Ut jacuit resupinus humi, cruor emicat altè,

50 Non aliter, quàm cùm vitiato fistula plumbo Scinditur, et tenues stridente foramine longè Ejaculatur aquas ; atque ictibus aëra rumpit. Arborei foetus adspergine cædis in atram Vertuntur faciem : madefactaque sanguine radix 55 Peniceo tinguit pendentia mora colore.

Ecce, metu nondum posito, ne fallat amantem, Illa redit: juvenemque oculis, animoque requirit: Quantaque vitârit narrare pericula gestit. Utque locum, et versam cognovit in arbore formam; 60 (Sic facit incertam pomi color) hæret, an hæc sit. Dum dubitat, tremebunda videt pulsare cruentum Membra solum, retroque pedem tulit: oraque buxo Pallidiora gerens, exhorruit, æquoris instar, Quod tremit, exiguâ cùm summum stringitur aura. 65 Sed postquam remorata suos cognovit amores; Percutit indignos claro plangore lacertos : Et laniata comas, amplexaque corpus amatum, Vulnera supplevit lacrymis, fletumque cruori Miscuit : et gelidis in vultibus oscula figens,

70 * Pyrame,' clamavit, quis te mihi casus ademit ? Pyrame, responde. Tua te, carissime, Thisbe Nominat: exaudi, vultusque attolle jacentes.' Ad nomen Thisbes oculos, jam morte gravatos, Pyramus erexit, visâque recondidit illâ.

75 Quæ postquam vestemque suam cognovit, et ense Vidit ebur vacuum ; Tua te manus, inquit, ' amorque Perdidit, infelix. Est et mihi fortis in unum Hoc manus : est et amor : dabit hic in vulnera vires. Persequar exstinctum : letique miserrima dicar 80 Causa, comesque tui: quique a me morte revelli

6

85

Heu solâ poteras, poteris nec morte revelli.
Hoc tamen amborum verbis estote rogati,
O multùm miseri, meus illiusque, parentes,
Ut, quos certus amor, quos hora novissima junxit,
Componi tumulo non invideatis eodem.
At tu, quæ ramis arbor miserabile corpus
Nunc tegis unius, mox es tectura duorum;
Signa tene cædis : pullosque, et luctibus aptos
Semper habe fætus, gemini monumenta cruoris.'
Dixit: et aptato pectus mucrone sub imum
Incubuit ferro; quod adhuc a cæde tepebat.

Vota tamen tetigere deos, tetigêre parentes :
Nam color in pomo est, ubi permaturuit, ater:
Quodque rogis superest, unâ requiescit in urna.

90

95

INO ET MELICERTA IN DEOS MUTATI.

v. 416.

Tum verò totis Bacchi memorabile Thebis
Numen erat; magnasque novi matertera vires
Narrat ubique dei : de totque sororibus expers
Una doloris erat, nisi quem

fecêre

sorores. Adspicit hanc natis, thalamoque Athamantis habentem Sublimes animos, et alumno numine, Juno;

101 Nec tulit: et secum, .Potuit de pellice natus Vertere Mæonios, pelagoque immergere, nautas, Et laceranda suæ nati dare viscera matri, Et triplices operire novis Minyeïdas alis :

105 Nil poterit Juno, nisi inultos flere dolores ? Idque mihi satis est? hæc una potentia nostra est? Ipse docet quid agam ; (fas est et ab hoste doceri)

Quidque furor valeat, Pentheâ cæde satisque
Ac super ostendit. Cur non stimuletur, eatque 110
Per cognata suis exempla furoribus Ino?'

Est via declivis, funestâ nubila taxo:
Ducit ad infernas per muta silentia sedes.
Styx nebulas exhalat iners : umbræque recentes
Descendunt illâc, simulacraque functa sepulcris. 115
Pallor Hiemsque tenent latè loca senta : novique,
Quà sit iter, manes, Stygiam quod ducit ad urbem,
Ignorant : ubi sit nigri fera regia Ditis.
Mille capax aditus, et apertas undique portas
Urbs habet. Utque fretum de totâ flumina terrâ, 120
Sic omnes animas locus accipit ille ; nec ulli
Exiguus populo est, turbamve accedere sentit.
Errant
exsangues

sine corpore et ossibus umbræ : Parsque forum celebrant, pars imi tecta tyranni ; Pars alias artes, antiquæ imitamina vitæ,

