Martio 1232.

Fragmentum de colloquio a rectoribus societatis Lombardiae Octobri 1231 apud Bononiam celebrato, de adventu legatorum et de inopinato imperatoris a Ravenna discessu.

(Inedit. ex codice Biblioth. imper. Paris., anc. fonds latin, no 4931, fol. 103, recto-verso.)

MCCXXXI, indictione IIII, de mense octubris, societatis Lonbardie rectores in Bononie civitate statuerunt colloquium. Dum autem in ea civitate ipsi rectores convenissent per legatos eorum viros nobiles et prudentes, potestatibus et rectoribus uniuscujusque civitatis societatis ejusdem in mandatis dederunt ut ad illud festinanter deberent accedere colloquium. Cumque in ipsa civitate essent coadunati, de commodo et honore ac utilitate societatis predicte ad invicem tractantes et super negotiis Lonbardie diligenter instantes, omnes unanimiter leto animo et fide pura concorditer statuentes (sic) ipsam confirmandi et reformandi societatem. Quo facto et ita ordinato, die dominico VII kalendas novembris (26 octobris), in plena contione in eadem civitate decenter et magnifice collecta, eamdem juramento reformaverunt et confirmaverunt civitatem (leg. societatem). Inter se vicissim pollicentes et sacramento firmantes succursum pariter et auxilium militum, peditum et balestariorum unicuique civitati societatis ipsius et maxime Bononie et Faentie esse daturos contra omnes homines et personas eos offendere et in terram eorum violenter intrare volentes. In presentia horum similiter proponentes distributionem et designationem tria milium equitum et decem milia peditum et mille quingentorum balestariorum pro unaquaque civitate societatis, prout unicuique competit facere, qui semper sint et esse debeant intenti et parati equis et armis et aliis rebus necessariis equitandi et proficiscendi ubique ad voluntatem rectorum. Iterum pro bono pacis et concordie et ne aliqua sintilla mali inter imperatorem et Lonbardos possit

IV. Pars 2.

118

oriri, statuerunt legatos ex eis viros nobiles et prudentes ad summi pontificis magnitudinem dirigere, celsitudinem et excellentiam suam et majestatem humili voce et attentissimis precibus exorantes ipsum et omnimode inducentes ut sic agere[t] et operam efficacem prestare[t] ne imperator ad Lonbardie partes possit nec debeat cum exercitu accedere; significantes ei si hoc facere presumeret, quod incommodum pariter et detrimentum Romane posset inde consequi Ecclesie, [si] cum exercitu suo ad civitatem Ravene accessisset.

Colloquium imperatoris in civitate Ravene.

Eodem tempore et in eadem incarnatione Federicus, Romanorum imperator, statuit colloquium archiepiscoporum, episcoporum, abbatum, principum, comitum, marchionum, baronum et aliorum virorum nobilium in civitate Ravene in festo Omnium Sanctorum. Cum autem idem imperator percepisset dictum colloquium integre celebrare minime posse propter illorum absentiam qui ipsi colloquio accedere debebant, communicato conscilio prorogavit colloquium usque ad medium martium. Quo facto, idem imperator dedit in mandatis archiepiscopis, episcopis, comitibus, baronibus, principibus et viris nobilibus ut ad predictum terminum ad illud colloquium accedere deberent. In ipsa vero civitate moram fecit per totam yemem.

Colloquium rectorum Lonbardie et cardinalium in civitate Bononie.

Mense vero proximo februarii, cardinales sancte Ecclesie (a) Jacobus Penestrinus episcopus electus et Otto tituli Sancti Nicholai in carcere Tulliano cardinalis, summi pontificis legati, super concordia inquirenda et componenda inter Federicum, Romanorum imperatorem, et Lonbardos Bononiam accesserunt. Qui cum rectoribus societatis Lonbardie in kalendis martii colloquium in ipsa statuerunt civitate, dantes in mandatis per nuntios suos rectoribus uniuscujusque civitatis societatis Lonbardie ut in eodem termino ad illud cum viris prudentibus deberent accedere colloquium. Ad quod, prout in mandatis habuerant, festinanter perrexerunt, ibi(a) In codice cardinalis Scicilie et.

dem ad invicem cum eis de ipsa pace et concordia diligenter tractantes. Responsione vero facta ab ipsis rectoribus, iter eorum festinanter Ravenam ad domini imperatoris presentiam dirigere statuerunt. Cumque essent in itinere, idem dominus imperator de eorum intelligens adventu die dominico VII mensis martii inter nonam et vesperas cum parva turba militum de ipsa privatim exiens civitate, equitando ad maris pervenit littora; deinde cursum navigando per Padi undas Loeretum direxit, ibi moram faciens, et cum ambaxatoribus Venetie fuit locutus, dicens et eis proponens limina beati Marchi visitare proposuisse; postulans ut in eadem civitate ipsum cum turba sua recipere deberent. Cum autem cognovissent oracula Sancti Marchi visitare statuisse, conscilio communicato ad eamdem concesserunt accedere civitatem, moram vero ibi faciens per quatuor vel quinque dies. Deinde de ea exiens civitate, per maris undas sic navigando Aquilegiam accedere festinavit, locuturus cum Alamanie principibus. Verum quia cardinales ipsum invenire minime potuerunt et fide relicta indecenter a Ravene civitate secesserat, quod est contra summi pontificis honorem pariter et excellentiam, valde sunt mesti et plurimum turbati. Qui ad Bononie civitatem redientes rectoribus et ambaxatoribus societatis Lombardie in mandatis dederunt ut quilibet ad sua debebat redire propria.

