285 Et setæ densis similes hastilibus horrent; præter unum MSS. omnes habent, riget horrida, ut dura, immobilis cervix indicetur, setis eminentibus. Aut rigere naturam setarum exprimit: ver. 428.rigidis horrentia setis. Hoc sumpto versus proximus delendus. 285. Et seta densis, etc.] Hujus et sequentis alterutrum versum delendum esse, apparet. Priorem improbat Heinsius, posteriorem Burm. Gronov. Obs. iii. 18. conj. vallus vel valli. Spuma sæpe feris iratis tribuitur. Sed Noster eam facit fervidam et rauco stridore defluentem. Satis terribiliter. Equantur, non candore (quanquam Homerus candidos ejus dentes memorat,) sed magnitudine; non enim laudare vult ferum, sed horribilem describere. Infra, versu 429. magnis insignia dentibus ora. Indus, Indicus, ut Maurus, Mauricus, etc. De fulmine apri vide ad i. 305; fulmineum os est ii. Fast. 232. Nunc possis flammam e pectore spirantem intelligere e versu 356. Ea ardebant frondes. Ante oculos Noster locum Apuleii Metamorph. viii. in descriptione apri, habuisse videtur. 290. Is modo crescenti.] Homerus non nisi arbores altas cum radicibus et floribus excisas, hominesque multos trucidatos breviter memorat. Confer Apollodorum, ubi τὴν γῆν ἄσπορον ἐτίθει, etc. Crescenti in herba, tene ram segetem. Sic tenera in herba, Virgilius, Georg. i. 112; et primis in herbis, Noster, v. 482. Non bene Heinsius præferebat, Non vel nec ma tura, eam quidem ob causam, quod leve fuerit damnum, si matura. Rectius multo Burmannus: "Nunc matura retinui, quia major et præsentior dolor, si jam matura, quæ tempestates et calamitates evasisse videntur, frumenta vastet et metat aper, et ita longi labor irritus anni pereat. Præterea bis idem diceret; nam versus præcedens agit de crescentibus et adhuc immaturis, nunc de segetibus maturis, et jam spicas plenas ostendentibus, ut fere Cererem, id est, panem ferant. Nam hoc volunt illa, Et Cererem in spicis intercipit." Matura metit, quod verbum cum delectu positum et bene convenit alteri intercipit. Metere autem etiam pro amputare ponitur. Vota coloni, ut i. 272. -Intercipit. Burmannus hunc locum ita explicat: "Quæ scilicet debebantur areæ, et horreo et pistori, qui in farinam redigeret, sus sibi vindicat." Intercipere verbum elegans, ante capere, quam ad dominum, locum, usum destinatum veniat. Terent. Eun. I. i. 35: Nam quod nos capere oportet, hæc intercipit. Hic quoque modum servare nescivit; itaque subjecit illa, area, etc. Quanquam suavi metaphora areæ expectatio et agris promissio tribuitur in tanta calamitate non curat lector scire, qui sensus horreorum fuerint. Plinius, Panegyr. 81. hanc ipsam forte venationem respiciens, submotam campis irruptionem ferarum et obsidione liberatum agrestium laborem memorat. Et Cererem in spicis intercipit: area frustra, 294. Sternuntur succulentæ uvæ cum vitibus. Pecudes, greges nam opponitur armentis. Confer. 300. Lecta manus.] Callimachus, ἐπίκλητοι ἀγρευτῆρες; Apollodorus, τοὺς ἀρίστους ἐκ τῆς ̔Ελλάδος πάντας ; Homerus, ver. 539. Μελέαγρος, Πολλέων ἐκ πολίων Θηρήτορας ἄνδρας ἀγείρας Καὶ κύνας. Callimachus, ver. 218. Plerique fere omnes interfuerant navigationi Colchicæ ; nam tempore posterior fuit hæc venatio, ut intelligendum e Pausania, Arcad. p. 606. Antiquissimis illis temporibus, quibus fortitudo una esset virtus, qua excellere laudi duceretur, tali occasione confluere undique solebant, qui fortitudinis gloriam appeterent. Nomina horum lectorum juvenum habent etiam Hygi nus, fab. 173. et Apollodorus; quanquam hic plura omittit, ille alia nonnulla substituit. Principes eorum spectabantur depicti in tabula apud Tegeatas Pausanias, Arcad. p. 693. Apud Euripidem nuntius inducebatur describens, quo quisque habitu ex istis ducibus fuerit: Macrob. Saturn. v. 18. ubi versus quosdam ex illa scena servavit. 