Proveniant medii sic mihi sæpe dies! rant calores poetæ, in quem tota Venus irruit. 26. Proveniant sic mihi etc. Simili fere voto Propert. Eleg. cit. 37: Quod mihi si secum tales concedere noctes Illa velit, vitæ longus et annus erit. Si dabit hæc multas, fiam immortalis in illis. Adeundum quoque luculentissimum Catulli carmen v : Vivamus, mea Lesbia, atque amemus etc. ELEGIA VI. DIRÆ IN JANITOREM, QUI FØRES ORANTI ADAPERIRE RECUSABAT. JANITOR, indignum! dura religate catena, Quod precor, exiguum est : aditu fac janua parvo Longus amor tales corpus tenuavit in usus ; 1. Janitor....... dura religate catena etc. De catenato janitore vid. Lips. ad Sen. lib. III, de Ira cap. 37. Columell. Præfat. An putem fortunatius a catenato repulsum janitore, sæpe nocte sera, foribus ingratis adjacere.-Religate. Hoc verbum pro simplici ligare vel alligari, poni solere docuit Torrent. ad Horat. I, Od. 32. Janitor (indignum!) Sortem illius fingit se dolere, quo certius eum sibi devinciat. Ostiarius autem, vel janitor, quem Claustrituum appellat Lanius (ap. Gell. XII, 10;) puerum ab janua, Corn. Nep. (in Hannibale) aditum obsidebat, ut eos admitteret vel dimitteret, qui dominum conveniebant. Comes illi plerumque canis alligatus. Dura religate catena. Sed et ipsum janitorem catenatum fuisse, testis Suetonius, de Claris Rhet. ubi : 5 << L. Votacilius Pilutus servisse dicitur, atque etiam ostiarius veteri more in catena fuisse. » Quæ verba quidem veteri more, indicant morem hunc, tempore quo scribebat, abolevisse ; et catenas jam a janitore in januam translatas fuisse. 2. Difficilem. Contra facilis cardo, apud Horat. libro 1, Od. 25, vers. 5: Quæ prius multum faciles movebat Cardines. 3. Aditu fac janua parvo. Primo Neapolitanus forte pro privo. 4. Obliquum capiat semiadaperta latus. Non ut tota pateat, poscit, sed quod satis, ut, qui obliquum se et quasi furtim immittat, possit excipere. 5. Longus amor etc. Id est: qui me amor jamdudum peredit (longus) macilentum adeo corpus effecit (tenuavit), ut nullus fere aditus sit tam angustus, per quem non (que Ille Aptaque subducto pondere membra dedit. At quondam noctem, simulacraque vana timebam: Risit, ut audirem, tenera cum matre Cupido; Et leviter fies tu quoque fortis, ait. : Nec mora, venit Amor : non umbras nocte volantes, corporis gracilitas!) facile ingrediar. Et in sequente versu ardentior: αὐτὰ δὲ λοιπά ὀςι' ἔτ ̓ ἧς καὶ δέρμα. 6. Subducto corpore. Subtili corpore Excerpta Scaligeri et Puteani, quomodo et Arundelianus pro diversa lectione. Martial. lib. x1, Epigr. CI: Habere amicam nolo, Flacce, subtilem, Cujus lacertos annuli mei cingant. Regius et Moreti unus,subducto pondere. Sic Amorum,lib. 11, El. x;v. 24: Pondere, non nervis, corpora nostra carent. H. 11. Risit, ut audirem. Sententia huic similis est illa Tibul., 1, El. 11: En ego quum tenebris tota vagor anxius urbe, Securum in tenebris me facit esse Venus. C. Ut audirem meliores: Scriverio placebat, jussit ut auderem in uno enim Moreti, jussit ut audivit ; perperam. Martial. lib. 11, 44; vers. 6: sed ut audiam, susurrat. HEINS. Et secum, 12. Fies tu quoque fortis. Sic et Tibullus ad Deliam, 1, El. 11, 16: Andendum est: fortes adjuvat ipsa Venus. 10 15 13. Nocte volantes. Silentes, Regius male. Vide Petron. cap. 63. 