dAviis usus et utilitatem convertendi concederentur, et assignarentur, ac applicarentur, et appropriarentur: Profecto exinde aedificia monasterii d Aviis hujusmodi ampliari, ac illius fratres etiam in copiosiori numero sustentari possent: ac praeceptores facta inibi pura peccatorum suorum confessione sacramentum Eucharistiae, prout tenebantur, ac tam ipsi, quam populus praedicti in suis conscientiis non modicam spiritualem consolationem reciperent, ministrorumque ecclesiasticorum numerus, et divinus cultus, ac regularis observantia ibidem non parum augerentur: Dictus praedecessor ejusdem Joannis Regis supplicationibus inclinatus, inter alia, in ipso monasterio das Cerzedas nomen et titulum monasterii, ac dignitatem abbatialem, et conventualitatem, necnon omnem statum et dependentiam regulares dicta auctoritate perpetuo suppressit, et extinxit. Ac in ecclesia monasterii das Cerzedas hujusmodi unam perpetuam vicariam pro uno perpetuo vicario seculari in ea ad praesentationem pro tempore existentis administratoris militiae dAviis hujusmodi instituendo, qui confessiones parochianorum audiret, eisque Eucharistiae et alia ecclesiastica sacramenta ministraret, aliasque eorum animarum curam exerceret cum aedificiis et structuris monasterii das Cerzedas hujusmodi, ac congrua portione annua per loci ordinarium statuenda ex qua se sustentare, ac onera sibi incumbentia perferre posset, ut praefertur, dicta auctoritate erexit, et instituit. Necnon eidem monasterio dAviis ecclesias, capellas, et loca quaecunque etiam regularia et praedicto monasterio das Cerzedas, ut praefertur, annexa, cum praesentandi ad easdem ecclesias et capellas, seu alias de illis disponendi, omnibusque et singulis aliis juribus, jurisdictionibus, proprietatibus, et pertinentiis suis, prout ad ipsum monasterium das Cerzedas, et illius pro tempore existentem abbatem, ac praefatos illius conventum pertinebant: Necnon omnes et singulos fructus monasterii das Cerzedas per pro tempore existentem priorem et conventum monasterii dAviis hujusmodi perpetuo regenda et gubernanda, ac percipiendos, exigendos, et levandos, necnon in suos, et dicti monasterii d Aviis usus et utilitatem convertendos, sub certis tunc expressis modo et forma, eadem auctoritate concessit, et assignavit, ac applicavit, et appropriavit, certis executoribus desuper deputatis, qui monachos ipsius monasterii das Cerzedas in eo tunc residentes ad alia dicti ordinis Cisterciensis monasteria, seu regularia loca transferrent, assignata eis annua provisione ex fructibus redditibus et proventibus monasterii das Cerzedas hujusmodi per ipsos executores taxanda, et praefatum loci ordinarium approbanda, ex qua illi commodè sustentari possent, facultatem et potestatem concessit: prout in suis inde confectis litteris plenius continetur. Cum autem sicut exhibita nobis nuper pro parte dilectorum filiorum conventus monasterii das Cerzedas hujusmodi petitio continebat, monasterium ipsum ex antiquioribus et principalibus monasteriis dicti ordinis Cisterciensis in illis partibus existat, et ob illius suppressionem et extinctionem hujusmodi, religiosi ejusdem ordinis magnum patiantur scandalum et detrimentum: et si illius fructus redditus et proventus hujusmodi ad praedictum monasterium dAviis transferrentur incolae locorum circunvicinorum qui diversas eleemosinas a monachis ipsius monasterii das Cerzedas recipere solent, illis facilè frustrari possent. Praeterea dictae literae non in omnibus, sed solum quoad suppressionem dignitatis abbatialis hujusmodi, et forsan perceptionem quorundam fructuum, ac quaedam alia modica, suum sub certis conditionibus consecutae sint effectum. Et si monasterium et conventus das Cerzedas hujusmodi, ac ecclesiae, capellae, et regularia loca sub dictis litteris compraehensa, necnon eorum rectores, praesbyteri et clerici, illorumque omnium bona ad pristinos statum et usus revocarentur, ipsumque monasterium de caetero per abbatem triennalem regeretur: profecto monasticus cultus regularisque disciplina ibidem sedulius celebrarentur, ac foeliciori illius successui, necnon benefactorum suorum et aliorum christi fidelium illud visitantium spirituali consolatione opportune consule. retur: incolae quoque praefati eleemosinis et aliis charitativis subsidiis de more confoverentur. Pro