Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

tego opuszczono in Facie. Okolski in Russ. Florida fol. 59. wspomina Piotra herbu Powała, zakonu Kaznodziejskiego biskupa Kamienieckiego w roku 1302., co miał wziąść z Czarnokozińskiego zamku biskupiego, ale co do roku musi być omyłka, z tego co się już mówiło, chyba to 1502. albo co pewniejsza Kamińskim był, nie Kamienieckim, jakož i ja mówić będę o nim pod Kamińskiemi.

14. Jakób Buczacki, herbu Abdank, postąpił na Chełmskie 1518., tego opuszczono in Facie, ale o nim Decius de Sigismudi I. tempor. w roku 1506. i list Zygmunta I. u Olszow. de Primat. i u Załusk. T. II. fol. 556. w roku 1512. Nakiel. w Miechow. f. 596.

15. Wawrzeniec Miedzyleski, herbu Jastrzębiec, tego opuszczono in Facie, ale list Zygmunt I. miastu Lwowskiemu 1526. o nim świadczy.

16. Piotr Gamrat, herbu Sulima, postąpił na Przemysłskie 1536., tego opuszczono in Facie, ale dowodem jest list Zygmunta I. in M. S. Petric. Tegoż list miast. Krakow. 1533.

17. Sebastyan Branicki, herbu Korczak, postąpił na Chełmskie 1538., tego opuszczono in Facie, ale go czytam na liście Zygmunta I. danym miastu Lwows. wr. 1537.

18. Jan II. Wilamowski, herbu Szaszor albo Orla, umarł 1540., tego opuszczono in Facie, ale o nim Biels. f. 579. i 581. świadczy. 19. Mikołaj IV. Dzierzgowski, herbu Jastrzębiec, postąpił na Chełmskie 1542. List Zygmunta I. in M. S. Petric.

20. Jędrzej II. Zebrzydowski, herbu Radwan, postąpił na Chełmskie 1544. Damal. in Vladisl. Episc. Nakiel. Miechow. f. 647. i list u tegoż f. 716. Zygmunta I. 1544. Oriɔhóv. Górnicki. 21. Jan III. Drohojewski, herbu Korczak, tego aż po Słończewskim położono in Facie, ale że w tym czasie tu rządził, poznać z listu Zygmunta I. u Paproc. o Herb. f. 85. danym w roku 1546., postąpił na Chełmskie w tymże roku, nie na Kujawskie, jako chce Facies, bo go i sam kładzie między Chełmskiemi, i jam o nim także mówił. Okol. T. II. ƒ. 639.

22. Benedykt Izdbieński, herbu Poraj, postąpił na Poznańskie 1547., tego opuszczono in Facie, ale o nim świadczy list Zygmunta I. in M. S. Petric. i Treter. in Posnan. Episc. Okol. T. II. ƒ. 639.

23. Lenard Słończewski, herbu Kościesza, umarł 1563. Nakielski w Miechow. f. 673. Damal. Episc. Vladisl. f. 386. na liście Augusta I. w roku 1550. i u Nakielskiego f. 652. w roku 1549. Orichov. in Annal. Scrobiszow. in Archiep. Leopol. 1560. Facies śmierć jego zrzuca na rok 1551., ale przywilejom, którem przytoczył i Nakielskiemu wierzyć trzeba, ile że ten Słończewski, oraz był proboszczem Miechowskim, i Starow. in Monum. nadgrobek jego kładzie f. 114. Choćby jednak i na ten rok śmierć jego przypadła, przecież sukcesora nie mógł mieć Drohojowskiego, bo w tym samym roku 1551. po Zebrzydowskim brał Kujawskie Drohojewski, z Chełmskiego posuniony, jako Damalewicz pisze in Vladisl. ba i Facies samaż toż mówi. Po Drohojewskim kładzie taż Facies Działyńskiego Michała, ale ten w sto lat potem tu prezydował, jako niżej obaczysz. 24. Dyonizy Secygniowski, herbu Jelita, umarł roku 1569., o tym że

immediate nastąpił po Słończewskim świadczy Nakiel. in Miechov. f. 674. i Const. w roku 1563, nominatem go Kamienieckim zowią.

