pientes quatinus sic ab omnibus molestiis predictorum, tam super plateaticis et pascuis liberis eorumdem quam et aliis omnibus libertatibus que in eorum privilegiis continentur, de cetero desistatis, quod ad nos justus clamor eorum occasione hujusmodi non recurrat; scituri pro certo quod si privilegiorum et mandatorum nostrorum inveniamini de cetero transgressores, pena docente scietis quam temerarium sit privilegiis et preceptis imperialibus obviare.

Datum Fogie, tercio decembris, XV indictione.

Fridericus, Romanorum imperator, Stephano abbati Cassinensi post inquisitionem factam jura et rationes confirmat, scilicet de procurationibus secundum antiquum morem ab ipso abbate et officiatis suis colligendis.

(Edit. ap. RICC. DE S. GERM., Chronic, ad ann. 1226, ex editione quam emendatius exhibuit GATTOLA, ad Hist. Cassin. access., pars II, p. 787.)

Fredericus, etc., Stephano venerabili Cassinensi, abbati fideli suo, etc. Fidelitati tue presentibus volumus esse notum quod ad supplicationem tuam quam per judicem Petrum de Sancto Germano fidelem nostrum nostro culmini porrexisti, petitiones tuas clementer admisimus, super eo videlicet quod antiqua jura et rationes quibus tempore regis Guillelmi recolende memorie tuum monasterium est provisum, tibi et ipsi monasterio conservare de nostra gratia dignaremur. Verum quia de ipsis juribus et rationibus non constabat, per Petrum de Ebulo et Nicolaum de Cicala justitiarios Terre Laboris (1) inquisitionem fieri fecimus diligentem. Qua

Foggiae,

[decembri.]

(1) Hoc anno, verisimiliter in septembri : « Nicolaus de Cicala et Petrus dominus Ebuli » cedunt officio justitiariatus, et Roggerius de Galluccio et Marius Rapistrus de Neapoli sub»stituuntur eisdem. » RICC. DE S. GERM., ibidem.

II. Pars 2.

88

clementer inspecta et per judices curie nostre diligenti provisione discussa, capitula que inferius continentur, sic[ut] legitime sunt probata, videlicet: quod tempore regis Guillelmi secundi, dum ipse rex causa orationis venisset ad monasterium Cassinense et.. procuratio, pro ipso domino rege Petrus de Insula tunc Cassinensis abbas fecit colligi collectam per totam abbatiam per ordinatos bajulos suos, et ipse procuravit eum. Item quod cum aliquis condemnabatur in mercede curie regis, justitiarii faciebant de persona velle suum, terra remanebat ecclesie et omnia bona sua recipiebat monasterium Cassinense, et si persona que erat condemnata volebat se redimere, licebat ei vendere de rebus suis. Item quod cum imperator Henricus mandasset redemptionem colligi per totum regnum, abbas fecit colligi partem contingentem ipsam abbatiam. Item quod procuratio que prestabatur regi Guillelmo per abbatem fiebat et ministri abbatis colligebant per terram monasterii procurationem ipsam, et bajuli regis nunquam visi sunt ibi ad hoc. Item quod si quando aliqua servitia injungebantur a domino rege abbati vel etiam hominibus abbatie, quod expediebantur per abbatem, monachos et ministros ejus. Item quod si que injungebantur abbatie, expediebantur per abbatem et per homines suos. Item quod quando rex misit stolium in Romaniam, abbas Cassinensis dedit milites domino regi et ipse collegit per abbatiam solidos, tibi et monasterio tuo duximus confirmanda. Quare maudamus fidelitati tue quatenus dictis juribus et rationibus per te et officiatos tuos uti debeas, sicut per inquisitionem ipsam legitime sunt probata.

Datum Fogie, etc. (1).

(1) Notae autem chronologicae ex Riccardo de S. Germano exhibentur, hoc loco : « Impe>> rator mense decembris cum imperatrice consorte sua in Siciliam transfretat, et tunc Ste» phano abbati Cassinensi has indulgentiae litteras mittit. » Henricus de Morra, magister justitiarius, in regno cum auctoritate imperiali relictus est, et tunc temporis plurima statuta tranquillitati publicae perutilia edidit. Cf. RICC. DE S. GERM., Chronic., ad calcem anni 1226.

Fridericus, Romanorum imperator, fratres Sepulchri Dominici apud Denkendorf et ecclesiam ipsam cum omnibus appenditiis et rebus in sua speciali protectione recipit.

(Edid. BESOLD, Docum. rediv. monast. Wirtemb., t. I, p. 282.)

Fridericus Dei gratia Romanorum imperator, semper augustus, Jerusalem et Sicilie rex. Per presens scriptum notum facimus universis imperii fidelibus tam presentibus quam futuris quod nos attendentes honestam vitam et religionem laudabilem venerabilium fratrum, in ecclesia Denckendorf Dominici Sepulcri eidem Domino laudabiliter famulantium, fidelium nostrorum, considerantes etiam zelum pie observantie regularis qua predicti fratres florere noscuntur necnon et devotionem sinceram quam ad nostram habere celsitudinem irrefragabiliter dignoscuntur, intuitu quoque Salvatoris nostri Jhesu Christi ob cujus gloriam nominis sacra ecclesia nuncupatur, jamdictos fratres et ecclesiam ipsam cum omnibus appenditiis suis, agris, cultis et incultis, pratis, pascuis, et cum omnibus aliis rebus que ipsi ecclesie pie collate sunt aut in posterum justa largitione seu oblatione fidelium conferentur, in nostram et imperii protectionem recepimus specialem, et eos speciali volumus nostri patrocinii gratia confoveri. Mandamus igitur et districte precipimus universis quatenus nullus de cetero sit tam ausus qui predictos fratres et jam dictam ecclesiam in personis, possessionibus, domibus et vineis suis in Denckendorf ac supradictis omnibus aliis bonis suis contra hujus protectionis et gratie nostre favorem temere molestare seu modo quolibet inquietare presumat. Quod qui presumpserit indignationem culminis nostri se noverit graviter incursurum. Ut autem hec nostra protectio et specialis nostre gratia majestatis rata semper et inconvulsa permaneat, presens scriptum fieri et sigillo majestatis nostre jussimus communiri.

