V.

Asper eram et bene discidium me ferre loquebar:
At mihi nunc longe gloria fortis abest."
Namque agor, ut per plana citus sola verbere turben,
Quem celer adsueta versat ab arte puer.
Vre ferum et torque, libeat ne dicere quicquam
Magnificum post haec: horrida verba doma.
Parce tamen, per te furtivi foedera lecti,
Per Venerem quaeso conpositumque caput.
Ille ego, cum tristi morbo defessa iaceres,
Te dicor votis eripuisse meis,
Ipseque te circum lustravi sulfure puro,
Carmine cum magico praecinuisset anus:
Ipse procuravi ne possent saeva nocere
Somnia, ter sancta deveneranda mola:
Ipse ego velatus filo tunicisque solutis

Vota novem Triviae nocte silente dedi.
Omnia persolvi: fruitur nunc alter amore,
Et precibus felix utitur ille meis.
At mihi felicem vitam, si salva fuisses,
Fingebam demens, sed renuente deo.

5

10

15

20

Rura colam, frugumque aderit mea Delia custos,
Area dum messes sole calente teret,

Aut mihi servabit plenis in lintribus uvas
Pressaque veloci candida musta pede,
Consuescet numerare pecus, consuescet amantis
Garrulus in dominae ludere verna sinu.
Illa deo sciet agricolae pro vitibus uvam,
Pro segete spicas, pro grege ferre dapem.
Illa regat cunctos, illi sint omnia curae:
At iuvet in tota me nihil esse domo.
Huc veniet Messalla meus,
cui dulcia poma
Delia selectis detrahat arboribus:

25

30

Et tantum venerata virum, hunc sedula curet,
Huic paret atque epulas ipsa ministra gerat.
Haec mihi fingebam, quae nunc Eurusque Notusque 35
Iactat odoratos vota per Armenios.

40

Saepe ego temptavi curas depellere vino:

At dolor in lacrimas verterat omne merum. Saepe aliam tenui: sed iam cum gaudia adirem, Admonuit dominae deseruitque Venus.

Tunc me discedens devotum femina dixit

(A pudet) et narrat scire nefanda meam. Non facit hoc verbis, facie tenerisque lacertis Devovet et flavis nostra puella comis.

45 Talis ad Haemonium Nereis Pelea quondam Vectast frenato caerula pisce Thetis.

50

Haec nocuere mihi, quod adest huic dives amator: Venit in exitium callida lena meum. Sanguineas edat illa dapes atque ore cruento Tristia cum multo pocula felle bibat: Hanc volitent animae circum sua fata querentes Semper et e tectis strix violenta canat: Ipsa fame stimulante furens herbasque sepulcris Quaerat et a saevis ossa relicta lupis, 55 Currat et inguinibus nudis ululetque per urbes, Post agat e triviis aspera turba canum. Evenient: dat signa deus: sunt numina amanti, Saevit et iniusta lege relicta Venus.

60

At tu quam primum sagae praecepta rapacis Desere: nam donis vincitur omnis amor. Pauper erit praesto semper tibi, pauper adibit Primus et in tenero fixus erit latere,

Pauper in angusto fidus comes agmine turbae
Subicietque manus efficietque viam,

65 Pauper ad occultos furtim deducet amicos
Vinclaque de niveo detrahet ipse pede.
Heu canimus frustra, nec verbis victa patescit
Ianua, sed plenast percutienda manu.

70

At tu, qui potior nunc es, mea fata timeto:
Versatur celeri Fors levis orbe rotae.
Non frustra quidam iam nunc in limine perstat
Sedulus et crebro prospicit ac refugit,

Et simulat transire domum, mox deinde recurrit
Solus et ante ipsas excreat usque fores.

Nescioquid furtivus amor parat. utere quaeso,
Dum licet: in liquida nat tibi linter aqua.

VI.

Semper, ut inducar, blandos offers mihi voltus,
Post tamen es misero tristis et asper, Amor.
Quid tibi saevitiae mecumst? an gloria magnast
Insidias homini conposuisse deum?

Iam mihi tenduntur casses: iam Delia furtim
Nescioquem tacita callida nocte fovet.
Illa quidem iurata negat, sed credere durumst:
Sic etiam de me pernegat usque viro.
Ipse miser docui, quo posset ludere pacto
Custodes: heu heu nunc premor arte mea.
Fingere tunc didicit causas, ut sola cubaret,
Cardine tunc tacito vertere posse fores:
Tunc sucos herbasque dedi, quis livor abiret,
Quem facit inpresso mutua dente Venus.
At tu, fallacis coniunx incaute puellae,
Me quoque servato, peccet ut illa nihil.
Neu iuvenes celebret multo sermone, caveto,
Neve cubet laxo pectus aperta sinu,
Neu te decipiat nutu, digitoque liquorem

Ne trahat et mensae ducat in orbe notas.
Saepe, velut gemmas eius signumve probarem,
Per causam memini me tetigisse manum:
Saepe mero somnum peperi tibi, at ipse bibebam
Sobria supposita pocula victor aqua.

Non ego te laesi prudens: ignosce fatenti.
Iussit Amor: contra quis ferat arma deos?
Ille ego sum, nec me iam dicere vera pudebit,
Instabat tota cui tua nocte canis.

Exibit quam saepe, time, seu visere dicet
Sacra bonae maribus non adeunda deae,

At mihi si cedas, illam sequar unus ad aras:

Tunc mihi non oculis sit timuisse meis. 33 Quid tenera tibi coniuge opus? tua si bona nescis Servare, frustra clavis inest foribus.

35 Te tenet, absentes alios suspirat amores Et simulat subito condoluisse caput.

At mihi servandam credas: non saeva recuso Verbera, detrecto non ego vincla pedum. Tum procul absitis, quisquis colis arte capillos, 40 Et fluit effuso cui toga laxa sinu:

Quisquis et occurret, ne possit crimen habere,
Sit procul, aut alia stet precor ante via.
Sic fieri iubet ipse deus, sic magna sacerdos
Est mihi divino vaticinata sono:

45 Haec ubi Bellonae motust agitata, nec acrem
Flammam, non amens verbera torta timet:
Ipsa bipenne suos caedit violenta lacertos
Sanguine et effuso spargit inulta deam,
Statque latus praefixa veru, stat saucia pectus,
50 Et canit eventus, quos dea magna monet.
Parcite, quam custodit Amor, violare puellam,
Ne pigeat magno post didicisse malo.

Attigeris, labentur opes, ut volnere nostro Sanguis, ut hic ventis diripiturque cinis.' 55 Et tibi nescioquas dixit, mea Delia, poenas: Si tamen admittas, sit precor illa levis. Non ego te propter parco tibi, sed tua mater Me movet atque iras aurea vincit anus. Haec mihi te adducit tenebris multoque timore Coniungit nostras clam taciturna manus, Haec foribusque manet noctu me adfixa proculque Cognoscit strepitus me veniente pedum. Vive diu mihi, dulcis anus: proprios ego tecum, Sit modo fas, annos contribuisse velim.

60

65 Te semper natamque tuam te propter amabo:
Quidquid agit, sanguis est tamen illa tuus.
Sit modo casta, doce, quamvis non vitta ligatos
Impediat crines nec stola longa pedes,
Et mihi sint durae leges, laudare nec ullam

Possim ego, quin oculos appetat illa meos,
Et siquid peccasse puter, ducarque capillis
Inmerito pronas proripiarque vias.
Non ego te pulsare velim, sed, venerit iste
Si furor, optarim non habuisse manus:
Nec saevo sis casta metu, sed mente fideli;
Mutuus absenti te mihi servet amor.
At, quae fida fuit nulli, post victa senecta
Ducit inops tremula stamina torta manu
Firmaque conductis adnectit licia telis

70

75

80

Tractaque de niveo vellere dente putat. Hanc animo gaudente vident iuvenumque catervae Conmemorant merito tot mala ferre senem, Hanc Venus ex alto flentem sublimis Olympo Spectat et infidis quam sit acerba monet. Haec aliis maledicta cadant: nos, Delia, amoris 85 Exemplum cana simus uterque coma.

VII.

Hunc cecinere diem Parcae fatalia nentes
Stamina, non ulli dissoluenda deo;

Hunc fore, Aquitanas posset qui fundere gentes,
Quem tremeret forti milite victus Atur.
Evenere: novos pubes Romana triumphos
Vidit et evinctos brachia capta duces:

5

At te victrices lauros, Messalla, gerentem
Portabat niveis currus eburnus equis.
Non sine mest tibi partus honos: Tarbella Pyrene
Testis et Oceani litora Sanctonici,

Testis Arar Rhodanusque celer magnusque Garonna,
Carnuti et flavi caerula lympha Liger.

An te, Cydne, canam, tacitis qui leniter undis
Caeruleus placidis per vada serpis aquis,
Quantus et aetherio contingens vertice nubes
Frigidus intonsos Taurus alat Cilicas?
Quid referam, ut volitet crebras intacta per urbes
Alba Palaestino sancta columba Syro,

10

15