parte conventus monasterii das Cerzedas praedictorum nobis fuit humiliter supplicatum, ut petioni hujusmodi annuere, aliasque in praemissis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos in quorum conventus monasterii dAviis hujusmodi omni juri sibi in dicto monasterio das Cerzedas, vel ad illud ex dictis litteris, ac alias quomodolibet competenti hodie sponte et libere cesserunt: quique cessionem hujusmodi duximus admittendam: praefati ordinis Cisterciensis, illiusque monasteriorum et locorum omnium conservationem, necnon in eis successum foeliciorem paternis desiderantes affectibus, ac conventum monasterii das Cerzedas hujusmodi eorumque singulares personas a quibusvis excommunicationis suspensionis et interdicti, aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris, et poenis a jure vel ab homine quavis occasione vel causa latis, si quibus quomodolibet innodati existunt, ad effectum praesentium dumtaxat consequendum, harum serie absolventes, et absolutos fore censentes: necnon suppressionem, extinctionem, erectionem, institu tionem, concessionem, assignationem, applicationem, appropriationem, litteras, et alia praemissa, ac inde secuta quaecunque quoad infrascripta charissimi in Christo Sebastiani Portugalliae et Algarbiorum Regis illustris etiam dictae militiae dAviis perpetui administratoris in spiritualibus et temporalibus per Sedem antedictam deputati, et qui monasterium de Alcobatia dicti Cisterciensis ordinis Ulixbonensis diocesis in commendam ex simili dispensatione obtinet, ac cujus ratione omnium monasteriorum ejusdem ordinis Cisterciensis in dictis regnis consistentium visitator ab ipsa sede constitutus existit, dilecti Henrici tituli Sanctorum Quatuor Coronatorum praesbyteri Cardinalis Infantis Portugalliae nuncupati filiorum nostrorum, ac conventus monasterii dAviis hujusmodi ad hoc, et eadem infrascripta expresso accedente consensu, harum serie revocantes, cassantes, et annullantes: ac praefatis conventui dAviis, ne de caetero litteris praedictis uti, aut illarum praetextu quicque facere, aut attentare praesumant, districtius inhibentes: Hujusmodi supplicationibus inclinati praefatum monasterium das Cerzedas, cujus fructus, redditus et proventus (super quibus pensio annua quadringentorum ducatorum dilecto filio Didaco Soares clerico dictae diocesis illa annuatim percipienti praefacta auctoritate apostolica reservata existebat) ad trecentos et quinquaginta florenos auri in libris camerae apostolicae taxati reperiuntur, etiam si super eo vel praemissis regimine et administratione inter aliquos lis, aut super illius possessoris molestia, cujus litis statum praesentibus haberi volumus pro expresso pendeat indecisa, ac de illo consistorialiter disponi consueverit, seu debeat: et in eo dignitatem abbatialem pro uno abbate triennali in capitulo provinciali ipsius ordinis Cisterciensis de triennio in triennium celebrando, etiam hac prima vice eligendo, ac alias modo et forma quibus antea existebat: necnon ecclesias, capellas, et regularia loca, sub eisdem litteris compraehensa ac eorum rectores praesbyteros et clericos, tam seculares quam religiosos, illorumque omnium bona, et etiam quoad collationem, provisionem, presentationem, nominationem et institutionem eis antea competentia, pro tempore existentem abbatem et conventum monasterii das Cerzedas hujusmodi adversus suppressionem, extinctionem, litteras, et alia praemissa, necnon in pristinum, et eum in quo, antequam litterae ipsae emanassent, quomodolibet erant statum, realem quoque et actualem eorum possessionem, quoad in praesentibus contenta, praedicta auctoritate apostolica tenore praesentium restituimus, reponimus et plenarie reintegramus. Ac statuimus et ordinamus, quod de coetero abbas monasterii das Cerzedas hujusmodi triennalis esse debeat, et monasterium ipsum alias quam ad effectum electionis unius abbatis triennalis vacare nequeatur: illudque perpetuis futuris temporibus per abbatem triennalem duntaxat illi per solam electionem praedictam perficiendum modo et forma in regularibus dicti Cisterciensis ordinis institutis, et illi concessis privilegiis et indultis apostolicis contentis, et quae in regno Castellae observantur, regi et gubernari debeat: nullusque inibi ultra triennium in abbatem praefici possit: sed is qui uno