Hojus autem rei testes sunt Julianus venerabilis Mazariensis et Johannes

Apud Tres Sanctos, decembri.

venerabilis Boianensis episcopi, Riccardus de Principatu marescalcus, frater G. de Merern dapifer, et alii quamplures.

Acta sunt hec anno dominice incarnationis millesimo ducentesimo vicesimo sexto, mense decembri, quintedecime indictionis.

Datum apud Tres Sanctos, anno, mense et indictione prescriptis.

Procidae (Procinae), decembri.

Fridericus, Romanorum imperator, ad supplicationem episcopi Asculani, decimas camporum suorum Asculi et Candelae ac decimam bajulationum earumdem terrarum ei et ecclesiae ejus confirmat, aliaque jura eidem ecclesiae concessa summarie in isto privilegio inserit.

(Edid. UGHELLI, Ital. sacr., t. VIII, p. 226.

Confirmatum et insertum a Ca

rolo I Andegav. in privilegio dat. Neapoli, 10 febr. 1280, VIII indict.)

Fredericus Romanorum imperator, semper augustus, Hierusalem et Sicilie rex. Per presens scriptum notum facimus universis fidelibus nostris tam presentibus quam futuris quod veniens coram nobis venerabilis episcopus Asculanus, fidelis et familiaris noster, majestati nostre humiliter supplicavit quatenus decimas camporum nostrorum Asculi et Candele ac decimam bajulationum earumdem terrarum, secundum quod tempore regis Gulielmi II consobrini nostri felicis memorie predecessoribus suis dari consueverunt, sibi et sue ecclesie mandaremus misericorditer exhiberi, tam pro anno ipso presenti quam etiam pro temporibus ceteris in futurum, ac etiam solita clementia inde sibi privilegium edere dignaremur; petens nihilominus inseri in eodem alia jura sue ecclesie concessa et confirmata alias ex privilegiis dicti regis. Verum cum nos primo super premissis decimis per episcopum Joannem de Monte fidelem nostrum preceperimus diligenter inquiri si predicte decime tam camporum quam bajulationum prefato episcopo et predecessoribus suis solverentur supradicto tempore, [et] nobis plene constiterit ex ipsius inquisitione quod

prefate decime tam camporum quam bajulationum episcopo Asculano solvebantur, nos vero piis ejus precibus annuentes decimas tam de predictis campis qui sunt Asculi et Candele quam de bajulationibus earumdem terrarum ex nunc in antea, remota omni objectione vel occasione, integre ad ipsius episcopi requisitionem vel nuncii ejus seu successorum pro parte ecclesie Asculane sine mora qualibet precepimus exhiberi; nec volumus in ulterius aliam probationem ab eo vel successore suo seu inquisitionem fieri aut mandatum aliud expectari; ex quo nobis plene constat quod tempore dive auguste matris nostre imperatricis Constantie abinde usque nunc in pacifica possessione fuerunt perceptionis ipsarum, dum tantummodo quandocumque privilegium nostrum vel progenitorum nostrorum ostenderint. Illud idem de decimis baronum et militum et quorumcumque in predictis terris et territoriis laborantium ad petitionem vel conquestionem ipsius vel successorum precipimus firmiter observari; pena dupli, scilicet dum simplum de sua solvat, imposita tam officialibus quam baronibus et aliis supradictis, si decimas ipsas subtrahant vel negaverint; et si propter hoc ad superiorem recursum habuerint ipse vel nuncius ejus pro parte Asculane ecclesie, et justitiam negaverint aut detrectaverint, puniantur tanquam in officio delinquentes in causis aliis fidelium privatorum. Preterea quedam alia ipsius ecclesie jura concessa et confirmata ex ejusdem regis privilegiis de gratia speciali in hujus nostri privilegii serie summarie duximus inserenda. Volumus itaque et mandamus ut super temporali jurisdictione quam ecclesia Asculana obtinet super judaica, ut nobis constitit ex concessione prefati regis, et in clericos et judeos Asculi et Candeli super redditibus, plateaticis vulgariter appellatis, qui provenerunt ex venditione eorum que venduntur a clericis undecumque habeant et a judeis undecumque sint, nullus predictam ecclesiam aliquo modo molestare presumat. Amplius jubemus ut super adulterio et aliis criminibus ad jus ecclesiasticum pertinentibus, ad corrigenda et coercenda teneantur magistri jurati et bajuli requisiti pro viribus dare auxilium et favorem per totam diocesim Asculanam. Postremo prohibemus districte ne quis prefato episcopo vel ei qui fuerit successor, predicte ecclesie nomine presidenti, molestiam inferat ullo modo contra