25. Marcin Białobrzeski, herbu Abdank, wstąpił 1577, (z tego dochodzę, że między Secygniowskim i Białobrzeskim, musiał tu ktoś prezydować, alem się go nie mógł nigdzie doczytać; umarł 1586. Okol. in Russ. Florida f. 105. Paproc. o herbach. 26. Wawrzeniec II. Goślicki, herbu Grzymała, postąpił na Chełmskie 1587. Confirm. Jurium Gent. Zygm. III. Chron. Piasec. 27. Stanisław Gomoliński, herbu Jelita, postąpił na Chełmskie 1591. Nakiel. in Miech. f. 770. Piechow. in Chelm. Episc. 28. Paweł II. Wołucki, herbu Rawicz, postąpił na Luckie 1607, tego in Facie położono przed Gomolińskim, ale że w tym czasie rządził tą dyecezyą, listem dowodzę Zygm. III de feudo Pruss. danym 1605, toż poświadczają, Okol. in Russ. Florida f. 109. Damalew. in Episc. Vladisl. 1601. Hist. Domus Probat. Cracov. 1604.

29. Jan IV. Jędrzej Prochnicki, herbu Korczak, postąpił na Lwowskie 1614. Scrobiszov. in Archiep. Leopol. Okol. tomo 1. 30. Maciej III. Łubieński, herbu Pomian, postąpił na Chełmskie 1620. Damalew. in Episc. Vladisl. Piechow. in Chełm. tego opuszczono in Facie.

31. Adam Nowodworski, herbu Nałęcz, postąpił na Przemysłkie 1627. Histor. Kobierzyc. f. 548. Treter. in Posnan. Episc. 32. Paweł III. Piasecki, herbu Janina, postąpił na Chełmskie 1640. Acta Synod. Provin. Varsav. 1628, f. 9. Porządek elekcyi 1632. Okol. in Russ. Florida f. 112.

33. Jędrzej III. Leszczyński, herbu Wieniawa, postąpił na Chelmińskie 1646. Centur. Potoc. f. 323. Acta Synod. Provin. Varsav. 1643. Okol. Russ. Florida f. 112.

34. Michał Erazm Działyński, herbu Ogończyk, 1648. Porządek elekcyi. Treter. in Varmien. Episc. Thom. Clag. Lind. Mar. 1. 3. c. 12.

35. Jan V. Ludwik Stępkowski, herbu Suchekomnaty, umarł 1660. Zaluski tomo 2. f. 829.

36. Zygmunt Czyżowski, herbu Pobog, 1664. Kochow. climac. 3. 37. Wojciech Koryciński, herbu Topor, postąpił na Lwowskie 1669, podpisał manifestacyą duchowieństwa.

38. Wespazyan Lanckoroński, herbu Zadora, umarł 1677. Załuski tomo 1. folio 377. Diploma Elect. Jana III. 1674.

39. Jan VI. Czarnecki, herbu Łodzia, umarł .... Załuskit. 2. f. 829. 40. Stanisław II. Wojeński, herbu Zadora, umarł 1685. Załuski t. 2. f. 805.

41. Jerzy Donhoff, herb tegoż nazwiska, postąpił na Przemysłkie 1687.

42. Chryzostom Gniński, herbu Trach, umarł 1715. Załuski t. 1. f. 680.

43. Stefan Rupniewski, herbu Śreniawa, postąpił na Łuckie 1722. 44. Stanisław III. Hosius, herb tegoż nazwiska, postąpił na Poznańskie 1733.

45. Adam Augustyn Wessel, herbu Rogala, umarł 1735.

46. Franciszek Kobielski, herbu Poraj, postąpił na Łuckie 1739.

TOM I.

