fertur, ut interdum de caelo stella sereno

etsi non cecidit, potuit cecidisse videri.

THE DEATH OF PHAËTHON. HIS MOTHER'S Sorrow

Quem procul a patria diverso maximus orbe

Naides Hesperiae trifida fumantia flamma

excipit Eridanus fumantiaque abluit ora.

635

corpora dant tumulo, signant quoque carmine saxum:

'HIC SITUS EST PHAËTHON, CURRUS AURIGA PATERNI
QUEM SI NON TENUIT MAGNIS TAMEN EXCIDIT AUSIS.'

640

Nam pater obductos, luctu miserabilis aegro,
condiderat vultus: et si modo credimus, unum
isse diem sine sole ferunt; incendia lumen
praebebant, aliquisque malo fuit usus in illo.

At Clymene, postquam dixit quaecumque fuerunt
in tantis dicenda malis, lugubris et amens
et laniata sinus totum percensuit orbem:
exanimesque artus primo, mox ossa requirens,
repperit ossa tamen peregrina condita ripa,
incubuitque loco, nomenque in marmore lectum
perfudit lacrimis et aperto pectore fovit.

A SONLESS FATHER AND A SUNLESS WORLD

Squalidus interea genitor Phaethontis et expers
ipse sui decoris, qualis cum deficit orbem
esse solet, lucemque odit seque ipse diemque,
datque animum in luctus et luctibus adicit iram,

officiumque negat mundo. 'Satis' inquit 'ab aevi

645

650

655

638. situs est: positus est, 490.-639. excidit: frūstrātus est. — 645. lūgubris: trīstis. -646. percēnsuit: perlūstrāvit. — 648. peregrīnā: exterā. — 651. squālidus: horridus, 296.

TERM OF OV.- -4

sors mea principiis fuit inrequieta, pigetque actorum sine fine mihi, sine honore laborum. Quilibet alter agat portantes lumina currus !

Si nemo est, omnesque dei non posse fatentur,

ipse agat; ut saltem, dum nostras temptat habenas, orbatura patres aliquando fulmina ponat.

660

Tum sciet, ignipedum vires expertus equorum,

non meruisse necem, qui non bene rexerit illos.'

Talia dicentem circumstant omnia Solem

numina, neve velit tenebras inducere rebus,

665

supplice voce rogant; missos quoque Iuppiter ignes excusat, precibusque minas regaliter addit.

Conligit amentes et adhuc terrore paventes

Phoebus equos, stimuloque domans et verbere caedit;

saevit enim natumque obiectat et imputat illis.

870

656. principiis: initio.-661. orbātūra: quae privent.

V. THE DEATH OF ORPHEUS

AN UNAPPRECIATIVE AUDIENCE

Carmine dum tali silvas animosque ferarum
Threïcius vates et saxa sequentia ducit,
ecce nurus Ciconum, tectae lymphata ferinis
pectora velleribus, tumuli de vertice cernunt
Orphea percussis sociantem carmina nervis.
E quibus una, leves iactato crine per auras,
'En,' ait en hic est nostri contemptor!' et hastam
vatis Apollinei vocalia misit in ora;

675

quae foliis praesuta notam sine vulnere fecit.
Alterius telum lapis est, qui missus in ipso

680

aëre concentu victus vocisque lyraeque est,
ac veluti supplex pro tam furialibus ausis
ante pedes iacuit. Sed enim temeraria crescunt
bella, modusque abiit, insanaque regnat Erinys.
Cunctaque tela forent cantu mollita; sed ingens
clamor et infracto Berecyntia tibia cornu
tympanaque et plausus et Bacchei ululatus
obstrepuere sono citharae.

THEY TEAR IN PIECES HIS FOLLOWERS, THEN THE BARD

Tum denique saxa

non exauditi rubuerunt sanguine vatis.

Ac primum attonitas etiamnum voce canentis

672. vātēs: poēta. 673. nurus: mulierēs. lymphāta: insāna. 679. praesūta: tecta, 351.-685. mollita: superāta, 51.

685

690

innumeras volucres anguesque agmenque ferarum
Maenades Orphei titulum rapuere triumphi.
Inde cruentatis vertuntur in Orphea dextris

et coeunt ut aves, si quando luce vagantem

noctis avem cernunt; structoque utrimque theatro
ceu matutina cervus periturus harena

praeda canum est, vatemque petunt et fronde virentes
coniciunt thyrsos, non haec in munera factos.

695

DEATH OF ORPHEUS

Hae glebas, illae direptos arbore ramos,
pars torquent silices. Neu desint tela furori,
forte boves presso subigebant vomere terram;
nec procul hinc multo fructum sudore parantes
dura lacertosi fodiebant arva coloni.
Agmine qui viso fugiunt, operisque relinquunt

arma sui; vacuosque iacent dispersa per agros

700

705

692. rapuēre disiēcēre. 694. vagantem: errantem, 154.—700. torquent: iaciunt, 116.—701. subigebant: arābant. — 703. lacertōsī: validi, fortes, 216.

sarculaque rastrique graves longique ligones
Quae postquam rapuere ferae, cornuque minaces
divellere boves, ad vatis fata recurrunt,

tendentemque manus atque illo tempore primum
inrita dicentem nec quicquam voce moventem
sacrilegae perimunt; perque os, pro Iuppiter! illud,
auditum saxis intellectumque ferarum

sensibus, in ventos anima exhalata recessit.

710

BIRDS, ROCKS, AND TREES MOURN HIS DEATH

Te maestae volucres, Orpheu, te turba ferarum,

te rigidi silices, te carmina saepe secutae

fleverunt silvae: positis te frondibus arbos

tonsa comam luxit; lacrimis quoque flumina dicunt
increvisse suis, obstrusaque carbasa pullo

naides et dryades passosque habuere capillos.

715

Membra iacent diversa locis: caput, Hebre, lyramque 720 excipis: et- mirum !- medio dum labitur amne,

flebile nescio quid queritur lyra, flebile lingua

Tandem Phoebus adest, morsusque inferre parantem

arcet, et in lapidem rictus serpentis apertos

congelat et patulos, ut erant, indurat hiatus.

730

708. divellere: rapuere, 692. fāta: necem, 663.—710. inrita: vāna. -716. positis: āmissīs. 722. flebile: lūgubre, 645. · patrium.—727. rōre: aquã, 191.—728. morsūs: dentēs.

724. populāre: