Non tamen idcirco ferrum Triopeïus illa
abstinuit; famulosque iubet succidere sacrum
robur et ut iussos cunctari vidit, ab uno
edidit haec rapta sceleratus verba securi :
Non dilecta deae solum, sed et ipsa licebit
sit dea, iam tanget frondente cacumine terram.
Dixit, et, obliquos dum telum librat in ictus,
contremuit gemitumque dedit Deoïa quercus :
et pariter frondes, pariter pallescere glandes
coepere; ac longi pallorem ducere rami.
Cuius ut in trunco fecit manus impia vulnus;
haud aliter fluxit, discusso cortice, sanguis,
quam solet, ante aras ingens ubi victima taurus
concidit, abrupta cruor e cervice profusus.
Obstupuere omnes: aliquisque ex omnibus audet
deterrere nefas, saevamque inhibere bipennim.
Adspicit hunc, Mentisque piae cape praemia, dixit
Thessalus: inque virum convertit ab arbore ferrum:
detruncatque caput; repetitaque robora caedit:
quum sonus auditur medio de robore talis :
Nympha sub hoc ego sum, Cereri gratissima, ligno:
quae tibi factorum poenas instare tuorum
vaticinor moriens, nostri solatia leti.
Persequitur scelus ille suum: labefactaque tandem
ictibus innumeris, adductaque funibus arbor
corruit, et multam prostravit pondere silvam.
Attonitae Dryades damno nemorumque suorum,
et nece germanae, Cererem cum vestibus atris
moerentes adeunt; poenamque Erisichthonis orant.
Annuit his capitisque sui pulcherrima motu
concussit gravidis oneratos messibus agros :
moliturque genus poenae miserabile, si non
ille suis esset nulli miserabilis actis,

755

760

765

770

775

780

pestifera lacerare Fame. Quae quatenus ipsi 785 non adeunda deae, (neque enim Cereremque Famemque

fata coire sinunt,) montani numinis unam talibus agrestem compellat Oreada dictis : Est locus extremis Scythiae glacialis in oris, triste solum, sterilis, sine fruge, sine arbore tellus; 790 frigus iners: illic habitant Pallorque, Tremorque, et ieiuna Fames: ea se in praecordia condat sacrilegi scelerata, iube: nec copia rerum vincat eam; superetque meas certamine vires. Neve viae spatium te terreat, accipe currus; 795 accipe, quos frenis alte moderere, dracones. Et dedit. Illa dato subvecta per aëra curru devenit in Scythiam: rigidique cacumine montis (Caucason appellant,) serpentum colla levavit: quaesitamque Famem lapidoso vidit in agro, 800 unguibus et raris vellentem dentibus herbas. Hirtus erat crinis; cava lumina: pallor in ore: labra incana situ: scabri rubigine dentes: dura cutis, per quam spectari viscera possent; ossa sub incurvis exstabant arida lumbis: 805 ventris erat pro ventre locus. Pendere putares pectus, et a spinae tantummodo crate teneri. Auxerat articulos macies, genuumque tumebat orbis, et immodico prodibant tubere tali.

Hanc procul ut vidit, (neque enim est accedere iuxta 810 ausa,) refert mandata deae; paulumque morata, quamquam aberat longe, quamquam modo venerat

illuc,

visa tamen sensisse Famem; retroque dracones
egit in Haemoniam, versis sublimis habenis.

Dicta Fames Cereris, quamvis contraria semper

illius est operi, peragit; perque aëra vento
ad iussam delata domum est: et protinus intrat
sacrilegi thalamos: altoque sopore solutum
(noctis enim tempus,) geminis amplectitur ulnis:
seque viro inspirat, faucesque et pectus et ora
afflat, et in vacuis spargit ieiunia venis.
Functaque mandato fecundum deserit orbem,
inque domos inopes, assueta revertitur arva.
Lenis adhuc somnus placidis Erisichthona pennis
mulcebat. Petit ille dapes sub imagine somni:
oraque vana movet, dentemque in dente fatigat;
exercetque cibo delusum guttur inani:

