Eurum ad se Zephyrumque vocat; dehinc talia fatur:

Tantane vos generis tenuit fiducia vestri? Iam caelum terramque meo sine numine, Venti, Miscere; et tantas audetis tollere moles? Quos ego.... sed motos praestat componere fluctus: Post mihi non simili poena commissa luetis. Maturate fugam, regique haec dicite vestro: Non illi imperium pelagi saevumque tridentem, Sed mihi sorte datum. Tenet ille immania saxa, Vestras, Eure, domos: illa se iactet in aula Aeolus, et clauso ventorum carcere regnet. Sic ait, et dicto citius tumida aequora placat; Collectasque fugat nubes, solemque reducit. Cymothoë simul et Triton adnixus, acuto Detrudunt naves scopulo: levat ipse tridenti; Et vastas aperit Syrtes, et temperat aequor; Atque rotis summas levibus perlabitur undas. Ac, veluti magno in populo quum saepe coorta est Seditio, saevitque animis ignobile vulgus; Iamque faces et saxa volant; furor arma ministrat: Tum, pietate gravem ac meritis si forte virum quem Conspexere, silent, adrectisque auribus adstant; Ille regit dictis animos, et pectora mulcet: Sic cunctus pelagi cecidit fragor; aequora postquam Prospiciens Genitor, caeloque invectus aperto. Flectit equos, curruque volans dat lora secundo.

Defessi Aeneadae, quae proxima, litora cursu Contendunt petere, et Libyae vertuntur ad oras.

Est in secessu longo locus: insula portum
Efficit obiectu laterum; quibus omnis ab alto
Frangitur, inque sinus scindit sese unda reductos.
Hinc atque hinc vastae rupes, geminique minantur
In caelum scopuli, quorum sub vertice late
Aequora tuta silent: tum silvis scena coruscis.
Desuper, horrentique atrum nemus imminet umbra.
Fronte sub adversa scopulis pendentibus antrum;
Intus aquae dulces, vivoque sedilia saxo;
Nympharum domus: hìc fessas non vincula naves
Vlla tenent; unco non adligat ancora morsu.
Huc septem Aeneas collectis navibus omni
Ex numero subit: ac magno telluris amore
Egressi optata potiuntur Troës arena,
Et sale labentes artus in litore ponunt.
Ac primum silici scintillam excudit Achates,
Suscepitque ignem foliis, atque arida circum
Nutrimenta dedit, rapuitque in fomite flammam.
Tum cererem corruptam undis, cerealiaque arma
Expediunt fessi rerum; frugesque receptas
Et torrere parant flammis et frangere saxo.

Aeneas scopulum interea conscendit, et omnem
Prospectum late pelago petit; Anthea si quem
Iactatum vento videat Phrygiasque biremes,
Aut Capyn, aut celsis in puppibus arma Caïci.
Navem in conspectu nullam: tres litore cervos
Prospicit errantes: hos tota armenta sequuntur
A tergo, et longum per valles pascitur agmen.

Constitit hic, arcumque manu celeresque sagittas Corripuit; fidus quae tela gerebat Achates; Ductoresque ipsos primum, capita alta ferentes Cornibus arboreis, sternit; tum vulgus; et omnem Miscet agens telis nemora inter frondea turbam. Nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora fundit humi, et numerum cum navibus aequat. Hinc portum petit, et socios partitur in omnes. Vina, bonus quae deinde cadis onerarat Acestes Litore Trinacrio, dederatque abeuntibus heros, Dividit, et dictis maerentia pectora mulcet:

O socii, (neque enim ignari sumus ante malorum) O passi graviora; dabit deus his quoque finem. Vos et Scyllaeam rabiem penitusque sonantes Accestis scopulos: vos et Cyclopia saxa Experti. Revocate animos, maestumque timorem Mittite. Forsan et haec olim meminisse iuvabit. Per varios casus, per tot discrimina rerum, Tendimus in Latium: sedes ubi fata quietas Ostendunt. Illic fas regna resurgere Troiae. Durate, et vosmet rebus servate secundis.

Talia voce refert: curisque ingentibus aeger Spem vultu simulat, premit altum corde dolorem. Illi se praedae accingunt, dapibusque futuris: Tergora deripiunt costis, et viscera nudunt. Pars in frusta secant, veribusque trementia figunt: Litore ahena locant alii, flammasque ministrant. Tum victu revocant vires; fusique per herbam

Implentur veteris bacchi pinguisque ferinae.
Postquam exemta fames epulis, mensaeque remotae,
Amissos longo socios sermone requirunt;

Spemque metumque inter dubii; seu vivere credant,
Sive extrema pati, nec iam exaudire vocatos.
Praecipue pius Aeneas, nunc acris Orontei,
Nunc Amyci casum gemit, et crudelia secum
Fata Lyci, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum.
Et iam finis erat: quum Iuppiter aethere summo
Despiciens mare velivolum terrasque iacentes,
Litoraque, et latos populos, sic vertice caeli
Constitit, et Libyae defixit lumina regnis.
Atque illum tales iactantem pectore curas
Tristior, et lacrymis oculos suffusa nitentes,
Adloquitur Venus: O qui res hominumque deûmque
Aeternis regis imperiis, et fulmine terres,
Quid meus Aeneas in te committere tantum,
Quid Troës potuere? quibus tot funera passis,
Cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?
Certe hinc Romanos olim, volventibus annis,
Hinc fore ductores, revocato a sanguine Teucri,
Qui mare, qui terras omnes ditione tenerent,
Pollicitus. Quae te, genitor, sententia vertit?
Hoc equidem occasum Troiae tristesque ruinas
Solabar, fatis contraria fata rependens.
Nunc eadem fortuna viros tot casibus actos
Insequitur. Quem das finem, rex magne, laborum?
Antenor potuit, mediis elapsus Achivis,

Illyricos penetrare sinus, atque intima tutus Regna Liburnorum, et fontem superare Timavi: Vnde per ora novem vasto cum murmure montis It mare proruptum, et pelago premit arva sonanti. Hic tamen ille urbem Patavi, sedesque locavit Teucrorum, et genti nomen dedit, armaque fixit Troia; nunc placida compostus pace quiescit. Nos tua progenies, caeli quibus adnuis arcem, Navibus (infandum) amissis, unius ob iram Prodimur, atque Italis longe disiungimur oris. Hic pietatis honos? sic nos in sceptra reponis? Olli subridens hominum sator atque deorum, Vultu, quo caelum tempestatesque serenat, Oscula libavit natae; dehinc talia fatur. Parce metu, Cytherea; manent immota tuorum Fata tibi; cernes urbem et promissa Lavini Moenia; sublimemque feres ad sidera caeli Magnanimum Aenean: neque me sententia vertit. Hic tibi (fabor enim, quando haec te cura remordet; Longius et volvens fatorum arcana movebo) Bellum ingens geret Italia, populosque feroces Contundet; moresque viris et moenia ponet: Tertia dum Latio regnantem viderit aestas, Ternaque transierint Rutulis hiberna subactis. At puer Ascanius, cui nunc cognomen Iulo, *Additur (Ilus erat, dum res stetit Ilia regno) Triginta magnos volvendis mensibus orbes Imperio explebit, regnumque ab sede Lavini