Post ea discedunt pariter somnusque Deusque.
Surgit Alemonides, tacitaque recentia mente
Visa refert, pugnatque diu sententia secum.
Numen abire iubet: prohibent discedere leges:
Poenaque mors posita est patriam mutare volenti.
Candidus Oceano nitidum caput abdiderat Sol,
Et caput extulerat densissima sidereum nox:
Visus adesse idem Deus est, eademque monere;
Et, nisi paruerit, plura et graviora minari. -
Pertimuit, patriumque simul transferre parabat
In sedes penetrale novas; fit murmur in urbe,
Spretarumque agitur legum reus: utque peracta est
Caussa prior, crimenque patet sine teste probatum,
Squalidus ad Superos tollens reus ora manusque,
O cui ius coeli bis sex fecere labores,
Fer precor, inquit, opem: nam tu mihi criminis 40
Mos erat antiquus, niveis atrisque lapillis,
His damnare reos, illis absolvere culpae.
Nunc quoque sic lata est sententia tristis; etomnis
Calculus immitem demittitur ater in urnam.
Quae simul effudit numerandos versa lapillos;
Omnibus e nigro color est mutatus in album:
Candidaque Herculeo sententia munere facta
Solvit Alemoniden. Grates agit ille parenti
Amphitryoniadae: ventisque faventibus aequor
Navigat Ionium, Lacedaemoniumque Tarentum 50
Praeterit, et Sybarin, Salentinumque Neaethum:
Thurinosque sinus, Temesenque, et läpygis arva.
Vixque pererratis, quae spectant littora, terris
Invenit Aesarei fatalia fluminis óra:
Nec procul hinctumulum, sub quo sacrata Crotonis 55
Ossa tegebat humus: iussaque ibi moenia terra
Condidit, et nomen tumulati traxit in urbem.
Talia constabat certa primordia fama
Esse loci, positaeque Italis in finibus urbis.
60 Vir fuit hic, ortu Samius: sed fugerat una
Et Samon, et dominos; odioque tyrannidis exsul
Sponte erat. Isque, licet coeli regione remotos,
Mente Deos adiit: et, quae natura negabat
Visibus humanis, oculis ea pectoris hausit.
65 Cumque animo, et vigili perspexerat omnia cura,
In medium discenda dabat: coetumque silentum,
Dictaque mirantum, magni primordia mundi,
Et rerum caussas, et quid natura, docebat:
Quid Deus: unde nives, quae fulminis esset origo:
70 Iupiter, an venti, discussa nube, tonarent:
Quid quateret terras; qua sidera lege mearent,
Et quodcunque latet. Primusque animalia mensis
Arcuit im imponi: primus quoque talibus ora
Docta quidem solvit, sed non et crédita verbis:
75 Parcite, mortales, dapibus temerare nefandis
Corpora: sunt fruges, sunt deducentia ramos
Pondere poma suo, tumidaeque in vitibus uvae:
Sunt herbae dulces: sunt, quae mitescere flamma,
Mollirique queant. Nec vobis lacteus humor
80 Eripitur, nec mella thymi redolentia florem.
Prodiga divitias, alimentaque mitia tellus
Suggerit: atque epulas sine caede et sanguine
Carne ferae sedant ieiunia, nec tamen omnes. Quippè equus, et pecudes, armentaque gramine
85 At quibus ingenium est immansuetumque fe
Armeniaeque tigres, iracundique leones,
Cumque lupis ursi, dapibus cum sanguinegaudent.