6

47. Wacław Sierakowski, herbu Ogończyk, postąpił na Przemysłkie 1740.

48. Mikołaj Dembowski, herbu Jelita, postąpił na Kujawskie 1751.

49. Hieronim Szeptycki, postąpił na Płockie 1759. 50. Adam Krasiński.

Herb kapituly Kamienieckiej w Krakowskiej kamienicy, między inszych dyecezyi herbami, tym kształtem pędzlem malarskim adumbrowany widziałem; dwa klucze do góry zębami obrócone, a od siebie odwrócone, między niemi miecz niemiecki biały, ostrzem do góry, w polu czerwonem: atoli w herbie ta kapituła zażywa śś. apostołów Piotra i Pawła, z których ten z mieczem, ow z kluczami dwiema w ręku, tym sposobem widzieć ich na ratuszu Lubelskim; od tytułu katedralnego kościoła Kamienieckiego snać że przysposobiony, na którą też uroczystość tychże świętych, kapituła się od

[graphic]

prawuje, drugi raz na dzień narodzenia Najśw. Matki; kędy jednego z między siebie deputata na trybunał Koronny obierają. Kanoników wszystkich w niej zasiada dwanaście, między któremi dziekan, proboszcz, archidyakon, kustosz, scholastyk, kantor, kanclerz, prałaci.

INFLANTSKIE BISKUPSTWO.

Meinard Ś. kanonik Sigebergu, z Bertoldem opatem Lubeckim przypłynąwszy do Inflant na nawracanie pogaństwa, apostolskiemi tam pracami swemi, wiarę chrześcijańską rozkrzewili. Arcybiskup Bremeński, pierwszego Meinarda S. na biskupstwo Inflantskie poświęcił w roku 1186. Bucholcer ex Crantio. Praetor. l. 2. c. 4. §. 2. ex Arnoldo l. 7.

c. 8. Munsterus f. 373, i od tego czasu póki arcybiskupia godność do Inflant nie weszła, biskupi Inflantscy do metropolji Bremeńskiej należeli, co się może poznać z listu Honoryusza III. Papieża w roku 1218, u Rainauda t. 13. num. 40. Po Meinardzie wstąpił na stolicę Bertold, po Bertoldzie Wojciech, po Wojciechu Mikołaj. Hartknoch in animadversio: ad Dusbruch. p. 3. c. 28. konsekracya Meinarda na rok 1170 składa, śmierć zaś jego na rok 1193. Bertolda potem, dopiero w roku 1196 poświęconego być mieni.

Supplikowali potem u Honoryusza Papieża w roku 1223, żeby Inflanty arcybiskupią godnością uczcil: ale to nie doszło aż w roku 1236, czego dochodzę z listu Grzegorza IX. Papieża u Rainauda t. 13. num. 61, w którym pisał do Jędrzeja arcybiskupa Lundeńskiego w Szwecyi Prymasa, aby nowe w Inflantach biskupstwa postanowił: co on do skutku przyprowadził; założywszy Lealheńskie, Wirońskie, i Rewelskie biskupstwa których poddał pod jurisdykeyą arcybiskupa Pruskiego i Inflantskiego, tak się albowiem zrazu zwał, póki po śmierci Mikołaja biskupa Ryskiego w roku 1255, Wojciech wtóry do miasta Rygi, metropolji nie przeniósł. Rainaud. loco citato. Bzovius num. 5. Matenes num. 3. Krom zaś wzwyż wyrażonych, należały do niej jeszcze te suffraganie: Kurońska, Ossyliska, Derpska, nadto Sambieńscy i Pomezańscy biskupi, ba i Warmińscy, póki się pod stolicę apostolską nie poddali. Wkrótce jednak wiele z tych biskupstw Inflantskich upadło, bo zaraz w tymże roku 1236, Krzyżacy, Lealheńskie, Wirońskie, i Rewelskie biskupstwa posiedli; o co, pisał do nich list Grzegorz Papież, ale ojcowskie napomnienia mały skutek miały. Rainau. Rygę nawet same arcybiskupom wydarli, o którą gdy potem siła kłotni bylo, Bonifacy IX. Papiei przymuszony, Ryge Krzyżakom przysądził; a Jana arcybiskupa Ryskiego, patryarchą Litewskim uczynił. Bzovius ex Crantzio l. 9. Vandal c. 28. Niemo. l. 2 c. 16. Długosz w roku 1397, którego się działo.