14. Strictas in mea fata manus. Ex Propertio adumbratum, libro III, Elegia XIV, vers. 5 : Quid faciam? obductis committam mene tenebris, Ut timeam audaces in mea membra manus ? Notandum vero ait Marius, strictas manus dici, ut strictum ensem. Sic et Epist. XII, 100; fratres Inter se strictas conseruere manus. Plura exempla reperies apud eruditissimum Bentleium, qui felicissime Horatio 1, Od. 6: Strictos ungues restituit. BURM. 16. Tu me quo possis perdere fulmen habes. Potestatem intelligit ad amicam introducendi, vel foras excludendi, quæ tota penes janitorem. 17. Aspice, et ut videas (non invideas), immitia claustra relaxa, ex optimis libris est reponendum : quomodo jam in Observationibus lib. II, cap. xxi, emendavit noster Gronovius. Theod. Marcilius ad Persii, Sat. v, male, ut invideas, interpretatur, inspectes. HEINS. - Immitia claustra. Elegantia sua non caret Uda sit ut lacrimis janua facta meis. Certe ego, quum posita stares ad verbera veste, Ergo, valuit pro te te quoque gratia quondam, Heu facinus! pro me nunc valet illa parum? Redde vicem meritis; grato licet esse, quod optas. Tempora noctis eunt; excute poste seram : Excute; sic unquam longa relevere catena, regii codicis lectio, non milia. Sic libro secundo Art. Amat. 187: Sæpe suos casus, nec mitia facta puellæ, Flesse sub arboribus Milaniona ferunt. Ubi etiam immitia nonnulli scripti. coronas, Codicis immundi vincula sentit anus. Cæditur et Lalage, tortis suspensa capillis, Per nomen quoniam est ausa rogare meum. 21. Ergo. Mallem ergone : deinde, pro te mea gratia, vellet Francius. 20 25 esse etc. Quidquid effutiant Micyl. Heins. et Burmann. qui summi quidem, sed homines tamen (Quintil.) ut suam quisque sententiam tueatur, locum sic velim interpungas : ... Grato licet esse, quod optas. Sensus quippe jamdudum exoptas profecto, ut quod tibi præstiti, rependas officium ; ea sese præbet occasio, quam tu arripias licet, gratum te præstandi. Non enim satis video cur optet janitor, ut tempora noctis eant; et versus hic intercalaris omnino distrahendus præeuntibus, vel pone subeuntibus. 24. Excute poste seram. Multis hæc illustrat Salmasius Exerc. Plin. pag. 649, et seqq. Aliquid etiam attulerunt Turneb. XIX, adv. Lips. de Cruce III, cap. 6. 7 ; et 25. Sic. Optantis est. Virg. Ecl. ix, vers. 30, et 31; et præsertim x, 4: Sic tibi, quum fluctus subterlabere Sicanos, Doris amara suam non intermisceat undam. Et Tibullus lib. 1, Eleg. IV, 1: Sic umbrosa tibi contingant tecta, Priape. -Longa relevere catena. Primæ edd. et codd. nonnulli, sic unquam dura relevere catena. Puteaneus cum regio, et Jureti excerptis, et Arundeliano sic unquam longa etc., longa etiam est in ex. Scalig. et Puteani; hoc est, quæ diu, longumque te li23. Redde vicem merilis; grato licet gavit; recte. Vox enim longa sigui 22. Illa parum. Nihil, Douza excerpta. aqua. Nec tibi perpetuo serva bibatur Prosint; in media pace quid arma times? Ergo Amor, et modicum circa mea tempora vinum ficantiorem vim habet, quam vulgus existimat.Sic longus luctus apud Virg. XI, 214; ita enim cum veterrimo romano codice, vel contra auctoritatem Servii lego. Longus pontus, Valer. Flacc. 