proque epulis tenues nequidquam devorat auras.
Ut vero est expulsa quies; furit ardor edendi:
perque avidas fauces, immensaque viscera regnat.
Nec mora: quod pontus, quod terra, quod educat

aër,

poscit; et appositis queritur ieiunia mensis:
inque epulis epulas quaerit: quodque urbibus esse,
quodque satis poterat populis, non sufficit uni:
plusque cupit, quo plura suam demittit in alvum.
Utque fretum recipit de tota flumina terra,

nec satiatur aquis, peregrinosque ebibit amnes;
utque rapax ignis non unquam alimenta recusat,
innumerasque trabes cremat; et, quo copia maior
est data, plura petit; turbaque voracior ipsa est:
sic epulas omnes Erisichthonis ora profani
accipiunt, poscuntque simul. Cibus omnis in illo
caussa cibi est: semperque locus fit inanis edendo.
Iamque fame patrias altique voragine ventris
attenuarat opes: sed inattenuata manebat
tum quoque dira fames; implacataeque vigebat
flamma gulae. Tandem, demisso in viscera censu,

815

820

825

830

835

840

845

filia restabat, non illo digna parente.

Hanc quoque vendit inops. Dominum generosa

recusat:

et vicina suas tendens super aequora palmas, 850 Eripe me domino, qui raptae praemia nobis virginitatis habes, ait. Haec Neptunus habebat; qui prece non spreta, quamvis modo visa sequenti esset hero, formamque novat, vultumque virilem induit, et cultus pisces capientibus aptos. 855 Hanc dominus spectans, O qui pendentia parvo aera cibo celas, moderator arundinis, inquit, sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda credulus, et nullos, nisi fixus, sentiat hamos: quae modo cum vili turbatis veste capillis

860 littore in hoc steterat, (nam stantem in littore vidi,) dic ubi sit: neque enim vestigia longius exstant. Illa dei munus bene cedere sensit: et a se

se quaeri gaudens, his est resecuta rogantem: Quisquis es, ignoscas; in nullam lumina partem 865 gurgite ab hoc flexi, studioque operatus inhaesi. Quoque minus dubites, sic has deus aequoris artes adiuvet, ut nemo iamdudum littore in isto,

me tamen excepto, nec femina constitit ulla. Credidit; et verso dominus pede pressit arenam ; 870 elususque abiit. Illi sua reddita forma est. Ast ubi habere suam transformia corpora sensit, saepe pater dominis Triopeïda tradidit: illa nunc equa, nunc ales, modo bos, modo cervus abibat:

praebebatque avido non iusta alimenta parenti. 875 Vis tamen illa mali postquam consumserat omnem materiam, dederatque gravi nova pabula morbo; ipse suos artus lacero divellere morsu

coepit: et infelix minuendo corpus alebat.
Quid moror externis? etiam mihi saepe novandi
corporis, o iuvenes, numero finita potestas.
Nam modo, quod nunc sum, videor: modo flector

in anguem : armenti modo dux vires in cornua sumo: cornua dum sumsi. Nunc pars caret altera telo frontis, ut ipse vides.

LIBER

Gemitus sunt verba secuti.

NONU S.

Quae gemitus truncaeque deo Neptunius heros
caussa rogat frontis: quum sic Calydonius amnis
coepit, inornatos redimitus arundine crines:
Triste petis munus: quis enim sua proelia victus
commemorare velit? Referam tamen ordine. Nec
tam

turpe fuit vinci, quam contendisse decorum est:
magnaque dat nobis tantus solatia victor.
Nomine si qua suo tandem pervenit ad aures
Deïanira tuas; quondam pulcherrima virgo,
multorumque fuit spes invidiosa procorum.
Cum quibus ut soceri domus est intrata petiti;
Accipe me generum, dixi, Parthaone nate.
Dixit et Alcides. Alii cessere duobus.
Ille Iovem socerum dare se, famamque laborum,
et superata suae referebat iussa novercae.
Contra ego: Turpe, deum mortali cedere, dixi:
(nondum erat ille deus ;) dominum me cernis aqua-

rum

cursibus obliquis inter tua regna fluentum. Nec gener externis hospes tibi missus ab oris, sed popularis ero, et rerum pars una tuarum.

880

10

15

20