P. OVIDII NASONIS

METAMORPHOSEON

LIBER QVARTVS DECIMVS.

JO

Iamque Giganteis iniectam faucibus Aetnen, Arvaque Cyclopum, quid rastra, quid usus aratri, Nescia, nec quidquam iunctis debentia bubus, Liquerat Euboicus tumidarum cultor aquarum: Liquerat et Zanclen, adversaque moenia Rhegi, 5 Navifragumque fretum, gemino quod littore

pressum Ausoniae Siculaeque tenet confinia terrae. Inde, manu magna Tyrrhena per aequora lapsus, Herbiferos adiit colles, atque atria Glaucus Sole satae Circes, variarum plena ferarum. Quam simul adspexit; dicta acceptaque salute, Diva, Dei miserere, precor: nam sola levare Tu potes hunc, dixit, videar modo dignus, amorem. Quanta sit herbarum, Titani, potentia, nulli, Quam mibi, cognitius; qui sum mutatus ab illis. 15 Neve mei non nota tibi sit caussa furoris; Littore in Italico, Messania moenia contra, Scylla mihi visa est. Pudor est promissa, precesque, Blanditiasque meas, contemtaque verba referre. At tu, sive aliquid regni est in carmine; carmen Ore move sacro: sive expugnacior herba est; Vtere tentatis operosae viribus herbae. Nec medeare mihi, sanesque haec vulnera mando, Fineque nil opus est: partem ferat illa caloris. At Circe, neque enim flammis habet aptius ulla 25

Ov. T. II.

20

En ego,

Talibus ingenium, seu caussa est huius in ipsa, Seu Venus indicio facit hoc offensa paterno, Talia verba refert: Melius sequerere volentem,

Optantemque eadem, parilique cupidine captam. 30 Dignus eras: ultro poteras certeque rogari:

Et, si spem dederis, mihi crede, rogaberis ultro. Neu dubites, absitque tuae fiducia formae:

cum Dea sim, nitidi cum filia Solis, Carmine cum tantum, tantum cum gramine possim, 35 Vt tua sim, voveo. Spernentem sperne: sequent

Redde vices: unoque duos ulciscere facto.
Talia tentanti, Prius, inquit, in aequore frondes,
Glaucus, et in summis nascentur montibus algae;

Sospite quam Scylla nostri mutentur amores. 40 Indignata Dea est: et laedere quatenus ipsum

Non poterat, nec vellet amans; irascitur illi,
Quae sibi praelata est: Venerisque offensa repulsa,
Protinus horrendis infamia pabula succis

Conterit: et tritis Hecateïa carmina miscet; 45 Caerulaque induitur velamina: perque ferarum

Agmen adulantum media procedit ab aula:
Oppositamque petens contra Zancleïa saxa
Rhegion ingreditur, ferventes aestibus undas:

In quibus, ut solida, ponit vestigia, ripa; 50 Summaque decurrit pedibus super aequora siccis.

Parvus erat gurges, curvos sinuatus in arcus,
Grata quies Scyllae: quo se referebat ab aestu
Et maris et coeli, medio cum plurimus orbe

Sol erat, et minimas a vertice fecerat umbras. 55 Hunc Dea praevitiat, portentiferisque venenis

Inquinat: huic fusos latices radice nocenti
Spargit, et obscurum verborum ambage novorum
Ter novies carmen magico demurmurat ore.

Scylla venit, mediaque tenus descenderat alvo; 60 Cum sua foedari latrantibus inguina monstris

Adspicit: ac primo non credens corporis illas

Esse sui partes, refugitque, abigitque, timetque
Ora proterva canum. Sed quos fugit, attrahit una.
Et corpus quaerens femorum, crurumque, pe-

dumque, Cerbereos rictus pro partibus invenit illis.

65 Statque canum rabies: subiectaque terga ferarum Inguinibus truncis, uteroqüe exstante cohaerent.

Flevitamans Glaucus: nimiumque hostiliter usae Viribus herbarum fugit connubia Circes. Scylla loco mansit: cumque est data copia primum, 70 In Circes odium sociis spoliavit Vlixen. Mox eadem Teucras fuerat mersura carinas, Ni prius in scopulum,qui nunc quoque saxeus exstat, Transformata foret: scopulum quoque navita vitat.