1, 127; ex MSS. Vulgata lectio tota quanta est consarcinata fuit ab audaculis librariis, qui, quia superius legebatur, dura religate catena, nefas existimarunt, si id ibi tantum legeretur, ut et infra, dura transite catena. HEINS. Egregia restitutio, et verum est, quod de voce longus observat Heinsius : idem enim sæpe, quod perpetuus, notat. Sic Horat. II, Od. vII, 17: Ergo obligatam redde Jovi dapem, Depone sub lauru mea... ... Sisyphus Eolides laboris. BURM. 26. Serva. Servis congruens et apta. Servi enim apud majores aquam tantum bibebant. Vide ad Petron. cap. LXXI. Cito aquam liberam gustabunt. 27. Orantem nequicquam. janitor, პი 35 audis. Scribendum opinor, audi: ut sit vociferantis; nam audit est in uno Moreti. H. Nihil mutandum. Ferreus audis, id est immotus, nihil curans preces meas; audis quidem, sed quasi e ferro esses, non moveris. 31. Quid facias hosti. Facias pro facies, bene optimus Palatinus: tres alii, faceres hostis etiam Puteaneus. Catullus, LXII, 23: Quid faciant hostes capta crudelius urbe? 35. Nunquam dimittere possum. Nusquam dimittere possum, meliores. Lege, possim. HEINS. Demittere etiam nonnulli. 37. Modicum circa mea tempora vinum. Quasi dicat; modice vino sum usus ne me igitur repellas, ut qui ebrietatis notas fronte præferret. Circum mea tempora vinum. Circa, Puteaneus. Tibull. 1, Eleg. II, 3. Multo perfusus tempora Baccho. H. 38. Mecum est. Ita Livius lib. IV, 32: Secum triumphos, secum spolia, secum victoriam esse; cum hostibus scelus etc., et lib. xxx, 33: Victoria est cum Penis. Et madidis lapsa Arma quis hæc timeat? quis non eat obvius illis? Pervigil in mediæ sidera noctis eras. corona comis. Haud scio an non legendum potuit, nec madidis etc., ut indicet se non eo convivium protulisse, quo coronæ fluerent, laberentur e capite convivarum : quod ut facilius fieret, coronæ unguentis irrorabantur. Si vero sponte non defluerent, scindebantur aut detrahebantur; ac proinde, velut signo dato, convivarum quisque effundebatur in amplexus ejus, quæ proxima ei assidebat. Insignis, et ad rem nostram plurimum faciens, Tullii locus, Tuscul. Quæst. v : « Itaque nec pulchros illos administratores aspiciebat, nec plenum artis argentum, nec manum porrigebat ad mensam. Jam ipsæ defluebant coronæ. » 41. Lentus es? an somnus qui te male præbet amanti. Scribe, qui se male præbet amanti ; atque ita codex Douzæ, et Sarravii, et Arundelianus. HEINS. Recte addit male, quia, teste Servio ad Virg. x, Æn. 321, præben bona dicuntur. - · An somnus, qui se male præbet amanti. Nihil amanti pejus, quam illum invenire 40 45 50 dormientem, qui possit ad amicam introducere. Quod ita planum, expresse adeo ex ipsis poetæ verbis elucet, ut interpretandum libens omiserim, nisi in interpretando alii oberraverint. 43. Quum te celare volebam. Me celare volebam, septem codices : quatuor, te solebam: recte. Canace, id te celavimus unum. Fast. IV, 149: Ut tegat hoc celetque viros Fortuna virilis Præstat. HEINS. 47. In me dura transite catena. Vere igitur catena, et dura quidem, janitor erat impeditus, quum exoptet Ovidius ut in ipsum janitoris catena transeant, modo, ut ille, cum amica requiescat. 49. Fallimur? an. Codex Douza, fallimus? aut. 51. Fallimur. Male in Aldinis codicibus interrogative legitur: supra enim interrogat; hic autem affirmat: unde et causam reddit, dicens impulsa etc. MAR.- Animoso. Adverso Neapolitanus : quod apte quidem explicari potest, et olim etiam |