuerat: nostrumque petentia letum
Corpora missa neci salva pietate fatemur:
Sed

quam danda neci, tam non epulanda fuerunt, 110
Longius inde nefas abiit, et prima putatur
Hostia sus meruisse mori, quia semina pando
Eruerit rostro, spemque interceperit anni.
Vite ca per morsa Bacchi mactandus ad aras
Ducitur ultoris. Nocuit sua culpa duobus.

115
Quid meruistis, oves, placidum pecus,inquetuendos
Natum homines, pleno quae fertis in ubere nectar?
Mollia quae nobis vestras velamina lanas
Praebetis, vitaque magis, quam morte iuvatis.
Quid meruere boves, animal zine fraude dulisque, 120
Innocuum, simplex, natum tolerare labores?
Immemor est demum, nec frugum munere dignus,
Qui potuit curvi demto modo pondere aratri
Ruricolam mactare suum: qui trita lahore
Illa, quibus toties durum renovaverat arvan, 125
Tot dederat messes, percussit colla securi.
Nec satis est, quod tale nefas committitur: ipsos
Inscripsere Deos sceleri, numenque supernum

Caede laboriferi credunt gaudere iuvenci.
130 Victima labe carens, et praestantissima forma,

Nam placuisse nocet, vittis praesignis et auro,
Sistitur ante aras, auditque ignara precantem,
Imponique suae videt inter cornua fronti,

Quas coluit, fruges; percussaque sanguine cultros 135 Inficit in liquida praevisos. forsitan unda..

Protinus ereptas viventi pectore fibras
Inspiciunt, mentesque Deùm scrutantur in illis.
Vnde fames homini vetitorum tanta ciborum?

Audetis vesci, genus o mortale? quod, oro, 140 Ne facite, et monitis animos advertite nostris:

Cumque boum dabitis caesorum membra palato,
Mandere vos vestros scite et sentite colonos.
Et quoniam Deus ora movet, sequar ora moventem

Rite Deum; Delphosque meos, ipsumque recludam 145 Aethera, et augustae reserabo oracula mentis.

Magna, nec ingeniis evestigata priorum,
Quaeque diu latuere, canam. luvat ire per alta
Astra: iuvat, terris et inerti sede relictis,

Nube vehi, validique humeris insistere Atlantis: 150 Palantesque animos passim, ac rationis egentes Despectare procul, trepidosque, obitumque ti

mentes
Sic exhortari, seriemque evolvere fati.

O genus attonitum gelidae formidine mortis!
Quid Styga, quid tenebras, quid nomina vana

timetis,
255 Materiem vatum, falsique piacula mundi?

Corpora sive rogus flamma, seu tabe vetustas
Abstulerit, mala posse pati non ulla putetis.
Morte carent animae: semperque, priore relicta

Sede, novis domibus habitant, vivuntque receptae 160 lpse ego, nam memini, Troiani tempore belli

Panthoïdes Euphorbus eram, cui pectore quondam
Sedit in adverso gravis hasta minoris Atridae.

Cognovi clypeum, laevae gestamina nostra,
Nuper Abanteïs templo lunonis in Argis.
Omnia mutantur: nihil interit. Errat, et illinc 165
Huc venit, hinc illuc, et quoslibet oecupat artus
Spiritus: eque feris humana in corpora transit,
Inque feras noster, nec tempore deperit ullo.
Vtque novis facilis signatur cera figuris,
Nec manet, ut fuerat, nec formas servat easdem,

170 Sed tamen ipsa eadem est: animam sic semper

eandem Esse, sed in varias doceo migrare figuras. Ergo, ne pietas sit victa cupidine ventris, Parcite, vaticinor, cognatas caede nefanda Exturbare animas: nec sanguine sanguis alatur. ' 175 Et quoniam magno feror aequore, plenaque ventis Vela dedi: nihil est toto quod perstet in orbe. Cuncta fluunt, omnisque vagans formatur imago. Ipsa quoque assiduo labuntur tempora motu, Non secus ac flumen. Neque enim consistere flumen, 180 Nec levis hora potest: sed utunda impelliturunda, Vrgeturque prior veniente, urgetque priorem: Tempora sic fugiunt pariter, pariterque sequuntur: Et nova sunt semper: nam quod fuit ante, reli

ctum est, Fitque, quod haud fuerat, momentaque cuncta 185

novantur. Cernis et emersas in lucem tendere noctes, Et iubar hoc nitidum nigrae succedere nocti. Nec color est idem coelo, cum lassa quiete Cuncta iacent media, cumque albo Lucifer exit Clarus equo: rursumque alius, cum praevia luci 190 Tradendum Phoebo Pallantias inficit orbem. Ipse Dei clypeus, terra cum tollitur ima, Mane rubet, terraque, rubet, cum conditur ima: Candidus in summo est. Melior natura quod illic Aetheris est, terraeque procul contagia vitat.

19.5