125 Exercent; aliam

partem sua pæna coercet. Sustinet ire illuc, cælesti sede relictâ, (Tantum odiis iræque dabat) Saturnia Juno. Quò simul intravit, sacroque a corpore pressum Ingemuit limen ; tria Cerberus extulit ora,

130 Et tres latratus simul edidit. Illa sorores Nocte vocat genitas, grave et implacabile numen. (Carceris ante fores clausas adamante sedebant : Deque suis atros pectebant crinibus angues.) Quam simul agnorunt inter caliginis umbras ;

135 Surrexêre deæ. Sedes scelerata vocatur. Viscera præbebat Tityos lanianda ; novemque Jugeribus distentus erat. Tibi, Tantale, nullæ Deprenduntur aquæ ; quæque imminet, effugit arbos. Aut petis, aut urges ruiturum, Sisyphe, saxum. 140

6

Volvitur Ixion : et se sequiturque fugitque.
Molirique suis letum patruelibus ausæ,
Adsiduæ repetunt, quas perdant, Belides undas.
Quos omnes acie postquam Saturnia torvâ
Vidit, et ante omnes Ixiona ; rursus ab illo

145
Sisyphon adspiciens, Cur hic e fratribus, inquit,
Perpetuas patitur penas; Athamanta superbum
Regia dives habet: qui me cum conjuge semper
Sprevit?' et exponit causas odiique viæque;
Quidque velit. Quod vellet, erat, ne regia Cadmi 150
Staret ; et in facinus traherent Athamanta sorores.
Imperium, promissa, preces confundit in unum:
Sollicitatque deas. Sic hæc Junone locutâ,
Tisiphone canos, ut erat, turbata capillos
Movit : et obstantes rejecit ab ore colubras.

155 Atque ita, Non longis opus est ambagibus,' infit. · Facta puta, quæcunque jubes : inamabile regnum Desere : teque refer cæli melioris ad auras.'

Læta redit Juno : quam cælum intrare parantem Roratis lustravit aquis Thaumantias Iris.

160 Nec mora ; Tisiphone madefactam sanguine sumit Importuna facem : fluidoque cruore rubentem Induitur pallama; tortoque incingitur angue : Egrediturque domo. Luctus comitantur euntem, Et Pavor, et Terror, trepidoque Insania vultu. 165 Limine constiterat : postes tremuisse feruntur Æolii ; pallorque fores infecit acernas : Solque locum fugit. Monstris exterrita conjux, Territus est Athamas : tectoque exire parabant. Obstitit infelix, aditumque obsedit, Erinnys :

170 Nexaque vipereis distendens brachia nodis, Cæsariem excussit. Motæ sonuêre colubræ :

Parsque jacens humeris, pars circum tempora lapse
Sibila dant, saniemque vomunt, linguasque coruscant.
Inde duos mediis abrumpit crinibus angues ;

175
Pestiferâque manu raptos immisit. At illi
Inoösque sinus Athamanteosque pererrant ;
Inspirantque graves animas : nec vulnera membris
Ulla ferunt : mens est, quæ diros sentiat ictus.
Attulerat secum liquidi quoque monstra veneni,

180 Oris Cerberei spumas, et virus Echidnæ

;
Erroresque vagos, cæcæque oblivia mentis,
Et scelus, et lacrymas, rabiemque, et cædis amorem ;
Omnia trita simul : quæ, sanguine mista recenti,
Coxerat ære cavo, viridi versata cicutâ.

185
Dumque pavent illi; vertit furiale venenum
Pectus in amborum, præcordiaque intima movit.
Tum face jactatâ per eundem sæpius orbem,
Consequitur motos velociter ignibus ignes.
Sic victrix, jussique potens, ad inania magni

190 Regna redit Ditis : sumptumque recingitur anguem.

Protinus Æolides mediâ furibundus in aulâ Clamat, “lö, comites, his retia tendite silvis : Hîc modò cum geminâ visa est mihi prole leæna.' Utque feræ, sequitur vestigia conjugis amens : 195 Deque sinu matris ridentem, et parva Learchum Brachia tendentem, rapit, et bis terque per auras More rotat fundæ : rigidoque infantia saxo Discutit ossa ferox. Tum denique concita mater, (Seu dolor hoc fecit, seu sparsi causa veneni ;) 200 Exululat ; passisque fugit malè sana capillis : Teque ferens parvum nudis, Melicerta, lacertis, • Evoe, Bacche,' sonat. Bacchi sub nomine Juno Risit : et, Hos usus præstet tibi,' dixit, alumnus.'

6