Przecież i potem arcybiskupami Ryskiemi ich tytułowano, których szereg kładę, od roku 1236. 1. Wojciech z Armakańskiego biskupa pierwszy wziął Palliusz, był zakonu Swiętego Benedykta. 2. Jan a Lunen. 3. Jan a Wechten. 4. Jan hrabia z Zweryna, herbu Oliwa, 1299. Długosz. 5. Isaurus. 6. Fryderyk zakonu S. Franciszka 1319. 7. Engelbertus a Dalen. 8. Fromoldus a Tiffhuzen. 9. Siferdus a Blomberch, herb swój własny. 10. Jan a Synten. 11. Jan Walemoder. 12. Jan Habundi. 13. Henning Skarpenberg. 14. Silvester, 1463, Vadingus. 15. Stefan Gruchen, umarł 1483. 16. Michał Hildebrandus Krzyżak. 17. Kastralinden.

18. Jan Blankenfeldt. 19. Tomasz Chonigk. 20. Gvilhelm margrabia Brandeburski, umarł 1563. Przez trzysta tedy lat, ta metropolia kwitnęła, aż też gdy jedne biskupstwa berezya sprofanowała, drugie Moskiewska wojna zniszczyła, wszystkie iz arcybiskupstwem tak upadły, że teraz tylko o imieniach ich słyszemy.

Dopiero Stefan Batory Król Polski z Moskiewskich rąk windykowawszy Inflanty, w Wendzie, albo raczej w mieście Kieś, za konsensem Sixta V. Papieża, nowe biskupstwo fundował koło roku 1583. Miraeus Notitiae Episc. l. 4. c. 19, czyli raczej już upadłe dźwignął, bom czytał na liście Kazimierza Króla u Szczygiel. in Tinec. fol. 186, inter praesentes podpisanego Thomas Episcopus Vendensis. Konstytucya zaś sejmowa 1593, miejsce w senacie, biskupom Inflantskim naznaczyła zaraz po Kamienieckim. Const. f. 647. Dla różnych zaś w Inflanciech rewolucyi i wojen często ta katedra wakowała. W roku 1621 na synodzie prowincyalnym za Wawrzeńca Gębickiego, biskup Inflantski do metropolji Gnieznieńskiej przyłączony. Acta Synodi.

INFLANTSCY BISKUPI.

1. Jędrzej Patrycy Nidecki, herbu Wieże, umarł 1593. Nakiel. w Miechow. f. 701. Sacchinus Hist. Soc. par. 5. 1.5. num. 92. 2. Otto Schengink, herbu Trąby tertio. 1628. Nakiel. f. 720. Constit. 1593. f. 647. Acta Synodi Petricov. 1628. Tranzakcya Będzińska 1589.

3. Mikołaj Krosnowski, herbu Junosza, postąpił na Lwowskie 1645. Constit. 1642, f. 10. Acta Synodi Prov. Vars. 1643.

4. Krzysztof Chodkiewicz, herbu Kościesza, umarł 1676, od roku 1653, podpisał Manif. Duchow. 1669.

5. Alexander Wolff, herb tegoż nazwiska, tylko był nominatem, bo wakowało często dla wojen. Conc. P. Dunin.

6. Mikołaj Popławski, herbu Białynia, od roku 1685, postąpił na Lwowskie 1709.

7. Teodor Wolff, herb tegoż nazwiska, umarł 1712, nominat na Chełm.

8. Krzysztof Szembek, herbu tegoż nazwiska, postąpił na Poznań

skie 1716.

9. Piotr Tarło, herbu Topor, postąpił na Poznańskie 1721.

10. Stanisław Hosius, herb tegoż nazwiska, postąpił na Kamienieckie 1722.

11. Augustyn Adam Wessel, herbu Rogala, postąpił na Kamienieckie 1734.

12. Konstantyn Moszyński, herbu Łodzia, umarł 1737.

13. Wacław Sierakowski, herbu Ogończyk, postąpił na Kamienieckie

« ZurückWeiter »