triennio eidem monasterio in abbatem praefuerit, ultimo ipsius trienii die abbas eo ipso esse desinat, et alius ejus loco in abbatem monasterii hujusmodi eligatur. Et abbas, sic ut praefertur, pro tempore electus omnem jurisdictionem, correctionem, potestatem, facultatem et administrationem, tam in spiritualibus quam in temporalibus, in ipso monasterio supra illius monachos tam professos, quam novitios, ac eorum familiares in omnibus et per omnia prout perpetui ejusdem monasterii abbates, qui pro tempore fuerunt, habere consueverunt, etiam absque alia electionis hujusmodi obtinenda confirmatione, omnino habeat. Quodque omnes fructus, redditus et proventus monasterii das Cerzedas hujusmodi, quos quondam Antonius de Lixboa et alii priores monasterii, etiam per priorem gubernari soliti, de Thomar militiae Jesu Christi praedicti Cisterciensis ordinis nullius diocesis, ex licita facta ordinatione prae. dicti Joannis Regis usque ad festum Sancti Joannis Baptistae anni millesimi quingentesimi quinquagesimi sexti perceperunt, in quosvis usus conversi aut convertendi sint, monasterio de Thomar et militiae Jesu Christi praedictis perpetuo remaneant, absque eo quod ipsi, aut quaevis alia persona illos vel eorum partem aliquam ullo unquam tempore monasterio das Cerzedas, aut illius abbati seu commendatario pro tempore existenti, vel conventui praedictis restituere, aut consignare, vel super illis aliquam compositionem facere teneantur, sed de eis perpetuo ab illis quietati et liberi existant. Decernentes ex nunc irritum et inane si secus super his a quoquam quavis auctoritate scienter vel ignoranter contigerit attemptari. Non obstantibus priori voluntate nostra praefata et piae memoriae Bonifacii papae vi etiam praedecessoris nostri, ac aliis apostolicis constitutionibus necnon monasterii et militiae dAviis, ac ordinis Sancti Benedicti praedictorum juramento confirmatione apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis statutis et consuetudinibus, stabillimentis, usibus, et naturis, privilegiis quoque, indultis, et litteris apostolicis illis eorumque superioribus et personis sub quibuscunque tenoribus et formis, ac cum quibusvis clausu lis et decretis etiam motu proprio et ex certa scientia ac de apostolicae potestatis plenitudine, necnon consistorialiter, ac etiam consideratione, intuitu, contemplatione, aut ad instantiam vel supplicationem imperatorum, regum, reginarum, aut aliorum principum, ac alias quomodolibet, et ex quibusvis causis concessis, approbatis et innovatis. Quibus omnibus etiam si pro illorum sufficienti derogatione de illis eorumque totis tenoribus specialis, specifica, individua, et expressa, ac de verbo ad verbum, non autem per clausulas generales idem importantes mentio, seu quaevis alia expressio habenda aut aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, tenores hujusmodi ac si de verbo ad verbum, nihil penitus omisso, et forma in illis tradita observata, inserti forent, praesentibus pro sufficienter expressis habentes, illis alias in suo robore permansuris, hac vice duntaxat, specialiter et expresse derogamus, coeterisque contrariis quibuscunque. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae absolutionis, revocationis, cassationis, annullationis, inhibitionis, restitutionis, repositionis, reintegrationis, statuti, et ordinationis, ac decreti, et derogationis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc attentare praesumpserit indignationem omnipotentis Dei ac beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Romae apud Sanctum Petrum Anno incarnationis dominicae Millesimo quingentesimo quinquagesimo nono, undecimo kalendas februarii Pontificatus nostri anno primo 1. Bulla do papa Pio IV 1560--Janeiro 22 Pius episcopus servus servorum Dei. Ad perpetuam rei memoriam. Romanus pontifex, quem divina majestas ecclesiis praetulit universis, ad eorum conservationem jugiter intendens, illa quae dissolutionis incommodis subjecta sunt, et dissolutiones eorum quae olim pro utilitate religionis creditae erant, potius ad noxam illius tendere noscuntur, ad pristinam formam prudente consilio revocat, aliasque circa eorum foeliciorem statum et directionem salubriter ordinat, et disponit, prout locorum et tem 1 ARCH. NAC., Caderno 21 (Bullas de Alcobaça, etc.) fol. 8 v. |