301. Tynduridæ gemini.] Castor et Pollux, gemelli Tyndari filii, ac Leda putati, quum essent Jovis, quorum alter cæstibus, Pollux fuit pugil inclytus, π ȧyalds; alter equo, Castor equorum domitor, ἱππόδαμος : vide Homerum, Iliad. P. 237. Spectatus cæstibus alter, Alter equo. De prima Jasonis rate, vide ad VI. libri finem. Molitor, suasor et auctor, sive fabricator. 303. Thesei cum Pirithoo, Ixionis filio, Larissæo, amicitia celebrata a multis: Horatius, IV. Od. vii. 25; Noster, Trist. i. 8; et infra, xii. 229; Hyginus, fab. 79. Concordia; virtutes pro ipsis hominibus poni solent. xii. 178. Nestor prudentia. Duo Thestiada, Plexippus et Toxeus, Thestii filii, Althææ fratres. A Pausania, p. 693. vocantur Prothous et Cometes. A Lactantio in argumento additur tertius Agenor. Aliter rursus Apollodorus et Hyginus, fab. 173. ubi vide Munkerum. Lynceus et Idas, Messenii, Apharei filii. Pausanias, Messen. p. 283 sqq.; Apollon. Rhodius, i. 151. ubi ὑπέρβιος Ἴδας. Caneus, Elati filius, Magnesius, quem ab initio feminam fuisse nonnulli di 305 310 Et duo Thestiada, prolesque Aphareïa Lynceus, cebant, sed a Neptuno impetraverat, ut et vir esset, et nullo ictu vulnerari posset. Hyg. fab. 14. 308. Actoride, Eurytus et Cteatus, Actoris filii, Phthii. Pheretiades, Admetus, Pheretis filius, Pheris oriundus. Iolaus, notus Herculis socius. Hyanteus, Bootius. 312. Naryx, urbs Locrorum, qui a Lelege Leleges olim appellati. Plinius, iv. 7. Primis in armis; vide ad xii. 183. Hippocoon miserat filios suos, Eræsimum, Alconem et Dexippum. Amycla, urbs antiqua Laconiæ. 315. Penelopes socer, Laertes, Ulyssis pater. Ancæus, Lycurgi filius. Parrhasius, Arcas. Ampycides, Mopsus, Ampyci filius, augur et vates. xii. 455. Sagar; confer v. 146. Eclides, Amphiaraus, Eclei filius, vaticinandi et ipse peritissimus, quem Eriphyla uxor prodidit Adrasto, bellum Thebanis moventi. Hyginus, fab. 128; confer Euripidem, Phoen. 175 sqq. 317. Tegaa, oppidum Arcadia, Tegeea dicta, sed infra, versu 426. NoVOL. IV. nacrina, et Heroid. iv. 99. Mænalia. Hic intellige Atalanta. Juvenes, ne nudum nominum catalogum apponeret, notavit quidem et ipsos, sed breviter. Atalantam vero, ut nobilem in mythis, et feminam, et felicem jactu, et spolia deportantem merito copiosius descripsit. Duas autem hujus nominis virgines antiquitas habuit, Arcadicam hanc, Boeoticam alteram, quæ fere confunduntur a scriptoribus antiquis, ut jam monuit Apolludorus, III. ix. 2. Arcadica fuit Jasi, Jasionis aut Jasonis filia: Boeotica Schoenei. Fata hujus Atalanta, Jasi filiæ, formam, antrum, studium venandi, etc. copiose describit Ælianus, Var. Hist. xiii. 1. In Marmore quodam apud Sponium, in Miscel. p. 312. comparet inter reliquos hujus apri venatores, et quidem eo habitu, quo eam describit aprum cum Meleagro venantem Philostrat. Icon. p. 868; unde eam exprimendam curavit Spanhem. ad Callimachum, hymn. Dian. ver 216. Nemoris decus, quia E Rasilis huic summam mordebat fibula vestem; 66 et forma erat insignis, et venatrix præstantissima. 318. Rasilia opera, quæ in laminas diducta et levigata sunt, id quod faciebant rusores, de quibus vid. Salmasius, Exercit. Plin. p. 736. Summam vestem Lenzius intelligit altius, more venantium, subtractam, quam fibula tenuerit. Fibula mordebat vestem, eleganter, collectam continebat. Aculeus enim fibulæ est quasi dens. Fibulis vestis vel in humeris, vel circa pectus constringebatur. Illæ dicebantur περόναι, hæ, πόρπαι. #lianus, dicto loco, ei tribuit σroλýv àπράγμονα καὶ τοιαύτην, οἵαν μὴ ἀποδεῖν τῆς ̓Αρτέμιδος. Crinis simplex, cultus capillorum simplex. Ope fasciæ colligebantur in nodum atque nodari dicebantur. Auctore Apollodoro, θηρεύουσα ἐν ἐρημίᾳ καθωπλισμévη duréλel. Hinc ex humero, etc. Custodes rerum dicuntur vasa, quæ illas continent; xiii. 703. acerra custos turis. 