Hanc ubi Troianae remis, avidamque Charybdin 75 Evicere rates: cum iam prope littus adessent Ausonium, Libycas vento referuntur ad oras. Excipit Aenean illic animoque, domoque, Non bene discidium Phrygii latura mariti, Sidonis : inque pyra sacri sub imagine facta 80 Incubuit ferro, deceptaque decipit omnes. Rursus arenosae fugiens nova moenia terrae, Ad sedemque Erycis fidumque relatus Acesten Sacrificat, tumulumque sui genitoris honorat. Quasque rates Iris lunonia paene cremarat,

85 Solvit: et Hippotadae regnum, terrasque calenti Sulfure fumantes, Acheloïadumque relinquit Sirenum scopulos: orbataque praeside pinus Inarimen, Prochytenque legit, sterilique locatas Colle Pithecusas, habitantum nomine dictas.

go Quippe Deùm genitor fraudem,et periuria quondam Cercopum exosus, gentisque admissa dolosae In deforme viros animal mutavit: ut îdem Dissimiles homini possent, similesque videri: Membraque contraxit: naresque a fronte resimas 95 Contudit, et rugis peraravit anilibus ora.

Totaque velatos flaventi corpora villo
Misit in has sedes. Nec non prius abstulit usum

Verborum et natae dira in periuria linguae. 100 Posse queri tantum rauco stridore relinquit.

Has ubi praeteriit, et Parthenopeïa dextra
Moenia deseruit, laeva de parte canori
Aeolidae tumulum, et loca feta palustribus ulvis

Littora Cumarum, vivacisque antra Sibyllae
105 Intrat: et, ut manes adeat per Averna paternos,

Orat. At illa diu vultus tellure moratos
Erexit: tandemque Deo furibunda recepto,
Magna petis, dixit, vir factis maxime, cuius

Dextera per ferrum, pietas spectata per ignes. 110 Pone tamen, Troiane, metum: potiere petitis,

Elysiasque domos, et regna novissima mundi
Me duce, cognosces, simulacraque cara parentis.
Invia virtuti nulla est via. Dixit: et auro

Fulgentem ramum silva Iunonis Avernae 115 Monstravit: iussitque suo divellere trunco.

Paruit Aeneas: et formidabilis Orci
Vidit opes, atavosque suos, umbramque senilem
Magnanimi Anchisae: didicit quoque iura locorum,

Quaeque novis essent adeunda pericula bellis. 120 Inde ferens lassos averso tramite passus,

Cum duce Cumaea fallit sermone laborem.
Dumque iter horrendum per opaca crepuscula

carpit,
Seu Dea tu praesens, seu Dis gratissima, dixit:

Numinis instar eris semper mihi: meque fatebor 225 Muneris esse tui, quae me loca mortis adire,

Quae loca me visae voluisti evadere mortis.
Pro quibus aërias meritis evectus ad auras
Templa tibi statuam, tribuam tibi turis honorem.

Respicit hunc vates, et suspiratibus haustis, 130 Nec Dea sum, dixit, nec sacri turis honore

Humanum dignare caput. Neu nescius erres;

Lux aeterna mihi, carituraque fine dabatur,
Si mea virginitas Phoebo patuisset amanti.
Dum tamen hanc sperat,dum praecorrumpere donis
Me cupit; Elige, ait, virgo Cumaea, quid optes: 135
Optatis potiere tuis. Ego pulveris hausti
Ostendens cumulum, quot haberet corpora pulvis,
Tot mihi natales contingere vana rogavi:
Excidit optarem iuvenes quoque protinus annos.
Hos tamen ille mihi dabat, aeternamque iuventam, 140
Si Venerem paterer. Contemto munere Phoebi
Innuba permaneo. Sed iam felicior aetas
Terga dedit: tremuloque gradu venit aegra se-

nectus,
Quae patienda diu est. Nam iam mihi saecula septem
Acta vides: superest, numeros ut pulveris aequem, 145
Tercentum messes, tercentum musta videre.
Tempus erit, cum me de tanto corpore parvam
Longa dies faciat, consumtaque membra senecta
Ad minimum redigantur onus. Nec amata videbor,
Nec placuisse Deo. Phoebus quoque forsitan ipse 150
Vel non agnoscet, vel dilexisse negabit.
Vsque adeo mutata ferar: nullique videnda,
Voce tamen noscar: vocem mihi fata relinquent.

Talia convexum per iter memorante Sibylla, Sedibus Euboicam Stygiis emergit in urbem Troïus Aeneas: sacrisque e more litatis, Littora adit, nondum nutricis habentia nomen. Hic quoque substiterat post taedia longa laborum Neritius Macareus, comes experientis Vlixei : Desertum quondam mediis qui rupibus Aetnae 160 Noscit Achaemeniden: improvisoque repertum Vivere miratus, Qui te casusve Deusve Servat,Achaemenide ? cur, inquit, barbara Graium Prora vehit? petitur vestrae quae terra carinae ? Talia quaerenti iam non hirsutus amictu,

165 lam suus, et spinis conserto tegmine nullis,

255