Fridericus, Romanorum imperator, ad supplicationem Bambergensis episcopi, monasterio [Sancti Georgii] de Stein telonium apud Merket et monetam in Steine confirmat.

(Extract. potius quam editum ap. MEYER, Die Bracteaten der Schweiz, p. 60, in Mittheilung. der antiquar. gesellsch. in Zurich, t. III, ex apographo Kirchhoferii. Hujus privilegii quod supra memoravimus, p. 329, nunc partem adesse libenter suspicamur, maxime si ad confirmationem Henrici septimi oculos reducamus. Cf. supra, p. 566.)

Fridericus, Dei gratia Romanorum imperator semper augustus, Hierosolyme et Sicilie rex. Per presens scriptum notum fieri volumus universis

Apud Aquilegiam, aprili 1232.

imperii fidelibus tam presentibus quam futuris quod dilectus princeps noster A. (E.) venerabilis Pabinbergensis episcopus nostro culmini supplicavit quatenus telonium apud Merket (?) et monetam in Steine, quemadmodum per dive recordationis augustum Henricum secundum predecessorem nostrum ipsius monasterii fundatorem dicto monasterio sunt concessa, et idem monasterium ex antiquo possedit et usu (sic) extitit usquemodo, dignaremur de nostra gratia confirmare. [Forma autem confirmationis sequitur.]

Datum apud Aquilegiam, anno dominice incarnationis MCCXXXII, mense aprilis, quinte indictionis.

Apud Melfiam, septembri 1232.

Fridericus, Romanorum imperator, ad supplicationem Volquini magistri militiae Christi in Livonia, eum et fratres ejus cum omnibus bonis eorum in Livonia, Lettia, Osilia et terris ibidem expressis, sub protectione sua et imperii recipit.

(Inedit. in Liv.-Esth.-und Curlandische Urkundenb., t. I, pars II, p. 164-166 (Revel 1852). Cf. supra, p. 375, not. 1. Fuerit ne idem privilegium quod Napiersky ad mensem julium ejusdem anni memorat, an alterum quod paulo post imperator ordini militiae Christi sub ampliori forma denuo concesserit, non plane scimus.)

In nomine sancte et individue Trinitatis. Fridericus secundus, divina favente clementia Romanorum imperator semper augustus, Jerusalem et Sicilie rex. Cum simus christiane fidei zelatores et in eo tota intentione versemur, quod ipsius cultus amplius et perfectius dilatetur, tenemur venerabilem magistrum et fratres militie Christi de Livonia, fideles nostros, qui fidem eandem non sine multa effusione sanguinis et paganorum strage in Livonia et terris adjacentibus dilatarunt, sollicitudinis instantia confovere, et petitiones eorum sic clementer admittere, quod presentium sit ad gaudium et posteris gratie in exemplum. Inde est igitur quod universis imperii fidelibus, tam presentibus

quam futuris, volumus esse notum, quod Volquinus, venerabilis magister fratrum militie Christi in Livonia, fidelis noster, celsitudini nostre supplicavit humiliter et devote, ut personam suam, fratres et homines suos et successores eorum, cum omnibus bonis eorum stabilibus et mobilibus, tam ecclesiasticis, quam mundanis, sub protectione et defensione nostra et imperii recipere dignaremur; personas eorum, domos cum possessionibus acquisitis ac deinceps justo titulo acquirendis, in manibus nostris et imperii retinentes, nulli alie persone advocatiam ipsorum aliquo advenienti tempore concedere deberemus. Nos igitur supplicationes ipsorum favorabiliter admittentes, prefatum magistrum, fratres et successores eorum, cum domibus, possessionibus et omnibus bonis suis, tam mobilibus, quam stabilibus, ecclesiasticis et mundanis, que in presentiarum juste possident, videlicet in Livonia, Lettia, Osilia, nec non et terras Sackele, Moche, Alenboys, Normekunde, Jerwen, medietatem terre Waygele, cum pertinentiis earum, et partem terre, quam possident in Semigallia et Curlandia, et que in futurum in eisdem terris et alibi justo titulo poterunt adipisci, sub protectione ac defensione nostra et imperii recipientes, de solita benignitatis nostre gratia, qua fideles imperii et specialiter Christi servitiis deputatos, consuevimus prevenire, ipsis clementer duximus concedendum, ut omni modo in nostris et imperii manibus conserventur, et nulli persone advocationis jure eosdem de cetero subjiciamus, universis et singulis imperii fidelibus injungentes quatinus nulla deinceps persona ecclesiastica vel mundana, sublimis vel humilis, prefatum magistrum, fratres et successores eorum, contra presentem divalem paginam protectionis et defensionis ipsorum super premissis impedire vel molestare presumat. Quod qui presumserit, preter indignationem nostri culminis, penam centum librarum auri se compositurum agnoscat, medietatem curie nostre et reliquam partem passis injuriam soluturum. Ad hujus itaque memoriam rei et robur perpetue firmitatis, presentem divalem paginam fieri et bulla aurea, typario nostre majestatis impressa, jussimus communiri.

Hujus rei testes sunt : Berardus (a) Panormitanus, Jacobus Capuanus (a) In impresso Per.