KING MIDAS DOES THE GOD A FAVOR
Nec satis hoc Baccho est: ipsos quoque deserit agros, 755 cumque choro meliore sui vineta Timoli
Pactolonque petit- quamvis non aureus illo
tempore nec caris erat invidiosus harenis.
Hunc adsueta cohors satyri bacchaeque frequentant,
at Silenus abest. Titubantem annisque meroque
ruricolae cepere Phryges, vinctumque coronis
ad regem duxere Midan, cui Thracius Orpheus
orgia tradiderat cum Cecropio Eumolpo.
Qui simul adgnovit socium comitemque sacrorum, hospitis adventu festum genialiter egit
per bis quinque dies et iunctas ordine noctes. Et iam stellarum sublime coëgerat agmen Lucifer undecimus, Lydos cum laetus in agros rex venit, et iuveni Silenum reddit alumno.
Huic deus optandi gratum, sed inutile, fecit muneris arbitrium, gaudens altore recepto. Ille, male usurus donis, ait 'Effice, quicquid
corpore contigero, fulvum vertatur in aurum.'
756. chorō: agmine, 704.758. caris: pretiōsīs. 760. titubantem: labantem, 511.761. corōnis: sertis, 376.
Adnuit optatis, nocituraque munera solvit
Liber, et indoluit, quod non meliora petisset.
Laetus abit gaudetque malo Berecyntius heros:
pollicitique fidem tangendo singula temptat.
Vixque sibi credens, non alta fronde virentem
ilice detraxit virgam: virga aurea facta est;
tollit humo saxum: saxum quoque palluit auro;
contigit et glebam: contactu gleba potenti
massa fit; arentes Cereris decerpsit aristas:
aurea messis erat; demptum tenet arbore pomum:
Hesperidas donasse putes. Si postibus altis
admovit digitos, postes radiare videntur.
Ille etiam liquidis palmas ubi laverat undis,
unda fluens palmis Danaën eludere posset.
Vix spes ipse suas animo capit, aurea fingens
omnia. Gaudenti mensas posuere ministri
exstructas dapibus, nec tostae frugis egentes:
tum vero, sive ille sua Cerealia dextra
munera contigerat, Cerealia dona rigebant;
sive dapes avido convellere dente parabat,
lamina fulva dapes, admoto dente, premebat.
Miscuerat puris auctorem muneris undis:
fusile per rictus aurum fluitare videres.
MIDAS REPENTS HIS CHOICE, AND THE Gilded curse is
Attonitus novitate mali, divesque miserque,
effugere optat opes, et quae modo voverat, odit.
782. decerpsit: detraxit, 779. 783. demptum: decerptum, 782. 786. palmās: manūs, 215. — 789. posuere apposuere.—790. exstrūctās: congestas. — 796. fūsile: liquefactum.
Copia nulla famem relevat: sitis arida guttur
urit, et inviso meritus torquetur ab auro.
Ad caelumque manus et splendida bracchia tollens,
'Da veniam, Lenaee pater! peccavimus;' inquit,
'sed miserere, precor, speciosoque eripe damno.'
Mite deum numen Bacchus peccasse fatentem
restituit, factique fide data munera solvit.
Neve male optato maneas circumlitus auro,
vade' ait ad magnis vicinum Sardibus amnem,
perque iugum montis labentibus obvius undis
carpe viam, donec venias ad fluminis ortus;
spumigeroque tuum fonti, qua plurimus exit,
subde caput, corpusque simul, simul elue crimen.'
Rex iussae succedit aquae. Vis aurea tinxit
flumen, et humano de corpore cessit in amnem.
THE LYRE VERSUS THE PIPES
Ille, perosus opes, silvas et rura colebat,
Panaque montanis habitantem semper in antris.
Pingue sed ingenium mansit; nocituraque, ut ante,
rursus erant domino stolidae praecordia mentis.
Nam freta prospiciens late riget arduus alto
Tmolus in ascensu, clivoque extensus utroque
Sardibus hinc, illinc parvis finitur Hypaepis.
Pan ibi dum teneris iactat sua carmina nymphis
et leve cerata modulatur harundine carmen,
ausus Apollineos prae se contemnere cantus,
iudice sub Tmolo certamen venit ad impar.
Monte suo senior iudex consedit, et aures
799. guttur: faucēs, 593.-802. dā veniam: ignōsce, 21.-814. colebat:
frequentabat, 759.-816. pingue: stolidum.-819. clivō: colle.
liberat arboribus: quercu coma caerula tantum
cingitur, et pendent circum cava tempora glandes.
Isque deum pecoris spectans, 'In iudice' dixit
'nulla mora est.' Calamis agrestibus insonat ille :
barbaricoque Midan-aderat nam forte canenti-
carmine delenit. Post hunc sacer ora retorsit
Tmolus ad os Phoebi; vultum sua silva secuta est.
Ille, caput flavum lauro Parnaside vinctus, verrit humum Tyrio saturata murice palla; instrictamque fidem gemmis et dentibus Indis sustinet a laeva, tenuit manus altera plectrum:
831. retorsit: convertit.
artificis status ipse fuit. Tum stamina docto
pollice sollicitat, quorum dulcedine captus
Pana iubet Tmolus citharae submittere cannas.
THE KING AGAIN MAKES A BAD CHOICE AND RECEIVES A STRANGE PUNISHMENT
Iudicium sanctique placet sententia montis
omnibus. Arguitur tamen atque iniusta vocatur
unius sermone Midae. Nec Delius aures
humanam stolidas patitur retinere figuram;
sed trahit in spatium, villisque albentibus implet,
instabilesque imas facit et dat posse moveri.
Cetera sunt hominis: partem damnatur in unam,
induiturque aures lente gradientis aselli.
Ille quidem celare cupit, turpique pudore
tempora purpureis temptat velare tiaris;
sed solitus longos ferro resecare capillos
viderat hoc famulus.Qui cum nec prodere visum
dedecus auderet, cupiens efferre sub auras,
nec posset reticere tamen, secedit humumque
effodit, et domini quales adspexerit aures
voce refert parva terraeque immurmurat haustae;
indiciumque suae vocis tellure regesta
obruit, et scrobibus tacitus discedit opertis.
Creber harundinibus tremulis ibi surgere lucus
coepit, et, ut primum pleno maturuit anno,
prodidit agricolam: leni nam motus ab austro
obruta verba refert, dominique coarguit aures.
845. īmās: ab inferă parte.—846. damnātur: pūnitur.—847. aselli: asinī.-857. obruit: tegit, 351. scrobibus: fossis. -859. plēnō: exāctō.— 861. coarguit: culpat, 22.
|