Heu quantum scelus est, in viscera viscera condi,
Congestoque avidum pinguescere corpore corpus;
go Alteriusque animantem animantis vivere leto! Scilicet in tantis opibus, quas, optima matrum, Terra parit, nil te nisi tristia mandere saevo
Vulnera dente iuvat, ritusque referre Cyclopum? Nec, nisi perdideris alium, placare voracis Et małe morati poteris ieiunia ventis? At vetus illa aetas, cui fecimus Aurea nomen, Foetibus arboreis, et, quas hunius educat, herbis Fortunata fuit, nec polluit ora cruore. Tunc et aves tutas movere per aëra pennas; 1 Et lepus impavidus mediis erravit in agris: Nec sua credulitas piscem suspenderat hamo: Cuncta sine insidiis, nullamque timentia fraudem, Plenaque pacis erant. Postquam non utilis auctor Victibus invidit, quisquis fuit ille virorum, Corporeasque dapes avidam demersit in alvum; Fecit iter sceleri: primaque e caede ferarum Incaluisse putem maculatum sanguine ferrum: Idque satis fuerat: nostrumque petentia letum Corpora missa neci salva pietate fatemur: Sed quam danda neci, tam non epulanda fuerunt, 110 Longius inde nefas abiit, et prima putatur Hostia sus meruisse mori, quia semina pando Eruerit rostro, spemque interceperit anni. Vite caper morsa Bacchi-mactandus ad aras Ducitur ultoris. Nocuit sua culpa duobus. Quid meruistis, oves, placidum pecus,inquetuendos Natum homines, pleno quae fertisin übere nectar? Mollia quae nobis vestras velamina lanas Praebetis, vitaque magis, quam morte iuvatis. Quid meruere boves, animal sine fraude dolisque, 120 Innocuum, simplex, natum tolerare labores? Immemor est demum, nec frugum munere dignus, Qui potuit curvi demto modo pondere aratri Ruricolam mactare suum: qui trita labore Illa, quibus toties durum renovaverat arvum, Tot dederat messes, percussit colla securi. Nec satis est, quod tale nefas committitur: ipsos Inscripsere Deos sceleri, numenque supernum
Caede laboriferi credunt gaudere iuvenci. 130 Victima labe carens, et praestantissima forma, Nam placuisse nocet, vittis praesignis et auro, Sistitur ante aras, auditque ignara precantem, Imponique suae videt inter cornua fronti, Quas coluit, fruges; fruges; percussaque sanguine cultros
135 Inficit in liquida praevisos forsitan unda.
Protinus ereptas viventi pectore fibras
Inspiciunt, mentesque Deûm scrutantur in illis.
Vnde fames homini vetitorum tanta ciborum?
Audetis vesci, genus o mortale? quod, oro,
140 Ne facite, et monitis animos advertite nostris:
Cumque boum dabitis caesorum membra palato,
Mandere vos vestros scite et sentite colonos.
Et quoniam Deus ora movet, sequar ora moventem
Rite Deum; Delphosque meos, ipsumque recludam
145 Aethera, et augustae reserabo oracula mentis.
Magna, nec ingeniis evestigata priorum,
Quaeque diu latuere, canam. luvat ire per alta
Astra: iúvat, terris et inerti sede relictis,
Nube vehi, validique humeris insistere Atlantis:
150 Palantesque animos passim, ac rationis egentes
Despectare procul, trepidosque, obitumque ti-
Sic exhortari, seriemque evolvere fati.
O genus attonitum gelidae formidine mortis! Quid Styga, quid tenebras, quid nomina vana
155 Materiem vatum, falsique piacula mundi? Corpora sive rogus flamma, seu tabe vetustas Abstulerit, mala posse pati non ulla putetis. Morte carent animae: semperque, priore relicta Sede, novis domibus habitant, vivuntque receptae
160 Ipse ego, nam memini, Troiani tempore belli Panthoïdes Euphorbus eram, cui pectore quondam Sedit in adverso gravis hasta minoris Atridae.
Cognovi clypeum, laevae gestamina nostra,
Nuper Abanteïs templo Iunonis in Argis.
Omnia mutantur: nihil interit. Errat, et illinc
Huc venit, hinc illuc, et quoslibet occupat artus
Spiritus: eque feris humana in corpora transit,
Inque feras noster, nec tempore deperit ullo.
Vtque novis facilis signatur cera figuris,
Nec manet, ut fuerat, nec formas servat easdem, 170 Sed tamen ipsa eadem est: animam sic semper
Esse, sed in varias doceo migrare figuras.
Ergo, ne pietas sit victa cupidine ventris,
Parcite, vaticinor, cognatas caede nefanda
Exturbare animas: nec sanguine sanguis alatur. 175
Et quoniam magno feror aequore, plenaque ventis
Vela dedi: nihil est toto quod perstet in orbe.
Cuncta fluunt, omnisque vagans formatur imago.
Ipsa quoque assiduo labuntur tempora motu,
Non secus ac flumen. Neque enim consistere flumen, 180
Nec levis hora potest: sed utunda impelliturunda,
Vrgeturque prior veniente, urgetque priorem:
Tempora sic fugiunt pariter, pariterque sequuntur:
Et nova sunt semper: nam quod fuit ante, reli-
Fitque, quod haud fuerat, momentaque cuncta 185
Cernis et emersas in lucem tendere noctes,
Et iubar hoc nitidum nigrae succedere nocti.
Nec color est idem coelo, cum lassa quiete
Cuncta iacent media, cumque albo Lucifer exit
Clarus equo: rursumque alius, cum praevia luci 1go
Tradendum Phoebo Pallantias inficit orbem.
Ipse Dei clypeus, terra cum tollitur ima,
Mane rubet, terraque, rubet, cum conditur ima:
Candidus in summo est. Melior natura quod illic
Aetheris est, terraeque procul contagia vitat.
|