Picta neque inducto fulgebat parma pyropo:
Praebebant caesi baltea lenta boves.
Cossus at insequitur Veientis caede Tolumni,
Vincere cum Veios posse laboris erat,

Nec dum ultra Tiberim belli sonus, ultima praeda 25
Nomentum et captae iugera terna Corae.
Heu Vei veteres! et vos tum regna fuistis,
Et vestro positast aurea sella foro:
Nune intra muros pastoris bucina lenti

Cantat, et in vestris ossibus arva metunt.
Forte super portae dux Veius astitit arcem
Colloquiumque sua fretus ab urbe dedit:
Dumque aries murum cornu pulsabat aheno,
Vinea qua ductum longa tegebat opus,
Cossus ait forti melius concurrere campo.'
Nec mora fit, plano sistit uterque gradum.
Di Latias iuvere manus, desecta Tolumni
Cervix Romanos sanguine lavit equos.
Claudius Eridanum traiectos arcuit hostes,
Belgica cui vasti parma relata ducis
Virdomari. genus hic Rheno iactabat ab ipso,
Nobilis erectis fundere gaesa rotis.

Illi virgatas maculanti sanguine bracas
Torquis ab incisa decidit unca gula.

Nunc spolia in templo tria condita: causa Fe

retri,

Omine quod certo dux ferit ense ducem;
Seu quia victa suis umeris haec arma ferebant,
Hinc Feretri dictast ara superba Iovis.

XI.

30

35

40

Desine, Paulle, meum lacrimis urgere sepulchrum:
Panditur ad nullas ianua nigra preces.

Cum semel infernas intrarunt funera leges,
Non exorato stant adamante viae.
Te licet orantem fuscae deus audiat aulae:

Nempe tuas lacrimas littora surda bibent.

45

5

10

Vota movent superos: ubi portitor aera recepit,
Obserat umbrosos lurida porta rogos.
Sic maestae cecinere tubae, cum subdita
nostrum

Detraheret lecto fax inimica caput.

Quid mihi coniugium Paulli, quid currus avorum Profuit aut famae pignora tanta meae?

Num minus inmites habui Cornelia Parcas?

En sum, quod digitis quinque levatur, onus. 15 Damnatae noctes et vos vada lenta paludes, Et quaecumque meos inplicat unda pedes, Inmatura licet, tamen huc non noxia veni: Det pater hic umbrae mollia iura meae. Aut siquis posita iudex sedet Aeacus urna, 20 Is mea sortita vindicet ossa pila:

Adsideant fratres iuxta et Minoida sellam
Eumenidum intento turba severa foro.
Sisyphe, mole vaces, taceant Ixionis orbes,
Fallax Tantaleo corripere ore liquor,

25 Cerberus et nullas hodie petat inprobus umbras,
Et iaceat tacita lapsa catena sera.
Ipsa loquar pro me: si fallo, poena sororum
Infelix umeros urgeat urna meos.

30

Sicui fama fuit per avita tropaea decori,
Afra Numantinos regna loquuntur avos:
Altera maternos exaequat turba Libones,

Et domus est titulis utraque fulta suis.
Mox, ubi iam facibus cessit praetexta maritis,
Vinxit et acceptas altera vitta comas,
35 Iungor, Paulle, tuo sic discessura cubili:
In lapide huic uni nupta fuisse legar.
Testor maiorum cineres tibi, Roma, verendos,
Sub quorum titulis, Africa, tonsa iaces,
Et Persen proavi simulantem pectus Achillis
Quique tuas proavus fregit Achille domos,
Me neque censurae legem mollisse nec ulla
Labe mea nostros erubuisse focos.

40

Non fuit exuviis tantis Cornelia damnum:

Quin erat et magnae pars imitanda domus.
Nec mea mutatast aetas, sine crimine totast:
Viximus insignes inter utramque facem.
Mi natura dedit leges a sanguine ductas,
Ne possem melior iudicis esse metu.
Quaelibet austeras de me ferat urna tabellas:
Turpior adsessu non erit ulla meo,
Vel tu, quae tardam movisti fune Cybeben,
Claudia, turritae rara ministra deae,

Vel cui, conmissos cum Vesta reposceret ignes,
Exhibuit vivos carbasus alba focos.

Nec te, dulce caput, mater Scribonia, laesi:
In me mutatum quid nisi fata velis?
Maternis laudor lacrimis urbisque querelis,
Defensa et gemitu Caesaris ossa mea.
Ille sua nata dignam vixisse sororem
Increpat, et lacrimas vidimus ire deo.
Et tamen emerui generosos vestis honores,
Nec mea de sterili facta rapina domo.

Tu, Lepide, et tu, Paulle, meum post fata le

vamen,

Condita sunt vestro lumina nostra sinu.

Vidimus et fratrem sellam geminasse curulem;
Consul quo factus tempore, rapta soror.
Filia, tu specimen censurae nata paternae,
Fac teneas unum nos imitata virum.
Et serie fulcite genus: mihi cymba volenti
Solvitur aucturis tot mea fata meis.

Haec est feminei merces extrema triumphi,
Laudat ubi emeritum libera fama rogum.
Nunc tibi commendo communia pignora natos:
Haec cura et cineri spirat inusta meo.
Fungere maternis vicibus, pater: illa meorum
Omnis erit collo turba fovenda tuo.
Oscula cum dederis tua flentibus, adice matris:
Tota domus coepit nunc onus esse tuum.
Et siquid doliturus eris, sine testibus illis!
Cum venient, siccis oscula falle genis!

Sat tibi sint noctes, quas de me, Paulle,

fatiges,

Somniaque in faciem reddita saepe meam:
Atque ubi secreto nostra ad simulacra loqueris,
Vt responsurae singula verba iace.

85 Seu tamen adversum mutarit ianua lectum,
Sederit et nostro cauta noverca toro,
Coniugium, pueri, † laudate et ferte paternum:
Capta dabit vestris moribus illa manus.
Nec matrem laudate nimis: collata priori
Vertet in offensas libera verba suas.

90

Seu memor ille mea contentus manserit umbra
Et tanti cineres duxerit esse meos,
Discite venturam iam nunc lenire senectam,
Caelibis ad curas nec vacet ulla via.

95 Quod mihi detractumst, vestros accedat ad

100

annos:

Prole mea Paullum sic iuvet esse senem.
Et bene habet: numquam mater lugubria
sumpsi:

Venit in exequias tota caterva meas.
Causa peroratast. flentes me surgite, testes,
Dum pretium vitae grata rependit humus.
Moribus et caelum patuit: sim digna merendo,
Cuius honoratis ossa vehantur avis.

Perisse quaedam ex Propertii libris satis constat: quamquam fragmenta quae tuto possis referre ad carmina deperdita non extant. Nam Fulgentii nugas [563, 7. 564, 27] non moror. Nec id mirum; quoniam non minus raro quam Tibulli eius fit mentio apud veteres.

I. INDEX CARMINVM.