322. Facies media erat inter puerilem et virgineam, qualis decebat vir ginem venatricem; confer ix. 712. Ælianus ei tribuit insignem pulchritudinem et fulgorem oculorum, qui perstringeret intuentes, et perturbaret ignavos homines. 324. Hanc pariter vidit, etc.] Præclare notat herois mores, cui gloria e monstro interfecto potior esse debebat. Neque plane omittendus erat hic amor, propter ea, quæ inde a versu 426. sequuntur. Simul hæc valent ad commendandam Atalanta vel pulchritudinem vel dignitatem. Opus certaminis fere dictum, ut certamen pugnæ, xii. 180. 329. Silva frequens, etc.] Locus, ubi aper commorabatur, et unde primus impetus. Quam nulla ceciderat atas: alibi nemoris indicat sanctitatem, hic densitatem. Post incipit a plano sequi debebat, surgit in monte aut clivo molliter ascendente; sed exquisite pro eo, devexa prospicit arva: devexa, loca supina, paulatim descendentia ad planum: prospiciunt loca, unde prospectus in inferiora. Vincula pars adimunt canibus: pars pressa se 332 quuntur Signa pedum; cupiuntque suum reperire periclum. Concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant pluvialis aquæ: tenet ima lacunæ 335 Lenta salix, ulvæque leves, juncique palustres, Viminaque, et longa parvæ sub arundine cannæ. Hinc aper excitus medios violentus in hostes Fertur, ut excussis elisi nubibus ignes : Sternitur incursu nemus, et propulsa fragorem 340 Silva dat: exclamant juvenes, prætentaque forti Tela tenent dextra, lato vibrantia ferro. Ille ruit; spargitque canes, ut quisque ruenti Obstat, et obliquo latrantes dissipat ictu. Cuspis Echionio primum contorta lacerto 332. Vincula, funiculi, quibus ducebantur canes ad venationem. Adimunt verbum in hac re proprium. Confer vii. 769. Pressa, impressa; xi. 31. presso vomere. 334. Concava vallis, etc.] Tam diligenter singula describit, ut ipse interesse huic venationi tibi videaris. Concava, undique cincta montibus. Ima, margo. Canna breviores sunt arundine. Columella, iv. 32. gracilis et cannæ similis arundo. 338. Hinc aper excitus, etc.] Venatio ipsa, in qua maxima varietas in describendis jactibus singulis venantium atque motibus apri observata ; in qua phantasiam poetæ admirari licet, quanquam non ipse omnes illos jactus finxisse videtur; nonnullos enim et Apollodorus commemorat. Notandum etiam est, venantes veluti in acie constitisse, ver. 360. atque singulos ordine tela misisse, qui ordo interrumpitur, ubi invidia Atalantæ reliquos tangit, versu 389. Fertur, 345 ut fulgor. Sed hoc docte et ex opinione veterum physicorum expressit, de qua ad xi. 436. Excussæ, concussæ, concurrentes cum ventis. vi. 696: Exiliunt cavis elisi nubibus ignes. Elisi ignes, fulgor. Miror, pluralem displicuisse Schirachio qui putat, aprum non bene cum pluribus ignibus comparari, et præferebat, quod olim edebatur, elisus ignis. At nulla fere in poetarum carminibus pagina est, in qua non pluralis positus sit pro singulari. Incursus, impetus feri. Virgil. Æneid. vii. 676: dat euntibus ingens Silva locum, et magno cedunt virgulta fragore. Confer infra, xi. 365. Prætendi dicuntur venabula, quum iis excipitur irruens fera. Prætenta tenent, prætendunt. Vibrantia ferro exquisitius, quam, habentia ferrum, quia venabula, dum moventur, vibrare dicuntur. 344. Obliquo ictu; apri enim in obliquum solent ferire. |